Europa opent deur naar genetische modificatie

De deur naar nieuwe veredelingstechnieken gaat in Europa langzaam open. Vice-voorzitter Frans Timmermans van de Europese Commissie zegt dat nieuwe veredelingstechnieken deel uit maken van de Boer-tot-Bordstrategie. De Europese Commissie heeft daar nog geen besluit over genomen.

Strenge voorwaarden

In de Europese Unie is de toepassing van genetische modificatie sinds 2001 aan strenge voorwaarden verbonden, waardoor alleen kapitaalkrachtige ondernemingen in staat zijn de toelatingsprocedure te doorlopen. In Europa is sindsdien de teelt van enkele genetisch gemodificeerde gewassen toegelaten.

Ondertussen zijn nieuwe eenvoudiger en preciezer technieken ontwikkeld, waarmee eigenschappen binnen de soort versneld kunnen worden ingekruisd. Dat is bij voorbeeld het geval bij toepassing van Crispr-Cas. In het uiteindelijke gewas is niet meer waar te nemen dat het een kruisingsproduct is waarin een nieuwe veredelingstechniek is toegepast.

In juli 2018 bepaalde het Europese Hof van Justitie dat dergelijke nieuwe veredelingstechnieken onder de voorwaarden vallen, die sinds 2001 gelden. Daarmee werd het gebruik van die technieken praktisch gesproken nauwelijks toepasbaar in de EU. Veredelingsbedrijven zoals HZPC verschoven naar aanleiding van de uitspraak een deel van hun activiteiten naar het buitenland.

Voedselsysteem toekomstbestendig maken

Europees commissaris Frans Timmermans zegt dat alle zeilen bij moeten worden gezet om het mondiale voedselsysteem toekomstbestendig te maken. Daarbij hoort een betere inpassing in de natuur en de natuurlijke omgeving, maar ook gebruikmaking van nieuwe technologieën en innovatie. “We moeten ook heel voorzichtig zijn met het inkomen van boeren, dat in veel lidstaten onder druk staat.”

De Europees commissaris zegt dat al is gebleken dat planten die met nieuwe genetische technieken zijn veredeld in potentie kunnen bijdragen aan de doelstelling van de Boer-tot-Bordstrategie. Hij noemt een verhoogde weerstand van planten tegen plagen en ziekten en tegen klimaatverandering of droogte. De veredelde gewassen kunnen mogelijk ook toe met minder (kunst-)mest of gewasbeschermingsmiddelen.

Geen besluit over veredeling

Timmermans vindt het van belang dat de dialoog over nieuwe veredelingstechnieken op wetenschap gebaseerd moet zijn en voor iedereen inzichtelijk.

Tegenstanders van genetische modificatie vrezen dat de Europese Commissie de weg baant voor de biotech-industrie. Milieucommissaris Stella Kyriakides zegt dat er nog geen klip-en-klaar besluit ligt van de Europese Commissie om nieuwe veredelingstechnieken toe te staan. Verschillende Europese instituten doen op verzoek van de Europese Commissie nog onderzoek naar nieuwe veredelingstechnieken, waaronder de Europese Voedselveiligheidsautoriteit EFSA en de Europese groep voor ethiek in wetenschap en nieuwe technologieën.