Appeltje Eitje: veel kansen met hightech verkoopautomaten

Net als veel andere boeren begon fruitteler en melkveehouder Sven Wiggelo jaren geleden met de verkoop van producten in een kleine automaat op het erf. Op een gegeven moment vroeg hij pluimveehouder Gertjan van Dam, die hij kende vanuit de agrarische wereld, of hij zijn eieren daar ook in wilde verkopen. De verkoop liep goed en dat bracht de initiatiefnemers op een idee. “Wij verwachten dat de consumenten naar ons toe komen, maar waarom gaan wij niet naar hen toe? Dan kunnen we een nog grotere doelgroep bereiken”, blikt Van Dam terug.

Dichtbij versstraten en supermarkten

In 2018 plaatsten ze een automaat in het centrum van Beuningen en inmiddels is uitgebreid naar Ede, Nijmegen en Arnhem. “We hebben verschillende locaties geprobeerd en we hebben gemerkt dat het goed werkt om dichtbij versstraten en supermarkten te zitten, omdat mensen daar hun wekelijkse boodschappen doen.”

Inmiddels hebben de traditionele verkoopautomaten plaatsgemaakt voor een hightech en ultramodern systeem. “We zijn door schade en schande wijs geworden”, zegt Van Dam over de ontwikkeling. “In steden heb je te maken met inbraakgevoeligheid en met klanten die hulp nodig hebben bij het bedienen van de machine, bijvoorbeeld als ze per ongeluk hun vakje te vroeg hebben dichtgeklapt.”

Bestelzuil het verkoopwerk laten doen

Daarom wilden de ondernemers de bestelzuil het verkoopwerk laten doen. “Deze moet de aanbiedingen en combideals tonen.” Ook moet het vullen van de machine te combineren zijn met het werk op de boerderij. “Ik wil ’s morgens zien welke spullen naar de winkels moeten worden gebracht en met één druk op de knop de complete logistieke planning krijgen.”

De ondernemers zochten een bedrijf dat ervaring heeft in het op de markt brengen van dit soort slimme machines. “Dat hebben we gevonden. Samen hebben we een traject van ruim een half jaar doorlopen, waarbij we onze (toekomstige) wensen duidelijk in kaart hebben gebracht. Het eindresultaat is precies zoals we voor ogen hadden. We vinden het heel belangrijk dat we zelf aan de knoppen kunnen draaien en continu kunnen blijven doorontwikkelen. We hadden de productie al helemaal in onze eigen hand en nu geldt dat ook voor de hard- en software. Dat is wat een boer graag wil, zaken in eigen hand houden”, zegt Van Dam lachend.

Uitbreiding assortiment

Al blijven appels en eieren de hoofdmoot, toch is het assortiment in de loop der jaren steeds verder uitgebreid. “Klanten vroegen of we ook producten van collega-boeren konden aanbieden, zodat ze deze samen met de appels en eieren kunnen meenemen. We besloten daarop in te spelen. Inmiddels is ons assortiment heel breed. We verkopen onder meer melk, kaas, aardappelchips, soepen, verse sappen, kippenvlees – van filet tot rollades, aardbeien, stoofperen, kersen, pruimen, frambozen, bessen, peren en bijvoorbeeld ook stroop en appelmoes. Uitgangspunt is altijd dat de producten rechtstreeks van de boerderij afkomstig zijn.”

Hij merkt dat het concept aanslaat. “Juist het ruime aanbod maakt het voor klanten interessant. Daarnaast spelen we in op de toenemende vraag naar gemak. We zijn van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat geopend. Klanten kunnen binnen een minuut weer buiten staan.” Met dynamic pricing wordt voedselverspilling tegengegaan. “Frambozen moeten bijvoorbeeld iedere dag vers verkocht worden. Als ’s middags om vijf uur nog frambozen in onze winkels liggen, dan verkopen we die met 20% korting. Dat werkt heel goed. Wij hebben nog nooit producten hoeven weggooien.”

Ons systeem slaat heel veel data op en kan daardoor steeds beter voorspellen wat verkocht gaat worden

Voor de distributie hebben de initiatiefnemers een centraal logistiek centrum op de boerderij van Sven gerealiseerd. “Daar komen alle producten samen, die vervolgens door onze werknemer naar de automaten worden gebracht”, legt Van Dam uit. “Ons systeem slaat heel veel data op en kan daardoor steeds beter voorspellen wat verkocht gaat worden. Daar stemmen we onze logistiek en inkoop op af. Hoe meer data worden genereerd, hoe nauwkeurig de voorspellingen worden.”

Appeltje Eitje met circa 20% per jaar gegroeid

Door de jaren heen is Appeltje Eitje met ongeveer 20% per jaar gegroeid. “Corona heeft natuurlijk echt in ons voordeel gewerkt, maar ook nu zetten we de groei voort.” De prijsstijgingen in de supermarkten dragen daar volgens hem aan bij. “Consumenten willen kwaliteit, maar niet te veel geld uitgeven. Doordat wij rechtstreeks vanaf de boerderij leveren, kunnen wij een lagere prijs vragen. Daarnaast hebben we natuurlijk het voordeel dat we geen groot duur pand nodig hebben voor de voorraad en geen personeel hoeven inhuren om onze locaties te bemannen.”

Uitbreidingsplannen Appeltje Eitje

Wiggelo en Van Dam willen het aantal vestigingen de komende jaren verder uitbreiden. “Momenteel gaan we uit van een uitbreiding van één winkel per jaar. We willen alles in eigen hand houden en dat is te behappen voor ons. Al sluiten we natuurlijk niet uit dat als het vliegwiel is gaan draaien, we verder opschalen.”

Daarnaast breiden de mannen nog op een andere manier hun ondernemerschap uit. “We zijn vorig jaar gestart met de verkoop van onze hard- en software. Daarvoor zien we veel kansen.” De hardware is voor veel verschillende partijen geschikt, van collega-boeren tot grote winkelketens. “Bedrijven kunnen bij ons een automaat kopen met dertig vakjes, maar ook één met vierhonderd vakjes. De software kan volledig worden aangepast aan het bedrijf. Dat is een heel andere markt die we hebben aangeboord en we zien zeker kansen. De personeelskosten zijn hoog en het personeelstekort is groot. Zo krijgen we bijvoorbeeld aanvragen binnen van bouwmarkten, die klanten iets lekkers willen aanbieden zonder dat het personeel lastig wordt gevallen.”

Systemen landelijk uitrollen

De ondernemers hebben nog een ander plan; het opzetten van een franchiseorganisatie, zodat het concept landelijk uitgerold kan worden. “Na ons pionierswerk komen andere agrariërs met dit soort ambities in een gespreid bedje. Ze kunnen gebruikmaken van onze systemen, kennis en begeleiding en eventueel zelfs de naam. Wij vinden het leuk om andere ondernemers deelgenoot te maken van dit succes, waarbij we juist met minder meer willen verdienen in plaats van omgekeerd.”

Naast al hun gezamenlijke activiteiten blijven Van Dam en Wiggelo nog gewoon actief op hun agrarische bedrijven. “Door alle digitalisering is Appeltje Eitje goed te combineren. Met één fte draaien we vier winkels in de stad en twee op ons erf. Een simpele verkoopautomaat is leuk om mee te beginnen. Wil je echt professionele stappen zetten, dan heb je een systeem als het onze nodig. Daarmee kun je een efficiëntieslag maken.”