Pierre Berntsen (ABN Amro): ‘Zuivelsector heeft sterke ketenspelers’

De stikstofcrisis houdt de sector gegijzeld en de komende jaren liggen er grote opgaven op het gebied van klimaat, water en natuur. Aan de andere kant liggen opbrengstprijzen op historisch hoge niveaus, net als de kosten.

Pierre Berntsen, directeur agrarische bedrijven bij ABN Amro, ziet dat de meeste bedrijven daarvan profiteren. “Een uitzondering daargelaten zijn de meeste bedrijven in de huidige markt in staat om goede resultaten te boeken. Onduidelijk is hoelang de situatie zo blijft. Inflatie en een aanstaande recessie kunnen leiden tot vraaguitval waardoor een andere marktsituatie ontstaat.”

Sterke internationale reputatie

Berntsen omschrijft het Nederlandse zuivelcluster als solide met een sterke internationale reputatie. “De sector heeft sterke ketenspelers, van fokkerij tot melkveehouders, toeleveranciers en zuivelverwerkers. Dit cluster kan wel een stootje hebben. De sector kan een gecontroleerde krimp van 10 tot 20% opvangen, maar het leidt wel tot een andere mindset in de sector.”

Krimp leidt wel tot andere mindset in de sector

Ook zal overcapaciteit ontstaan in de mengvoer- en zuivelindustrie en bij dienstverleners. Voor de Nederlandse handelsbalans gaat het ook een aderlating zijn. Hij geeft aan dat voor de bank niet de absolute omvang belangrijk is, maar dat de sector vitaal blijft. Dus met gezonde bedrijven die ruimte hebben om te ontwikkelen en verduurzamen. “Wij hebben daarin ook een rol en willen onze relaties daarin ondersteunen.”

Krimp geeft ook ruimte voor bedrijven

Overigens benadrukt hij dat een beperkte en gecontroleerde krimp niet alleen nadelen geeft; er ontstaat extra ruimte voor bedrijven die extensiveren of doorontwikkelen, minder druk op de mestmarkt en het verlicht de stikstofopdracht voor de blijvers. “Het is ook goed om te beseffen dat de laatste kilo’s melk in de zuivelverwaarding niet de hoogste prijzen opbrengen.”

De bankdirecteur heeft wel zorgen. “De impact van het stikstofdossier, de onzekerheid van PAS-melders, het aflopen van derogatie, twijfels over de RAV-methodiek, de polarisatie, het gebrek aan perspectief. Het raakt gezinnen in de melkveehouderij emotioneel en de onzekerheid en frustratie zijn voelbaar.” Ook het perspectief van bedrijven nabij Natura 2000-gebieden is zorgelijk. “Dat leidt tot stand still terwijl nu investeringen in verduurzaming nodig zijn.”

Deze investeringen lopen samen op met marges die door de jaren heen krapper zijn geworden. Dat is niet goed voor de financierbaarheid. “Daarom pleiten we regelmatig voor een goed verdienmodel voor boeren en tuinders en eerlijke vergoeding voor de meerkosten van verduurzaming. We zien overigens wel een grote variatie tussen bedrijven in zowel kosten als opbrengsten.”

Stikstofreductie is mix van maatregelen

Specifiek stikstofreductie gaat volgens hem waarschijnlijk een mix worden van diverse maatregelen. Naast stoppende bedrijven vindt ook reductie plaats door managementmaatregelen en stal- en mesttechniek. Berntsen zegt dat ABN Amro wil financieren, mits financieel verantwoord. “Ik ga ervan uit dat de overheid mee gaat betalen aan investeringen om stikstof te reduceren. Het is een maatschappelijk belang, dus is niet meer dan logisch.”