Doelen duurzaam plasticgebruik nog ver uit zicht

Zowel via een internationaal als Nederlands plastic pact zijn doelen gesteld voor duurzaam plasticgebruik. Het bereiken van de gestelde doelen verloopt niet zonder meer voorspoedig.

De boodschap in het voortgangsrapport van het Plastic Pact was helder: belangrijke doelen op het gebied van duurzaam plasticverbruik gaan niet gehaald worden. Tegelijkertijd was het onlangs gerapporteerde rapport een oproep aan deelnemende bedrijven: neem versneld actie om hergebruik van plastic te vergroten en minder plastic te gaan gebruiken.

Het Plastic Pact is opgesteld onder leiding van de Ellen MacArthur Foundation en in samenwerking met de Verenigde Naties. De Ellen MacArthur Foundation werd opgericht om versneld tot een circulaire economie te komen. Het Plastic Pact Netwerk omvat nationale plasticpacten uit onder andere Nederland, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Polen en Canada. In totaal hebben meer dan 1.000 bedrijven, overheden en organisaties wereldwijd zich aangesloten het initiatief.

Meer met Minder Plastic

In Nederland heeft het Plastic Pact de naam Meer met Minder Plastic. Het werd in 2019 gelanceerd door het ministerie van Infrastructuur en Milieu en heeft 110 deelnemende bedrijven en organisaties, waaronder FrieslandCampina, Unilever, Nestlé, FruitMasters, Albert Heijn, Jumbo, Lidl, McDonalds en Sodexo.

Het internationale en het Nederlandse Plastic Pact hebben één doel overeen: in 2025 moet al het plastic recyclebaar of herbruikbaar zijn. Klein verschil is dat in het grote pact ook staat dat het composteerbaar mag zijn. In het internationale pact was het vorig jaar het geval voor ruim 65% van het plastic. In de meest recente cijfers van Nederland, over 2020, was dat 59%. Dat was een daling ten opzichte van een jaar eerder toen het nog 65% was.

Plasticgebruik in Nederland 9,4% gedaald

In Nederland moet daarnaast in 2025 20% minder plastic gebruikt zijn dan in referentiejaar 2017. Stand van zaken in 2020: 9,4%. In het grote pact is het doel om in 2025 20% minder nieuw geproduceerd plastic te gebruiken ten opzichte van referentiejaar 2018. Hierin is nog geen voortgang geboekt, dus wordt in 2021 nog evenveel nieuw plastic gebruikt als in het referentiejaar.

Nederland heeft één doel in het pact dat al redelijk op koers ligt. Over drie jaar moet 70% van het plastic afval van consumenten worden gerecycled. In 2020 lag dat percentage op 66%. In het overkoepelende pact is de afspraak dat deelnemers het aandeel gerecycled plastic uit afval in hun eigen plastic verpakkingen moeten vergroten, tot gemiddeld 26% in 2025. Vorig jaar was dat 10%. Een groei van 27% per jaar is nodig om het doel te halen. Sinds 2018 bedroeg de groei jaarlijks respectievelijk 35%, 28% en 20%.

Tot slot moet in Nederland in 2025 nieuw plastic uit minimaal 35% gerecycled materiaal bestaan. Dat was 18% in 2020. Twee niet-meetbare doelen in het grote pact zijn nog het nemen van actie om eenmalig gebruik van plastic zoveel mogelijk te vervangen door herbruikbaar plastic en het uitbannen van onnodig plasticverbruik.

Meer plastic verbrand

Voor zowel het internationale als het Nederlandse pact geldt dat het nog lang geen gelopen race is. Bij enkele doelstellingen is er zelfs achteruitgang. Zo was er ook een toename in Nederland van het aandeel verzameld plastic dat wordt verbrand, tot 29% (2019: 8%, 2018: 4%). De stichting achter het pact roept alle betrokkenen dan ook op actie te ondernemen om significante vooruitgang te boeken.