Campagne tijdens corona: lastig voor nieuwe partijen

De Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart (en 15 en 16 maart) zijn in veel opzichten uniek. Met een recordaantal van 37 deelnemende partijen was er nooit eerder zo veel keus. Met maar liefst tien vrouwelijke lijsttrekkers wordt ook hier een record gebroken. Voor het eerst sinds het vertrek van de Boerenpartij uit de Tweede Kamer in 1981 doet er met de BoerBurgerBeweging (BBB) weer een boerenpartij mee. De coronapandemie maakt ook alles anders: voor het eerst mag een deel van de bevolking per brief stemmen.

Via tv en computer campagne voeren

Door alle beperkende maatregelen is het bovendien niet mogelijk om op de traditionele manier campagne te voeren. De straat op om mensen rozen, schuursponsjes of rolletjes pepermunt aan te bieden, zit er dit jaar niet in. Ook grote verkiezingsdebatten waarbij na het officiële deel nog even onder het genot van een biertje en een bitterbal over de politiek kan worden geboomd, zit er niet in. De verkiezingscampagne is verschoven naar het beeldscherm: de computer en de tv. Via sociale media wordt volop campagne gevoerd en ook worden er online diverse verkiezingsdebatten gevoerd. Maar ook hier zijn beperkingen: de debatten zijn zonder publiek en het aantal deelnemers is vaak beperkt vanwege – opnieuw – de coronamaatregelen.

Campagne voeren tijdens debatten

Zittende Kamerleden maken gebruik van de kanalen die ze hebben. De digitale registratie van Kamerdebatten blijkt soms een mooi startpunt om zelf wat campagnefilmpjes te monteren. Over de corona-aanpak in de Kamer is echter over het algemeen een brede eensgezindheid, waardoor de mogelijkheid om tijdens de debatten campagne te voeren iets kleiner werd. Alleen de Partij voor de Dieren wist er handig gebruik van te maken. Door bij ieder coronadebat te benadrukken dat het coronavirus een zoönose is, kon mooi ingehaakt worden op het partijprogramma van de PvdD. Met de uitbraken bij enkele slachterijen werd potentieel campagnemateriaal op een presenteerblaadje aangedragen.

Kamervragen

In het reces grijpen de zittende Kamerleden naar een ander middel: Kamervragen. SGP en VVD waren er deze week als de kippen bij om Kamervragen te stellen over de problemen bij slachthuizen vanwege de afwezigheid van NVWA-keurmeesters. Lodders (VVD) probeerde via Kamervragen – na het succes van het schrappen van de drempels in de ruggenteelt – ook de meldplicht voor maisteelt op zand en löss te schrappen. Deze keer lukte het niet.

BBB naar vertrekkend CDA-Kamerlid Von Martels

Nieuwe partijen hebben aanzienlijk minder mogelijkheden om onder de aandacht te komen bij het brede publiek. Als er maar een beperkt aantal partijen mee mag doen aan een debat, vallen de kleintjes vaak af. En als je in de opiniepeilingen niet voorkomt omdat je nog te weinig zetels hebt, is het erg lastig om aandacht te krijgen bij de landelijke media en daarmee breder door te dringen dan de eigen achterban. Toch doen de nieuwelingen pogingen: Jan Cees Vogelaar (JA21) stuurt een persbericht dat hij het niet eens is met LTO-voorzitter Sjaak van der Tak over de uitwerking van de stikstofwet, BoerBurgerBeweging ging met een defilé van tientallen trekkers naar vertrekkend CDA-Kamerlid Maurits von Martels om hem een gratis lidmaatschap aan te bieden. Voor Von Martels was dat nog een stap te ver, maar zijn vrouw werd direct lid. Dat is er in ieder geval één.