Ceta een speeltje voor Trump?

Het Ceta-handelsverdrag is in de praktijk gelieerd aan het door de VS gedomineerde USMCA-handelsakkoord tussen Mexico, de VS en Canada, dat op 29 januari 2020 is geratificeerd en een vervolg is op het 25 jaar oude Nafta-akkoord. In USMCA is nu ook de voorwaarde opgenomen van zuivelexport door de VS naar Canada.

In de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen in november 2020 kan Trump elk succes goed gebruiken. Dus ook een geratificeerde Ceta. Zeker nu het handelsakkoord met China wankelt vanwege het coronavirus en boeren in de VS het moeilijk hebben.

Biotechnologie

Ceta kan helpen de druk vanuit het Amerikaanse ministerie van landbouw (USDA) en de biotechbedrijven op de EU te vergroten. Dat geldt behalve voor transgene biotechnologie ook voor de nieuwe gentechnieken zoals Crispr en Crispr-Cas9. Die vormen echter een bedreiging voor onder meer de biologische landbouw en voor de landbouw in het algemeen.

Wageningen UR zou niet niet op biotechnologie moeten inzetten, maar op ecologisch verantwoorde landbouw

Behalve dure patenten zullen ook dure rechtszaken veel kleine veredelaars afschrikken. Want biotechbedrijven kunnen claimen dat bepaalde planteigenschappen wijzen op ongeoorloofd gebruik van hun gepatenteerde technologie, terwijl de verschillen daarvan met natuurlijke planteigenschappen moeilijk waarneembaar kunnen zijn. Door die afschrikkende werking en ook omdat biotechbedrijven hun kaarten zetten op rassen die het voor hun financieel goed doen, zal de diversiteit aan nieuwe rassen afnemen, waardoor de voedselvoorziening kwetsbaarder wordt voor ziekten, plagen en epidemieën.

Vertrouwen in genbewerking

De universiteit van Iowa startte in juni 2019 een onderzoek om het publieke vertrouwen in genbewerking en het beleid op dat gebied, te verbeteren door de strategieën in de EU en die in de VS met elkaar te vergelijken en waar mogelijk en gewenst op elkaar af te stemmen. Het onderzoek is onderdeel van een groter onderzoeksproject, dat gefinancierd is door de USDA en het nationale instituut voor voedsel en landbouw (Nifa). Twee professoren kwamen daarvoor naar Nederland voor het afnemen van interviews. Zij bezochten Wageningen University & Research (WUR) en onder andere ook mij.

Canadese ambtenaren willen de overeenkomst gebruiken om Europese regelgeving op het gebied van voedselveiligheid af te zwakken

Publiek debat

WUR lijkt te willen aansluiten op het onderzoek van de VS en heeft begin 2020 een groep van 7 eigen studenten, waaronder die van plantenbiotechnologie, de opdracht gegeven voor een project over de rol van WUR in het publieke debat over Crispr. Ook zij benaderden mij voor een interview.

Ik vind dat WUR niet op biotechnologie zou moeten inzetten, maar op ecologisch verantwoorde landbouw: optimale aandacht voor ecologie, bodemgezondheid, biodiversiteit, kringlopen, kleine boeren, klimaat, watermanagement en voedselveiligheid.

Strenge EU-regelgeving

Ceta werkt die allemaal tegen. Canada heeft zich bijvoorbeeld in onderhandelingen over Ceta met succes verzet tegen strenge EU-regelgeving voor pesticiden, residuen en voedselveiligheid. Volgens onderzoek dat Foodwatch samen met de Council of Canadians uitvoerde, blijkt uit (geheime) documenten dat Canadese ambtenaren de overeenkomst willen gebruiken om Europese regelgeving op het gebied van voedselveiligheid af te zwakken: ‘De Europese ambtenaren stemmen hiermee in.’