Doorgaan naar artikel

Boeren Noord-Ierland vrezen gevolgen grens in zee

Geüpdatet op:
Internationale politiek & beleid
Achtergrond
Noord-Ierse boeren met hun schapen. Noord-Ierland telt bijna 1,35 miljoen schapen en lammeren. - Foto: ANP

Noord-Ierse boeren met hun schapen. Noord-Ierland telt bijna 1,35 miljoen schapen en lammeren. - Foto: ANP

Door brexit, waarmee het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie treedt, krijgt Noord-Ierland weer een echte grens. Met mogelijk nadelige gevolgen voor de food- en agrisector.

“De Ulster Farmers Union (UFU) maakt zich ernstig zorgen over de gevolgen van het Noord-Ierland-protocol voor onze leden en de bredere agrofoodindustrie”, zegt directeur Wesley Aston van de UFU. “We hebben tot nu toe weinig contact gehad met de Britse regering maar toch hebben we, zowel de UFU als grote bedrijven als kippenverwerker Moy Park, de afgelopen maanden veel activiteiten ontplooid. Er blijft echter nog altijd grote onzekerheid over dit proces.”

Nieuwe ‘grens’ in zee

Wesley Aston heeft het over de nieuwe ‘grens’ in de Ierse Zee. Die grens, niet tussen twee landen, maar tussen Ulster en het ‘eigen’ Verenigd Koninkrijk, is overeengekomen tussen de Britse regering en de EU om te voorkomen dat op het Ierse eiland voor het eerst sinds 1973 – toen de Britten tot de EU toetraden – weer een fysieke landsgrens zou komen tussen het Britse Ulster en EU-lid Ierland. Dat zou niet alleen de intensieve handel verstoren, maar ook kunnen leiden tot terugkeer van de gewelddadige ‘troubles’ die Noord-Ierland tientallen jaren hebben geteisterd.

Controles tussen Noord-Ierland en VK

Afgesproken is dat Noord-Ierland wat regelgeving betreft, met name voor landbouwproducten en voeding, als het ware in de EU blijft Zo kan de onderlinge handel op het eiland ongehinderd doorgaan. Maar dat betekent tegelijk dat de handel tussen Noord-Ierland en het VK wel aan controles en administratieve verplichtingen onderworpen moet worden. Gebeurt dat niet, dan zou bijvoorbeeld Amerikaans vlees ingevoerd kunnen worden in het VK en vervolgens via de Noord-Ierse en Ierse route ongehinderd naar de rest van de EU komen. Aan Britse kant zal gecontroleerd moeten worden of wat uit Noord-Ierland komt wel aan de nieuwe nationale regels voldoet.

Afspraak vooral voor landbouwproducten

Die afspraak treft vooral de landbouw, de grootste economische sector in dit deel van het VK. Het landsdeel met 1,9 miljoen inwoners telde per 1 januari 1,579 miljoen runderen, 1,345 miljoen schapen en lammeren en 625.300 varkens. Verder wordt er op bijna 20.000 hectare gerst geteeld, op 8.100 hectare tarwe en is bijna 300.000 hectare in gebruik voor de grasproductie.

UFU is bezorgd

De UFU is daarom ernstig bezorgd dat de nieuwe barrière een groot probleem gaat worden voor de boeren zelf. Die kunnen minder makkelijk vee of zuivel verhandelen met hun Britse landgenoten, maar ook voor de verwerkers van hun producten. Moy Park bijvoorbeeld, de grootste werkgever in Noord-Ierland, werkt met tientallen pluimveehouders daar, maar verkoopt haar producten vooral op de Britse markt en elders in Europa.

Spagaat

Tegelijk zit de UFU als het ware in een spagaat, aldus Aston. “De handel tussen Noord-Ierland en het Verenigd Koninkrijk is, beide kanten op, van levensbelang en hoogst noodzakelijk. Maar de geïntegreerde aard van de economie op het hele Ierse eiland is eveneens belangrijk.”

Duizenden formulieren

De Britse regering erkent dat het Noord-Ierse bedrijfsleven door de zeegrens jaarlijks duizenden formulieren zal moeten invullen om de handel op gang te houden. Londen heeft daarom liefst € 400 miljoen uitgetrokken om die bedrijven te ondersteunen bij de invoering van al die verplichtingen.

Nieuw digitaal systeem

Het grootste deel gaat rechtstreeks naar de bedrijven, zo’n € 175 miljoen is uitgetrokken voor een nieuw digitaal systeem om de processen te stroomlijnen. Probleem is alleen dat het opzetten van zo’n systeem tijd kost, terwijl de nieuwe grens er al op 1 januari ligt. Aston: “Als er op tijd een handelsverdrag komt met de EU dan wordt het ook voor ons een stuk makkelijker. Maar die grens komt er in één of andere vorm toch.”

Snel delen

Image
Ruud Peijs

Freelance redacteur

Misset Uitgeverij B.V. Auteursrecht voorbehouden

Algemene voorwaarden Privacy Cookies

Beheer
WP Admin