A2-zuivel vooral ver weg populair

A2-melk is aan de andere kant van de wereld een groot succes. Ook in China en de Verenigde Staten is de melksoort populair. De Nederlandse consument loopt nog niet echt warm.

A2-melk, melk met een andere eiwitstructuur dan de gangbare en daardoor mogelijk makkelijker verteerbaar. De een gelooft er heilig in, de ander ziet het als slimme marketingtruc. Feit is dat harde gezondheidsclaims, door gebrek aan wetenschappelijk bewijs, nog steeds not done zijn. Daar wordt ook streng op gecontroleerd.

A2 Milk Company

Tegelijk groeit de Nieuw-Zeelandse A2 Milk Company als kool. Eerst in Nieuw-Zeeland en Australië, vervolgens in China en de Verenigde Staten. In Nederland is de onderneming niet actief en proberen diverse partijen een graantje van het succes mee te pikken. Zo proberen verschillende zelfzuivelaars en een aantal kleinere zuivelondernemingen A2-zuivel aan de man te brengen.

Voor een grootschalige uitrol van A2-melk op de Nederlandse markt moet een onderneming beschikken over diepe zakken

Opvallend is dat de doorsnee Nederlandse consument tot nu toe nog niet echt van A2-zuivel onder de indruk lijkt. Voor een grootschalige uitrol ervan op de Nederlandse markt moet een onderneming beschikken over diepe zakken. FrieslandCampina zou het misschien kunnen, maar lijkt tot nu toe geen belangstelling te hebben. Voormalig CEO Roelof Joosten noemde A2-melk in 2017 zelfs nog ‘volstrekte flauwekul’.

Jersey als springplank

Het meest succesvolle Nederlandse initiatief met A2-zuivel is dat van het in 2015 opgerichte Holland Jersey. Harald Hoffmann en Peter van Dronkelaar besloten een nieuwe productlijn op te zetten voor Jersey-zuivel. Tegelijk zagen ze de mogelijkheden voor A2-zuivel. Volgens Holland Jersey beschikte bij aanvang al 70% van hun Jersey-koeien over de genetisch aanleg voor A2-melk. De twintig Jersey-houders waar het bedrijf de melk van verwerkt, werken allemaal aan een transitie naar een volledige A2-veestapel.

De omschakeling van halfvolle A2-melk naar volle A2-Jerseymelk bleek voor Weerribben Zuivel een schot in de roos. - Foto: Ronald Hissink

Jersey-zuivel en A2-zuivel gelijkwaardige takken van sport

Van Dronkelaar en Hoffmann beschouwen Jersey-zuivel en A2-zuivel binnen hun onderneming als gelijkwaardige takken van sport. Qua omzet overtreft de verkoop van Holstein Friesian A2-zuivel die van Jersey-zuivel inmiddels ruim. “In de praktijk bleek onze Jersey-zuivel een geweldige springplank voor de verkoop van A2-zuivel”, legt Hoffmann uit.

Holland Jerset zet nu 35 miljoen kilo A2-melk in de markt. De melk wordt verwerkt door Den Eelder, Rouveen Kaasspecialiteiten en het Duitse Immergut. Voor de afzet van Jersey-kaas werken ze samen met de Vandersterre Groep. Vandersterre Vers Concepten neemt vanaf begin september de verkoop, marketing en logistiek van het volledige Holland Jersey-assortiment voor zijn rekening.

Wachtlijst voor leveranciers

Voor potentiële nieuwe leveranciers hanteert Holland Jersey een wachtlijst. Eind deze zomer komt er een nieuwe A2-lijn voor lang houdbare zuivel onder het merk Holland Premium Dairy. Ook is sinds kort Jersey-melkpoeder beschikbaar, geproduceerd in samenwerking met NutriDutch. Dat biedt kansen voor een flinke groei van de export naar Korea, Japan en China.

Succes komt met haperingen

Weerribben Zuivel is in 2016 gestart met de verkoop van biologische A2-zuivel van zijn eigen Jersey melkveestapel. “Halfvolle melk is nog steeds het meest verkochte dagverse zuivelproduct”, licht commercieel manager Edwin Crombags toe. De verkoop viel echter tegen, zodat het product na ruim een jaar van de markt werd gehaald. “A2-zuivel blijkt bij de gemiddelde Nederlandse consument toch nog steeds heel onbekend te zijn”, aldus Crombags. Er werd geswitcht naar volle A2-Jersey-melk. Dat bleek een schot in de roos. In de praktijk blijkt Jersey-zuivel in Nederland simpelweg gemakkelijker te verkopen dan A2-zuivel. De eigenschappen van Jersey-melk zijn volgens Crombags dan ook duidelijk. “Hoog in vet- en eiwit en gemakkelijk op te schuimen.” De claims wat betreft A2-zuivel zijn, ondanks positieve feedback van klanten, zacht. De nuchtere Hollander lijkt daarvoor minder gevoelig.

Biologische A2-zuivel

Voor biologische A2-zuivel liggen er ook nog plannen van een groep veehouders onder leiding van ondernemer Henk Aa. Hij kondigde eind 2018 aan plannen te hebben voor export van A2-melkpoeder naar Azië. Hij was op zoek naar een volume van ruim 10 miljoen kilo melk en stelde potentiële leveranciers een melkprijs van 10 cent boven de Eko Holland-melkprijs in het verschiet. De plannen zijn nog niet van de baan, maar verder wil de groep er nog niets over kwijt. Een eerder plan om in samenwerking met Weerribben Zuivel A2-kaas op de markt te brengen, bleek geen succes.

Oermelk

Het meest in het oog springende initiatief wat betreft A2-zuivel in Nederland was de lancering van ‘Oermelk’ in 2016 door A2 Dairy waarin Vecozuivel en Sievecorp, een specialist in filtratietechnieken samenwerkten. Ze wisten bij de lancering veel media-aandacht te generen, maar eind 2017 ging de bv failliet. A2 Dairy zette zowel biologische als gangbare A2-melk in de schappen. De curator geeft in het verslag als oorzaak voor het faillissement een verschil van inzicht tussen de aandeelhouders.

Ongekende groei van A2 Milk Company

De ontstaansgeschiedenis van de A2 Milk Company leest als een spannend boek. Het begint met onderzoek naar melkeiwitten door de Nieuw-Zeelandse wetenschapper Corran Mc Lachlan in de jaren negentig. Samen met melkveehouder en ondernemer Howard Paterson richt hij in 2000 de A2 Milk Company op. In de eerste jaren richt het bedrijf zich vooral op onderzoek en het vastleggen van patenten.

Ze lijken ervan overtuigd dat melk met alleen het zogenoemde A2-melkeiwit gemakkelijker te verteren is en een positief effect heeft op de gezondheid in tegenstelling tot het A1-melkeiwit. De activiteiten van de nieuwkomer in Nieuw-Zeeland leidden tot een flinke clash met zuivelgigant Fonterra. Een geschil dat uiteindelijk wordt bijgelegd.

In 2003 lukt het om A2-melk in de Nieuw-Zeelandse schappen te krijgen. Lang kunnen de oprichters niet van hun succes genieten. Beide heren overlijden in datzelfde jaar. Dat is het moment waarop een Nieuw-Zeelander en later twee Aussies instappen. De zaken staan er niet goed voor, maar het drietal weet de onderneming na vallen en opstaan uiteindelijk naar grote hoogte te tillen. De beurswaarde is gestegen tot omgerekend meer dan € 8 miljard.

In Australië groeide het marktaandeel van A2-melk in de categorie vloeibare zuivel tot boven 10%. Een ongekende prestatie voor een relatief nieuw merk. Ook de start met babyvoeding en export naar China leggen de onderneming geen windeieren. Hoewel beide ondernemingen elkaar in het verleden niet konden luchten of zien, besloten de A2 Milk Company en Fonterra in 2018 een strategische samenwerking aan te gaan om onder meer extra A2-melk te verzamelen in zowel Nieuw-Zeeland als Australië.