Afnemende exportkansen varkensvlees en biggen door 5xD

De Duitse voorkeur voor varkensvlees van eigen bodem is een bedreiging voor de Nederlandse varkenssector. “Daar wordt vaak nog te luchtig over gedacht.”De Duitse supermarktketens Rewe, Aldi en Lidl willen in de loop van 2022 uitsluitend nog vers varkensvlees van volledig Duitse herkomst aanbieden. Ze betalen daarvoor een bonus. Andere winkels, ook in landen zoals België en Spanje, volgen naar verwachting.

5xD

Het gaat in Duitsland om vleesproducten die voldoen aan de zogenoemde 5xD-criteria; vlees van dieren die in Duitsland zijn geboren, opgefokt, gemest, geslacht en verwerkt. Lidl gaat nog een stap verder door naast het verse varkensvlees ook met een deel van het verwerkte vlees over te gaan op 5xD (worstproducten van het merk Metzgerfrisch).

Met hun keuze voor 5xD willen Rewe, Aldi en Lidl Duitse varkenshouders perspectief bieden in een droevig gestemde Duitse varkensmarkt door Afrikaanse varkenspest (dit bemoeilijkt de export naar Azië) en de coronapandemie. De prijsdruk is groot en het voortbestaan van varkensbedrijven wordt bedreigd; in 2021 stopten 1.600 Duitse varkenshouders. Gezien de slechte marktsituatie en verscherpte eisen op het gebied van dierenwelzijn in de zeugenhouderij wordt gevreesd voor een verdere kaalslag.

Druk om voor vlees van eigen bodem te kiezen

ISN, de Duitse belangenbehartiger voor de sector, juicht de invoering en opkomst van 5xD toe. ISN-marktexpert Matthias Quaing verwacht dat de keuze van Rewe, Aldi en Lidl voor 5xD ook andere supermarktketens politieke en maatschappelijke druk geeft om voor vlees van Duitse herkomst te kiezen. Quaing is ervan overtuigd dat 5xD terrein gaat winnen. “Het is de uitdaging om ook bewerkt vlees onder dit label te krijgen. Ook zijn er andere verkoopkanalen nodig, zoals de horeca.”

_{Tekst gaat door onder de foto}

Slachterijen betalen bonus voor 5xD

Duitse slachterijen betalen een bonus voor varkens van volledig Duitse herkomst. “Slachterijen hebben zich geërgerd aan de snelle invoering van 5xD door supermarkten, maar anticiperen er wel op”, zo zegt Benny ten Thije namens Varkenshandel Dijk en Select Porc. Hij merkt dat 5xD zeker leeft in de Duitse varkenssector. “Bij vleesvarkenshouders neemt de animo voor 5xD toe. Ze vrezen dat zij zonder 5xD op het tweede plan komen te staan.”

Een deel van de Duitse vleesvarkenshouders met biggen uit Nederland of Denemarken gaat volgens Ten Thije twijfelen of zij nog langer zaken willen doen over de grens. Dat kan gevolgen hebben voor bestaande afspraken. “Diverse vleesvarkenshouders gaan op zoek naar een Duitse fokker”, zo ziet Ten Thije.

De export van Nederlandse biggen naar Duitsland daalt. In 2021 gingen er wekelijk gemiddeld een kleine 70.000 Nederlandse biggen de Duitse grens over. Vorig jaar gingen er wekelijks nog ruim 80.000 Nederlandse biggen naar Duitsland. In 2019 waren dat er ruim 82.000.

Varianten op 5xD

Ook Matthias Quaing ziet dat het aantal Nederlandse biggen op de Duitse markt afneemt. Net als Ten Thije verwacht hij wel dat er in Duitsland ruimte blijft voor Nederlandse biggen. Sommige distributiekanalen zullen kiezen voor een variant op 5xD, waarbij de biggen in Nederland worden geboren en de opfok in Duitsland plaatsvindt. Ten Thije: “De markt gaat verschuiven. 5xD zet door. Sommige Nederlandse handelaren, mengvoerfabrikanten en vermeerderaars doen er in mijn ogen nog te luchtig over.”