Billen knijpen voor de kalversector

De Tweede Kamer debatteerde deze week over de toelating van Nederlands kalfsvlees op de Chinese markt. De afspraken tussen China en Nederland werden al in 2018 gemaakt tijdens een handelsmissie. PvdD-Kamerlid Esther Ouwehand vroeg toen direct een debat aan, maar door de ellenlange lijst van debatten werd het debat nu pas, drie jaar later, gehouden.

Ouwehand wilde destijds in debat met de ministers van landbouw en Economische Zaken over de afspraken, die wat haar betreft direct ingetrokken zouden moeten worden. De animo voor een debat was niet groot. CDA, VVD en SGP prezen juist de handelsafspraken voor de afzet van het hoogwaardige kalfsvlees. Ze zien het als compliment voor de kwaliteit van de Nederlandse kalverhouderij. D66 en ChristenUnie waren tegen, waarschijnlijk gedwongen door het regeerakkoord. GroenLinks wilde wel in debat over de kwestie, maar dan niet met de ministers van landbouw en Economische Zaken, zoals PvdD wilde, maar met de minister van buitenlandse handel. Dát pakte deze week uit als een mooie escape voor een pittig debat over de toekomst van de kalverhouderij.

Scenariostudies wijzen uit dat kalversector moet krimpen

Met de recente scenariostudie voor de kalverhouderij staat de toekomst van de kalversector hoog op de politieke agenda. De kalverhouderij maakte tot twee keer toe een sectorplan, maar kreeg daarvoor de handen van landbouwminister Carola Schouten niet op elkaar. De visies liggen te ver uit elkaar. Schouten besloot daarop zelf een studie te laten doen naar mogelijke toekomstscenario’s voor de kalverhouderij. In alle vier de scenario’s wordt duidelijk dat de kalverhouderij fors moet krimpen en de import van kalveren aanzienlijk moet worden beperkt. In een van de scenario’s moet de kalverhouderij zelfs helemaal verdwijnen, melkveehouders moeten zelf hun kalveren gaan afmesten.

Er zijn in Europa afspraken over vrij verkeer van goederen, dus het verbieden van import kan niet zomaar

Het rapport hangt als een donkere wolk boven de kalverhouderij. Linkse partijen, inclusief oud-regeringspartijen ChristenUnie en D66, willen fors ingrijpen in de kalverhouderij. Pieter Grinwis (ChristenUnie) stelt zelfs voor de import te stoppen en een grens in te stellen voor de omvang van de sector: kalverrechten, of zoiets. De uitkomst van de stemmingen over de Wet dieren, waarin PvdD een grote overwinning boekte met een aangenomen amendement over het niet mogen aanpassen van dieren op stalsystemen, onderstreept dat er een stevige dierenwelzijnsmeerderheid is in de Kamer. Naast de linkse partijen staan ook Joost Eerdmans (JA21) en Dion Graus (PVV) aan de lat als het om dierenwelzijn gaat. Zolang er nog geen nieuw kabinet is en iedereen vrij is om naar eigen mening te stemmen, biedt dat voor deze partijen kansen.

Scenariostudies in procedurevergadering controversieel verklaard

Het was dan voor de traditionele kalverhouderij ook maar een geluk dat GroenLinks destijds liever met de minister van handel dan met de minister van landbouw wilde praten over de kalfsvleesexport naar China. Handelsminister Sigrid Kaag kon de vele vragen over de toekomst van de kalverhouderij en de importen van kalveren eenvoudig afwimpelen: dat moet de Kamer met de landbouwminister bespreken. Over de gewenste importstop was de handelsminister wel duidelijk: er zijn in Europa afspraken over vrij verkeer van goederen, dus het verbieden van import kan niet zomaar.

SGP en VVD proberen de bui op een andere manier voor te zijn. Bij de procedurevergadering, waarin de landbouwcommissie haar agenda bepaalt, kwamen de scenariostudies ter sprake. SGP’er Roelof Bisschop nam, vanwege vertraging, zelfs wandelend deel aan de digitale vergadering, zodat hij samen met VVD het onderwerp controversieel kon verklaren. Daardoor kan de Kamer, zolang er geen nieuw kabinet is, geen besluiten nemen over de toekomst van de kalverhouderij. In ieder geval niet over de scenario’s. Daarmee is de grootste dreiging voor drastische besluiten over de kalverhouderij voor de korte termijn uit de lucht. Al blijft de donkere wolk nog wel even hangen.