Doorgaan naar artikel

Britten willen bodem leggen onder melkcontracten

Geüpdatet op:
Zuivel
Achtergrond
Melk wordt opgehaald op een melkveehouderij. Britse boerenbonden vinden dat melkveehouders te veel en te lang een te groot deel van het risico in de keten dragen door ontoereikende contractvoorwaarden. - Foto: Hans Prinsen

Melk wordt opgehaald op een melkveehouderij. Britse boerenbonden vinden dat melkveehouders te veel en te lang een te groot deel van het risico in de keten dragen door ontoereikende contractvoorwaarden. - Foto: Hans Prinsen

Hoewel de Britse melkwereld redelijk werkt, moet er toch een sterkere regelgeving komen. De verhoudingen tussen melkverwerkers en boeren zouden niet in balans zijn.

Het Britse plattelandsministerie Defra gaat de verhoudingen tussen melkveehouders en de bedrijven die hun melk inkopen wettelijk regelen. Dat wordt wel een basisregeling, omdat veel van de bestaande melkcontracten goed genoeg lijken te werken. “Een wet moet flexibel zijn en niet te veel voorschrijven. Te strikte vereisten zouden de groei van de sector ondermijnen en potentieel een negatieve invloed kunnen hebben op de melkprijzen. Partijen moeten vrij kunnen onderhandelen over details als volume, opzegtermijn en contractduur mits aan minimumvoorwaarden wordt voldaan”, aldus Defra.

Het ministerie komt tot die conclusie na een uitgebreide inspraakronde -consultatie – over de toekomst van de contractering tussen de Britse boer en ‘zijn’ zuivelbedrijf. Defra vond dat nodig omdat er ‘zorgen bestaan dat de primaire producenten, inclusief melkveehouders, een relatief zwakke marktpositie innemen in de voedingsketen’.

We willen een meer duurzame, progressieve en evenwichtige relatie tussen boeren en verwerkers

“De consensus onder boeren is dat een onevenwichtige onderhandelingspositie met verwerkers en winkelbedrijven hen kan blootstellen aan een oneerlijke behandeling wat een eerlijke prijsverdeling langs de hele keten ondermijnt.” Het Britse ministerie wijst er daarbij op dat dertien EU-landen, waaronder Frankrijk en Spanje, schriftelijke melkcontracten wettelijk voorschrijven, terwijl Australië een verplichte gedragscode heeft ingevoerd.

Vrijwillige gedragscode voor contractuele verhoudingen

De Britse zuivelsector kent al sinds 2012 een vrijwillige gedragscode voor de contractuele verhoudingen. Toen vonden alle betrokkenen dat eerst moest worden gekeken hoe die code zou werken voordat over een wettelijke regeling kon worden nagedacht. Het VK heeft bovendien in 2016 de werkingssfeer van de toezichthouder op de levensmiddelenmarkt – de Grocery Code Adjudicator (GCA) – verder versterkt. Die moet erop toezien dat de grote binnenlandse supermarkten hun directe leveranciers eerlijk en juridisch correct behandelen. “GCA wordt erkend als voorbeeld van een moderne toezichthouder met een internationale reputatie”, denkt Defra. Inderdaad is na de invoering van die functie het aantal klachten over supermarkten vanuit de agrarische wereld drastisch afgenomen.

Er zijn lessen te leren voor het bouwen van ons eigen model

Toch zijn er gebreken en problemen in de zuivelsector zelf. Zo wordt geklaagd over wijzigingen in specificaties of contractvoorwaarden, vooral als die op korte termijn worden opgelegd wat met name bij enkele middelgrote melkverwerkers nog al eens blijkt voor te komen. Anderzijds is het binnen een redelijke termijn opzeggen van een melkcontract door een ontevreden boer ook vaak beperkt. “Dit suggereert een potentieel voor oneerlijke en onduidelijke termen en voorwaarden in de contracten tussen producenten en verwerkers en dat de vrijwillige code niet leidt tot de gewenste verbetering van de verhoudingen in de keten”, denkt het ministerie. De coronapandemie heeft die problemen versterkt, met name doordat zuivelbedrijven door de drastische veranderingen op de markt de melkprijs soms van de ene op de andere dag verlaagden.

Vooral melkveehouders zijn risicodragers

Uit een reactie van de gezamenlijke boerenbonden blijkt dat de problemen erger zijn dan het ministerie doet voorkomen. “Melkveehouders dragen al veel te lang een te groot deel van het risico in de keten door ontoereikende contractvoorwaarden. Die contracten leggen het zwaartepunt eenzijdig bij de melkkoper die de voorwaarden en het prijsmechanisme kan wijzigen en zelfs zonder enig overleg de melkprijs kan verlagen. We willen een meer duurzame, progressieve en evenwichtige relatie tussen boeren en verwerkers, zodat we gezamenlijk ook de problemen waar we voor staan aan kunnen pakken. Dit is des te belangrijker nu we de gevolgen van corona te boven proberen te komen en nieuwe handelsrelaties buiten de EU proberen op te bouwen. We hebben gekeken naar contractering elders in de wereld, er zijn lessen te leren voor het bouwen van ons eigen model. We zijn blij met de aankondigingen van Defra, maar dat is nog maar het begin.”

Snel delen

Image
Ruud Peijs

Freelance redacteur

Misset Uitgeverij B.V. Auteursrecht voorbehouden

Algemene voorwaarden Privacy Cookies

Beheer
WP Admin