Digitale revolutie Braziliaanse vleesveehouderij

Brazilië heeft een van de grootste rundveestapels ter wereld, met 213 miljoen dieren. Daarvan zijn er krap 200 miljoen bestemd voor vleesvee. Het land is ’s werelds grootste exporteur van rundvlees.

De export daarvan steeg volgens de vereniging van rundvleesexporteurs (ABIEC) van 1,6 miljoen ton in 2018 naar 1,8 miljoen ton in 2019: een nieuw record. De exportwaarde bedroeg ongeveer € 7 miljard.

Meer vraag naar magere runderen

Door de groeiende export is de vraag naar magere runderen en dus ook de prijs daarvan gestegen. Die ligt nu gelijk of zelfs hoger dan die voor slachtrijpe dieren.

Voor het overgrote deel van de vleesproductie worden runderen van het ras ‘Nelore’ gehouden. Dit gebeurt in extensieve beweidingssystemen, zonder opstallen of beperking in feedlots.

Meest gebruikelijk is het zoogkoeiensysteem, waarbij de kalveren gedurende enkele maanden zogen bij de moederkoe. Daardoor moeten voor ieder slachtrijp rund bijna twee runderen (het vleeskalf en zijn moeder) worden gevoerd.

De voederconversie van een eenjarige vleesstier is afhankelijk van voerstrategie en management en ligt tussen de 5 en 8,5 kilo voer per kilo groei. In de vleesveehouderij worden alle kosten toegerekend aan de hoeveelheid geproduceerd vlees.

Feedlots in opkomst

Om voldoende rendement te maken en de vleesproductie te verhogen neemt de laatste jaren het afmesten van vee in feedlots toe. Het aantal dieren daarin steeg in 2019 naar bijna 5 miljoen.

Dat afmesten in de droge periode van het jaar duurt meestal twee tot drie maanden en is erop gericht om het vee de juiste vetbedekking voor de Braziliaanse markt te geven. Het rantsoen bestaat uit ruwvoer – meest snijmais -, bijproducten als bierbostel en krachtvoer op basis van korrelmais, katoenzaad en sojaschroot.

Vleesgigant JBS: plaats voor 100.000 dieren

Vleesgigant JBS biedt de veehouder aan om de dieren, tegen vergoeding, af te mesten op de feedlots van de onderneming. JBS heeft plaats voor ruim 100.000 dieren. Volgens JBS realiseerden veehouders op deze manier in 2019 een rendement van 15 procent. Voor alle feedlots geldt dat om voldoende rendement te maken er alles aan wordt gedaan om de kosten te verlagen.

Directe dierregistratie op smartphone of tablet

De mesterijen zijn de laatste jaren begonnen aan een digitale transformatie. Het was gebruikelijk om de hele administratie rond de dieren op papier te voeren. Dat is nu al grotendeels vervangen door directe registratie op smartphone of tablet.

Sindsdien zijn diverse digitale platformen ontwikkeld waarmee het hele productieproces is te volgen en analyseren, hetgeen de bedrijfsvoering optimaliseert. Nieuw zijn onder meer bewegings- en gedragssensoren voor dieren, kleinere en krachtiger identificatie-chips, camera‘s, automatische pistolen voor het toedienen van medicijnen, troggen gekoppeld aan slimme weegschalen en echoscopie voor de beoordeling van het karkas bij de slacht.

De verwachting van meerdere analisten en sectordeskundigen is dan ook dat binnen vijf tot tien jaar digitalisering op Braziliaanse veehouderijen gemeengoed zal zijn.

Caçadinha, proefboerderij van 5.200 hectare

Een vooraanstaand centrum voor onderzoek naar en de ontwikkeling van dit soort technologie in Brazilië is Caçadinha. Deze proefboerderij van 5.200 hectare is eigendom van diervoeder- en premixproducent Tortuga, sinds 2018 een dochter van DSM, die het beschouwt als onderzoeks- en ontwikkelingshub voor de vleesveehouderij.

Caçadinha beschikt over de modernste apparatuur om de productie te controleren. Met camera’s worden driedimensionale beelden van ieder dier vastgelegd. Met behulp van deze 3D-beelden en kunstmatige intelligentie kan de groei van het dier worden gevolgd, de benodigde voerhoeveelheid aangepast en het juiste moment voor de slacht worden bepaald.

In tegenstelling tot bij weegsystemen zijn hiermee geen handelingen aan dieren nodig en ondervinden de dieren minder stress. Ook de voer- en waterverstrekking wordt digitaal gemonitord.

De technologische uitrusting van Caçadinha was oorspronkelijk alleen bedoeld om voor DSM de effecten van de eigen diervoeders op het vee te onderzoeken. Maar met de snel toenemende digitalisering in het veld kunnen veehouders er van uitgaan dat deze technologieën via DSM ook bij hun gebruikt kunnen worden.

Ontwikkeling technologie

Het bedrijf Agro Pastoril Paschoal Campanelli investeert in een experimentele feedlot. “Met technologie proberen we ons bedrijf efficiënter en duurzamer te maken”, zegt eigenaar Victor Campanelli. Zo wordt een medicatiepistool getest dat de dosering automatisch aanpast aan het gewicht van het dier. Het pistool ontvangt de gewichtsinformatie van de weegschaal en berekent dan de juiste hoeveelheid medicijn.

Door het meten van hittestress bij de dieren in de feedlot en die verminderen door een aangepast dieet kan het watergebruik omlaag. “Door te meten en data-analyse werken we efficiënter”, zegt Campanelli. In de afgelopen 4 jaar steeg de omzet van zijn bedrijf met 72% naar € 50 miljoen in 2019 en leverde het 60.000 dieren voor de slacht af.

Prodap zet in op verzameling gegevens vleesvee

Het bedrijf Prodap zette in op de ontwikkeling van technologieën voor gegevensverzameling bij vleesvee: communicatie tussen machines, het internet der dingen (IoT), machine learning en kunstmatige intelligentie. Enkele systemen die al in de praktijk worden gebruikt, zijn de berekening met behulp van satellietbeelden van de kwaliteit van het weiland, sensoren die waterkwaliteit meten, mini-weerstations en geautomatiseerde gegevensverzameling over de hoeveelheid voer en mineraalzout in de trog.

Prodap heeft een programma waarmee, met door een drone verzamelde gegevens, online informatie wordt geleverd over aantallen en gewicht van het vee, de hoeveelheid beschikbaar gras. Al deze informatie is direct beschikbaar via smartphone of tablet.

JetBov levert managementinformatie

Het bedrijf JetBov levert online managementinformatie over alle stadia van de productie van vleesvee. Daarbij gaat het vooral om reproductiegegevens, vetmesterij en de verkoop van de dieren. Ook kan de veehouder via een app alle informatie rond vaccinaties en gewichtstoename zien en zo fouten en dubbelwerk voorkomen.

Met algoritmes, kunstmatige intelligentie en machine learning wordt alle informatie, zoals het optimale moment voor de aan- of verkoop van dieren, aan de veehouder geleverd. Daarmee wordt de bedrijfsvoering efficiënter en verbetert de rentabiliteit.

Het bedrijf monitort nu, via elektronische oormerken, voor 1.500 veehouders 2,8 miljoen dieren en 1,3 miljoen hectare grasland in Brazilië, Paraguay, Angola en Mozambique.