Consumenten als boer

Vroeger kocht men verse producten bij lokale boeren, iets wat nu voor consumenten in grote steden niet meer haalbaar is. Hoe kan de afstand tussen boer en consument kleiner worden? Een aantal boeren is gestart met een boerderijwinkel en soms met abonnementen voor consumenten. Daarnaast zijn er verschillende initiatieven die boeren en consumenten wederzijds verantwoordelijk willen maken op de boerderij; zoals de stichting Herenboeren Nederland en het initiatief gemeenschapslandbouw.

Boer en consument nemen hun wederzijdse verantwoordelijkheid

De stichting Herenboeren Nederland wil groepen van 200 consumenten kleinschalige- en gemengde boerderijen op laten zetten. Als voedselcoöperatie nemen zij een boer in loondienst. De leden kopen vervolgens elke week, voor dezelfde prijs als in de supermarkt, biologische producten.

Eerlijk loon

In gemeenschapslandbouw is een consument vooral lid van een lokale (stedelijke) gemeenschap. Elk lid betaalt vooraf, onafhankelijk van productie of marktprijzen, een jaarbijdrage aan een boer voor kleinschalige- en milieuvriendelijke productie. Dit geld dekt de productiekosten van de boer en zorgt tegelijk voor een eerlijk loon en loonzekerheid. Boer en consument nemen hun wederzijdse verantwoordelijkheid, ze weten immers vooraf niet welke oogsten veel zullen opbrengen of welke zullen mislukken.

Nieuwe ethische problemen

Beide initiatieven worstelen met allerlei praktische nadelen en de investeringen zijn voor sommige consumenten een hindernis. Een voordeel is dat zij, door hun kleinschalige- en milieuvriendelijke productie, ethisch vaak hoger worden beoordeeld dan de gangbare landbouw.

Er doemen echter ook nieuwe ethische problemen op. Zo kan bijvoorbeeld sociale uitsluiting ontstaan als de prijzen hoger zijn dan in de reguliere supermarkt of als mensen met bepaalde (culturele) eetgewoonten niet terecht kunnen. Ten slotte kan de ligging ongunstig zijn voor mensen zonder auto. Ik denk dat de afstand tussen boer en consument alleen maar kleiner kan worden als de afstand tussen consumenten onderling niet groter wordt.