Experts: schrap btw op Schijf van Vijf

De organisaties pleiten voor het invoeren van een suikertaks en het verlagen van het btw-tarief op gezonde voeding. Uit eerder RIVM-onderzoek bleek dat de huidige afspraken in het Nationaal Preventieakkoord niet genoeg zijn om de ambities voor problematisch alcoholgebruik en overgewicht te halen.

Prijsbeleid

RIVM inventariseerde samen met experts op het gebied van preventie en leefstijl welke extra maatregelen mogelijk zijn om overgewicht te voorkomen. Prijsbeleid wordt als een van de belangrijkste maatregelen genoemd. In het Nationaal Preventieakkoord zijn nu geen prijsmaatregelen opgenomen. Bovenaan de top tien met te nemen maatregelen staat het goedkoper maken van gezonde voeding door geen btw te heffen op de Schijf van vijf. De experts adviseren daarbij wel om op vergaand bewerkte producten een heffing in te voeren. In internationale studies wordt het heffen van belasting op alle vleestypen genoemd als effectieve maatregel voor het terugdringen van chronische ziekten. In het RIVM-onderzoek raden experts ook aan de consumptie van rood en bewerkt vlees te ontmoedigen, bijvoorbeeld door een verbod op aanbiedingen of door hogere belasting.

Collectief beleid

Het invoeren van belasting op suikerhoudende dranken, een verbod op reclame voor producten die niet in de Schijf van vijf zitten en een verbod op snoepautomaten in openbare ruimtes zijn andere maatregelen die de experts voorstellen. Ook kan het toepassen van truepricing, waarbij de kosten voor milieu en volksgezondheid worden doorberekend in het product, wordt door de experts genoemd als maatregel.

De Raad voor Volksgezondheid pleit ervoor het beleid te verschuiven van individuele maatregelen naar collectief beleid. RVS wil daartoe een suikertaks invoeren en het btw-tarief verlagen voor gezonde voeding, zoals groenten en fruit en een verbod op reclame voor ongezond voedsel. Ook vindt de RVS dat gemeenten mogelijkheden moeten krijgen om bijvoorbeeld fastfoodrestaurants te weren in de omgeving van scholen.

Aanpak van maatschappelijke problemen

De RVS adviseert na onderzoek een visie te ontwikkelen op de aanpak van maatschappelijke problemen die tot gezondheidsachterstanden leiden, door een basis te leggen voor minimale gezondheidskansen voor alle burgers. Mensen met een ‘kwetsbare maatschappelijke positie’ (de combinatie van een laag inkomen en een praktische opleiding) leven gemiddeld zeven jaar korter dan mensen met een hogere opleiding en een hoog inkomen.

Elk jaar sterven 35.000 Nederlanders door roken, overgewicht of probleemdrinken. Ze vormen samen de grootste oorzaak van ziekte in Nederland. Met de afspraken in het Nationaal Preventieakkoord willen alle deelnemende partijen de leefstijl van Nederlanders verbeteren. Politiek is er veel discussie over het invoeren van prijsmaatregelen op voedsel.