Exportambities maken omslag moeilijker

Onder andere Europarlementariër Annie Schreijer reageerde boos. Zij wees in een interview onder meer op de € 90 miljard aan agrarische export en stelde dat bij een inkrimping daarvan de welvaart in ons land ‘gevoelig zal verminderen’.

Beperkte krimp

Volgens het pas gepubliceerde Voedsel-Economisch Bericht bedroeg in 2017 de toegevoegde waarde van alle activiteiten die met productie en verwerking van Nederlandse agrarische producten – exclusief bananen, cacao, etc. – samenhangen, ruim € 30 miljard. Daarvan kwam ongeveer driekwart voor rekening van de export, die daarmee zo’n 3% bijdroeg aan het binnenlands product. Dus bij een beperkte krimp van deze export valt het met de nadelen voor onze welvaart wel mee.

De bejubelde tweede plaats op de exportranglijst heeft niet kunnen voorkomen dat er in de agrarische sector forse problemen zijn

De sterke gerichtheid op export en de daarmee gepaard gaande concurrentie met landen met een lager kostenniveau, draagt bij aan de instandhouding van het verdienmodel van kleine marges en schaalvergroting. Exportbelangen speelden een belangrijke rol bij de Nederlandse pleidooien voor afschaffing van de melkquotering. Zijn de melkveehouders daar nou echt beter van geworden? Een voorman van FrieslandCampina heeft ooit gezegd dat de laatste 3 miljoen ton melk vooral verlies opleveren. Bovendien moet je, als je meer wilt exporteren naar landen buiten de EU, vaak concessies doen op het gebied van importen, met de daaraan verbonden problemen. Een ‘waardenvolle’ landbouw wordt dan moeilijker te realiseren.

Spanning

In ieder geval heeft de bejubelde tweede plaats op de exportranglijst niet kunnen voorkomen dat er in de agrarische sector forse problemen zijn. Die vloeien grotendeels voort uit de spanning tussen sectorale ambities en beperkte mogelijkheden.