Dialoog over de natuur, niet over stikstof

De laatste dagen stel ik me voor hoe ik het stikstofdossier aan collega’s in het buitenland moet uitleggen. Het was al lastig om uit te leggen dat we minder eiwit in het koeienvoer moesten doen om woningen te bouwen. Nu moet ik er bij uitleggen dat dit plan toch niet doorgaat, want koeien lopen door de droogte het risico op te weinig eiwitinname. De lagere stikstofuitstoot, als gevolg van de saneringsregeling varkenshouderij, gaan we daarna ‘boekhoudkundig’ naar voren halen om toch die woningen te bouwen. Ik zie hun gezichten al voor me.

Ingewikkelde rekenexercitie

De bestuurskunde zegt dat goed beleid een eenduidige relatie heeft tussen de beleidsdoelen en –instrumenten. In onze regelgeving is natuurbescherming echter een ingewikkelde rekenexercitie geworden. De vraag is: ‘hoe houden we zicht op de doelen, hoe zetten we er de juiste instrumenten voor in?’ Iedereen kent waarde toe aan de natuur, wandelt graag door een afwisselend landschap, en wil dat ook in de toekomst. Natuurdoelen binnen regelgeving vertalen in abstracte termen als kritische depositiewaarden gaat voorbij aan de mogelijk averechtse effecten ervan.

Natuurdoelen binnen regelgeving vertalen in abstracte termen als kritische depositiewaarden gaat voorbij aan de mogelijk averechtse effecten ervan

Regelgeving geen garantie voor succesvol beleid

Het is de moeite waard te onderzoeken hoe natuurbeleid kan profiteren van ons aller wens goed te wonen, liefst niet te ver van mooie natuur. De huidige regelgeving is geen garantie voor succesvol beleid. Terugkijkend op 35 jaar mestbeleid in Nederland, zijn meerdere bewindslieden elk met nieuwe wetsvoorstellen voor de aanpak van het mestdossier gekomen, waarvan de meeste weer zijn afgeschaft.

‘Koeien en Kansen’

Het toenmalige initiatief ‘Koeien en Kansen’ was wel een succesvol voorbeeld. Vooroplopende veehouders gingen het mineralenoverschot terugdringen, en praatten daarover met collega veehouders. Dit heeft gewerkt. Geen dwang, geen norm-anticiperend gedrag, maar laten zien wat wel kan.

Het lijkt me zinvol een brede dialoog te voeren, gericht op gedeeld begrip over hoe en met welke beleidsinstrumenten we onze natuur behouden. Dit gedeeld begrip komt niet door regelgeving tot stand. Daar is een dialoog voor nodig, over natuur en niet over stikstof!