Britse chaos: hamsteren van benzine en lege winkelvakken

Het Verenigd Koninkrijk zit in de greep van een enorm tekort aan vrachtautochauffeurs en werkers in slachterijen, vleesverwerkende bedrijven of tuinderijen. Om de Kerstmis te redden wil de regering tegen alle brexit-gedachten in 5.500 werkers uit de EU een werkvergunning bieden, maar op Tweede Kerstdag moeten ze weer weg zijn. “Een nutteloze druppel op een gloeiende plaat”, zegt de British Chamber of Commerce.

Acuut tekort aan zo’n 100.000 beroepschauffeurs

Het hamsteren ofwel ‘panic-buying’ van benzine en diesel begon vóór het weekend mondjesmaat, nadat een woordvoerder van BP had gezegd dat sommige tankstations moeilijk bevoorraad konden worden doordat er geen vrachtrijders zijn. Het VK heeft een acuut tekort aan zo’n 100.000 beroepschauffeurs. Dat komt grotendeels doordat EU-chauffeurs vanwege brexit zijn vertrokken, maar ook door corona-vertragingen bij de rij-examens. De eerste berichten leiden al snel tot paniek en binnen de kortste keren stonden er bij alle tankstations in het land lange rijen auto’s om de tank vol te gooien. Straten en pleinen werden geblokkeerd en hier en daar raakte een ambulance met gillende sirenes in de files verstrikt.

Hamsteren van producten

Ook de foodketen worstelt, zoals eerder gemeld, met grote tekorten aan vakkrachten die voorheen eveneens vaak uit de EU kwamen. De National Farmers Union berekent zelfs dat er in de keten, van kippen- of varkenshouderijen tot melkverwerkers of vleesverpakkers, een half miljoen onvervulde vacatures zijn. Dat leidt al weken tot steeds legere schappen in de supermarkten. De chaos aan de benzinepomp heeft veel Britten ertoe aangezet ook maar allerlei andere producten te hamsteren, waardoor de crisis alleen maar erger wordt.

Geen kalkoen met kerst

Maar wat premier Boris Johnson werkelijk heeft wakker geschud is de kalkoen. Van de grote leverancier 2 Sisters Food Group tot de bond van ambachtelijke fokkers Traditional Farm Fresh Turkey Association hebben gewaarschuwd dat het risico steeds groter wordt dat er met de kerst geen ‘turkey’ op tafel komt. Grote fokkerijen hebben geen dieren opgezet, omdat er verderop in de keten niemand is om ze straks te slachten en te verwerken. Op alternatieven, zoals een rollade, hoef je vermoedelijk ook niet te rekenen.

Waarom zou iemand met een goede baan in een EU-land zich al die rompslomp op de hals halen om hier te komen werken

De regering wil nu 5.500 chauffeurs, slachters en plukkers uit EU-landen tijdelijk toelaten om de ergste problemen het hoofd te bieden en kerst niet verder in de soep te laten lopen. Zij kunnen voor drie maanden een werkvergunning krijgen, maar die loopt onherroepelijk af op 26 december. “Waarom zou iemand met een goede baan in een EU-land zich al die rompslomp op de hals halen om hier te komen werken”, vraagt de British Chamber of Commerce zich af.

EU-werkers permanent toelaten

Voor de boeren- en foodorganisaties is het plan ook lang niet voldoende. Zij pleiten in een brandbrief aan Johnson zelf om EU-werkers in de pluimveehouderij en vleesindustrie én in de tuinbouw voor zeker twaalf maanden maar liever permanent weer toe te laten. “Dat geeft bedrijven in de hele keten de ruimte om andere werkers te rekruteren om essentiële vacatures te vervullen.” De organisaties willen echter vooral dat de Migratie Commissie snel gaat kijken wat de gevolgen eigenlijk zijn geweest van het eindigen van het vrije verkeer van personen en werkers tussen het VK en de EU, brexit dus.