Duitse oekaze tegen goedkoop voedsel maakt tongen los

De Duitse landbouwminister Cem Özdemir heeft in zijn eerste media-optreden als bewindsman heel wat tongen los gemaakt. De namens Bündnis90/die Grünen in het kabinet in Berlijn zittende nieuwe minister pleitte in een interview met een veelgelezen krant voor hogere prijzen voor levensmiddelen. ‘Ramsjprijzen’ zijn funest voor de boeren, slecht voor het dierenwelzijn, de biodiversiteit en het klimaat, hield Özdemir de lezers voor. In de nieuwsarme periode rond de kerst is zoiets voor de media ‘gefundenes Fressen’.

Verbod op verkoop onder kostprijs

Echt iets baanbrekends heeft de minister daarmee desondanks niet naar voren gebracht, hoewel de uitspraak natuurlijk prima in het groene politieke profiel van zijn partij past. Feit is echter dat voorgaande landbouwministers zich eveneens tegen dumpprijzen voor voeding hebben uitgelaten. Bovendien geldt in Duitsland bij voorbaat een expliciet verbod op de verkoop van producten onder de kostprijs. Opvallend genoeg veroorzaakte Özdemirs uitspraken dan ook totaal geen echo bij de invloedrijke boerenfederatie, het Deutsche Bauernverband (DBV). Juist deze organisatie heeft in het verleden echter al vaak genoeg kritiek geleverd op de retailers als ze met duidelijk veel te lage prijzen reclame maakten.

Stijgende prijzen levensmiddelen

Ook de consument zal niet met enthousiasme kennis hebben genomen van Özdemirs oekaze tegen de vermeende verramsjing van voedsel. De prijzen van levensmiddelen zijn de laatste maanden sowieso al fors gestegen. Er zullen maar weinig consumenten zijn die erop zitten te wachten dat ze nog harder gaan stijgen omdat Özdemir dat wil.

Een grote zich voor een gelijke verdeling van de welvaart inzettende organisatie – het Paritätische Wohlfahrtsverband – ziet het gevaar van een groeiende ongelijkheid en eiste in reactie op het interview van de bewindsman meteen al compensatie voor de lagere inkomens als het tot hogere voedingsprijzen komt om daarmee dierenwelzijn en andere maatschappelijke doelstellingen te financieren. De bij de jongste verkiezingen in september naar de oppositie weggestemde CDU eiste op haar beurt dat de sociale kant van de voedingsprijzenkwestie niet uit het oog mag worden verloren.

Özdemir beseft dat niettemin kennelijk zelf ook wel, want hij erkent in hetzelfde interview dat levensmiddelen geen luxe mogen worden. Niettemin zou de ‘ecologische waarheid’ sterker ingeprijsd moeten zijn, vindt hij.

Prijsbeleid beïnvloeden

De vraag bij dit alles blijft open hoe de politiek het prijsbeleid in de voedingsketen reëel kan beïnvloeden. Zelf de prijzen vaststellen kan een regering niet in een markteconomie. Tevens komt het surplus van een eventueel hogere prijs niet gegarandeerd aan bij de boer, zo luidde een kritische kanttekening van een landbouwcommentator in de Duitse media.