Een strijd tussen de partijen voor en tegen de landbouw

Boegbeeld van de tegenstanders is Tjeerd de Groot, D66. Hij begon zijn inbreng met een tirade over de agrarische sector. De stikstofcrisis veroorzaakt 28 miljard aan schade door investeringen die niet worden gedaan door de stikstofproblemen. Er is stankoverlast van de veehouderij, het water voldoet niet aan de kwaliteitseisen door vervuiling met mest en bestrijdingsmiddelen, er zijn gezondheidsproblemen door te veel fijnstof en de natuur gaat achteruit. De Groot wijst de veehouderij aan als veroorzaker van alles. De tirade maakt zijn woorden dat hij juist de politiek in is gegaan om ‘om met alles wat ik in me heb te proberen ervoor te zorgen dat de landbouw weer een toekomst krijgt’, totaal ongeloofwaardig.

Lees ook: Kamer: keten moet bijdragen aan verbetering verdienmodel boer

Heel anders pakt Laura Bromet (GroenLinks) het aan. Ook zij is groot voorstander van forse veranderingen in de landbouw en pleit voor een krimp van de veestapel. Maar in plaats van de boeren de schuld in de schoenen te schuiven, kiest ze voor een andere route om hetzelfde doel te behalen. Ze schetst een beeld van hoe Nederland er in de toekomst uit moet gaan zien. Ook met minder vee, zoals in haar toekomstvisie te verwachten is. Ze toont zelfs begrip voor de wanhoop bij de jonge boer die in de zomer een vracht kuilgras met plastic op haar erf dumpte, omdat hij het niet met haar eens is.

Geef meer ruimte voor verbreding in de landbouw

Met een reeks van mogelijke oplossingen om de boeren te laten verduurzamen, probeert Bromet de sector in beweging te krijgen: geef meer ruimte voor verbreding in de landbouw, stimuleer de overheid duurzaam in te kopen en zorg dat boeren CO₂-boeren kunnen worden zodat ze nog een boterham kunnen verdienen als het waterpeil omhoog gaat, noemt Bromet als opties. Hoewel het doel van beiden vergelijkbaar is, is het de toon die de muziek maakt.

Meer partijen aan de hoofdtafel

Terwijl de linkse partijen op hun manier hun stempel proberen te drukken op de toekomst van de landbouw, is het aan de rechter – vaak landbouwminnende zijde van de Kamer – oorverdovend stil. CDA, VVD, BBB, SGP, JA21 en ChristenUnie willen zich niet mengen in de inhoud van het Landbouwakkoord. “Transities commandeer je niet van bovenaf. Dan gaan we nu toch niet de fout maken om het mandaat van de minister van landbouw voor de onderhandelingen over een landbouwakkoord helemaal dicht te schroeien?”, verklaart Grinwis (CU). SGP, PVV en BBB uiten alleen hun zorgen over de architectuur van het landbouwakkoord: ze willen meer partijen, waaronder de agrarische vakbonden aan de hoofdtafel.

VVD en CDA

VVD en CDA gaan ook vakkundig om de olifant in de kamer heen. VVD wil de stoffenbalans opnemen in het akkoord, CDA oppert om de verduurzaming aan te pakken door een bijmengplicht van extra duurzaam geproduceerde producten. Hoewel de partijen allemaal benadrukken wat de minister ook al zegt: het verdienmodel moet centraal staan, houden de partijen zich verder over de inhoud angstvallig stil. Het geeft de broze situatie van het landbouwoverleg weer.