Banken beëindigen droom van Belgische bietentelers

De droom van een nieuwe Belgische suikerbietentelerscoöperatie is uiteengespat. De laatste hobbel bleek te hoog: de banken willen geen geld lenen voor een nieuwe suikerfabriek.

Moderne suikerfabriek

In 2016 maakten vier akkerbouwers in België (Jacques de Montpellier, David Jonckheere, Michel Pecquereau en Jean-Joseph Rigo) een plan voor een nieuwe suikerfabriek. Ze vonden de bietenprijzen in België te laag. Ze kwamen heel ver. Rond 1.600 bietentelers sloten zich aan bij de coöperatie Coopérative des Betteraviers Transformateurs (CoBT), die tien jaar lang samen 1,625 miljoen ton bieten per jaar zouden leveren. De CoBT kreeg een vergunning om in Seneffe een suikerfabriek te bouwen. Het zou de meest moderne suikerfabriek in Europa worden waar goedkoop suiker kan worden geproduceerd op een duurzame manier. Volgens de CoBT was de afzet van veel suiker al vastgelegd in intentieverklaringen met afnemers. En de coöperatie kreeg het zelfs voor elkaar dat 40% van de investeringen gedaan kon worden uit eigen vermogen.

De lage suikerprijs maakte banken terughoudend geld te lenen

Maar ondanks het grote eigen vermogen willen de banken er niet in stappen, werd vorige week duidelijk. Dat heeft een aantal oorzaken. De belangrijkste is de sterke daling van de suikerprijs na het beëindigen van de suikerquotering eind september 2017. Toen de plannen in 2017 werden gepresenteerd werd suiker in de EU verkocht voor gemiddeld € 475 per ton. In 2018 zakte het jaargemiddelde naar € 351 en in 2019 nog verder naar € 323. In 2020 werd suiker weer wat duurder: tot en met oktober werd suiker in de EU verkocht voor € 375. De lage suikerprijs maakte banken terughoudend geld te lenen.

Investeerder met diepe zakken

Een andere reden voor het mislukken is dat de banken een investeerder erbij wilden met diepe zakken. Als de fabriek het moeilijk zou krijgen, dan moest er een partij zijn die diep in de buidel kon tasten. De banken hebben er geen vertrouwen in dat de 1.600 leden dat zouden doen. De CoBT heeft gesproken met andere suikerfabrikanten, maar geen bedrijf gevonden dat een joint venture wilde aangaan met de CoBT.

Als de fabriek was gaan draaien, betekende dat extra suikerproductie op een toch al overvolle suikermarkt

Een derde oorzaak voor het mislukken van de CoBT is dat suiker in Europa in een kwaad daglicht staat. Het zou overgewicht veroorzaken en dus niet goed zijn voor de gezondheid. Dat maakte de banken extra terughoudend geld te steken in de CoBT.

De kosten voor het project zijn betaald uit subsidies. België kent een subsidieregeling voor boeren die zelf hun producten willen gaan vermarkten. De CoBT-leden krijgen dan ook hun inleg weer volledig terug. De suikerproducenten in Europa zullen opgelucht ademhalen. Als de fabriek in Seneffe was gaan draaien betekende dat extra suikerproductie op een toch al overvolle suikermarkt. Maar voor de 1.600 bietentelers die het avontuur met de CoBT wel aandurfden, is het een grote teleurstelling.