Advies: dossier Van Bakel niet sluiten

Dik duizend pagina’s leverden de schuldeisers van Van Bakel Onroerend Goed in bij de curatoren die het faillissement van de onderneming moesten afhandelen. Stukken die in hun ogen duidelijk maken dat er veel meer aan de hand was waardoor de firma in problemen kwam dan enkel de economische crisis en zuivelcrisis van zo’n tien jaar geleden.

Schuldeisers verwijten de directeur wanbeleid ofwel onbehoorlijk bestuur

Volgens de schuldeisers was er sprake van een administratieve wanorde, werd naar believen geschoven met gelden en werd geld van derden gebruikt voor andere doeleinden dan waarvoor het was verstrekt. Ondanks waarschuwingen van de bank en adviseurs ging de directeur, Willy van Bakel, volgens hen door met onverantwoord grote investeringen in de VS.

Grootste emigratiebemiddelaar

Willy van Bakel handelde in boerderijen en melkquota. Daar kwam later het emigratiebemiddelingsbureau, Vreba-Hoff Dairy Development, bij. Van Bakel was op een gegeven moment de grootste emigratiebemiddelaar voor melkveehouders die naar de VS wilden emigreren. Tientallen melkveehouders verkochten hun boerderij aan Willy van Bakel die voor hen een nieuw bedrijf in de VS zou bouwen. Een deel van hen heeft nooit een bedrijf gekregen. Toen de firma omviel, waren er nog 10 melkveebedrijven in aanbouw en moesten voor nog eens 6 bedrijven voor emigranten locaties en vergunningen worden geregeld.

_{Lees verder onder foto}

Miljoenen tegoed

De schuldeisers in de zaak waar het nu om draait, hebben nog nog miljoenen tegoed van Van Bakel Onroerend Goed. Ze verwijten de directeur wanbeleid ofwel onbehoorlijk bestuur. De curatoren die belast waren met het faillissementsdossier dachten daar echter anders over en weigerden dit verder te onderzoeken. De advocaat-generaal die nu advies heeft uitgebracht aan de Hoge Raad, twijfelt of de curatoren wel de juiste beslissing hebben genomen.

Goed curatorschap

“Er past de nodige aarzeling of de (vorige) curator geen nader onderzoek had behoren te (laten) doen naar de mogelijkheden van het instellen van een vordering ex art. 2:248 BW (onbehoorlijk bestuur, red.) en naar de mogelijkheden van verhaal”, aldus de advocaat-generaal.

“Goed curatorschap brengt mee dat de curator steeds nagaat of er aanleiding bestaat een vordering in te stellen tegen de (ex-)bestuurders en/of (ex-)commissarissen van de gefailleerde rechtspersoon of tegen derden. Daarbij gaat het niet alleen om vorderingen op grond van de misbruikwetgeving, maar ook om vorderingen als die op grond van het niet behoorlijk vervullen van de bestuurs- en/of commissarissentaak en vorderingen op grond van onrechtmatige daad. De curator gaat ook na of er sprake is geweest van fraude of andere strafbare feiten.”

Wanbeheer bestuurders

Het Gerechtshof in Den Bosch constateerde in 2019 ook al dat de informatie die het had gekregen, wees op mogelijk wanbeheer door de bestuurders van Van Bakel Onroerend Goed voor en tijdens de economische crisis en daarmee op bestuurdersaansprakelijkheid. Maar het Hof gaf de schuldeisers uiteindelijk toch geen gelijk.

Indien de schuldeisers gelijk krijgen, kan Van Bakel persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor de schulden

De advocaat-generaal begrijpt dit niet. Het Hof ‘hinkt op twee gedachten door enerzijds te overwegen dat sprake is van kennelijk onbehoorlijk bestuur’ en ‘dat het aan de bestuurders is om een belangrijke andere oorzaak van het faillissement aannemelijk te maken, dat de door verzoekers overgelegde informatie wijst op mogelijk financieel wanbeheer door de bestuurders al voor, maar ook tijdens, de kredietcrisis en zodoende op bestuurdersaansprakelijkheid (…)’. Bovendien wordt bij voorbaat niet onaannemelijk geacht dat er verhaal mogelijk is.

Tegenstrijdig

“Anderzijds komt het Hof vervolgens tot de constatering dat nu sprake is van een lege boedel en een patstelling tussen de curator en verzoekers, zodat bij die stand van zaken gegeven het beperkte toetsingskader tot geen andere beslissing kan worden gekomen dan dat de opheffing (van het faillissement, red.) bij gebrek aan baten in stand moet worden gelaten.”

“Het lijkt innerlijk tegenstrijdig. De vraag is immers of sprake is van terechte opheffing bij gebrek aan baten en als er een reële verwachting bestaat dat actief (inkomsten, red.) te realiseren valt voor de boedel en de daartoe potentieel aangesprokene mogelijk verhaal biedt, dan behoort dat met een voldoende grondigheid te worden onderzocht door de curator”, aldus de adviseur van de Hoge Raad.

Persoonlijk aansprakelijk

Als de Hoge Raad het advies van de advocaat-generaal overneemt, moet een ander gerechtshof zich opnieuw over de zaak gaan buigen. Het kerngeschilpunt, of sprake is van een haalbare en verhaalbare bestuurdersaansprakelijkheidszaak, moet dan opnieuw worden onderzocht.

Indien de schuldeisers dan gelijk krijgen, kan Van Bakel persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor de schulden. Van Bakel zou volgens zijn advocaat zelf geen cent meer hebben en leven van geld dat zijn familie elke maand overmaakt naar Brazilië, het land waarvan hij inmiddels de nationaliteit heeft aangenomen.

Rol oud-bestuurders

De advocaat van de schuldeisers, Martijn van Dam van advocatenkantoor Lemstra Van der Korst, heeft echter al eerder laten weten dat ook gekeken moet worden naar de rol van andere oud-bestuurders van Van Bakel Onroerend Goed, de broers van Willy van Bakel die in Vredepeel het grootste melkveebedrijf van Nederland runnen. Zij waren, tot de vele bv’s van het concern in 2009 werden gesplitst, volgens de advocaat medeverantwoordelijk voor de gang van zaken. Als de rechter daarin meegaat, ligt het voor de hand dat de schuldeisers in Vredepeel gaan proberen om alsnog een deel van hun geld terug te krijgen.