FAO: effect corona op voedselsysteem beperkt

Op de korte termijn is het effect van de coronacrisis wereldwijd op de voedselproductie beperkt: er is geen verandering in het aanbod, maar er ontstaan wel problemen bij de logistiek om het voedsel op de juiste plek te krijgen. Dat concludeert de wereldvoedselorganisatie van de Verenigde Naties, FAO, in een studie naar de gevolgen van de coronacrisis op het voedselsysteem. Op korte termijn is het vooral een logistiek probleem, omdat de intensiteit van vrachtbewegingen is afgenomen.

Verstoring van de voedselproductie

Komende maanden verwacht de FAO wel een verstoring van de voedselproductie. Met name in gebieden met arbeidsintensieve teelten en in ontwikkelingslanden wordt een daling van de beschikbare arbeid verwacht en daarmee een productiedaling. De prognoses voor het aanbod van akkerbouwgewassen zijn onveranderd, de wereldwijde prognose voor de graanoogst is voldoende. In de veehouderij heeft de FAO wel signalen van moeilijkere beschikbaarheid van veevoer en verminderde slachtcapaciteit in bijvoorbeeld China, maar ook in de Verenigde Staten vanwege verminderde beschikbaarheid van slachthuispersoneel.

Grenssluitingen leiden tot lastige situatie bij transporten van zowel product als productiemiddelen. Dit kan volgens de FAO leiden tot hogere verliezen en voedselverspilling.

Vraag naar vlees

Aan de vraagzijde verwacht de FAO op korte termijn een toename van vraag en een lichte verandering van de vraag naar producten. De vraag naar basisproducten en lang houdbare producten nam toe. Zo steeg in Italië de vraag naar meel met 80% en voor vlees en bonen in blik met respectievelijk 60 en 55%, terwijl er andere bederfelijke waar verloren ging. De onlineaankopen van voedsel vervijfvoudigden in Italië sinds de coronamaatregelen. De wereldvoedselorganisatie wijst erop dat de vraag naar vlees verder kan dalen dan de gemiddelde daling, vanwege de zoönotische oorsprong van het coronavirus. Ook de vraag naar andere luxegoederen zal dalen, waardoor voor deze producten druk op de prijs zal komen.

Voedselhulp

Ook de angst om besmet te raken zorgt ervoor dat mensen minder vaak boodschappen doet, waardoor de vraag naar voedsel verandert. Met name voor landen die voor hun voedselvoorziening afhankelijk zijn van import verwacht FAO grote problemen. In minder rijke landen is de voedselvraag sterker afhankelijk van de inkomens, waarmee de vraag naar voedsel in deze gebieden sterker kan dalen.

FAO adviseert overheden om voor kwetsbare bevolkingsgroepen te zorgen voor onmiddellijke behoeften door bijvoorbeeld voedselhulp. Met name het sluiten van de scholen, waarbij ook de voedselverstrekking aan kinderen stopt, baart de FAO zorgen. Tientallen door corona getroffen landen hebben inmiddels extra voedselhulp ingezet voor minderbedeelden, zo blijkt uit de inventarisatie van de FAO.

Vangnetregelingen voor bedrijven

De wereldvoedselorganisatie adviseert landen daarnaast om ook de voedselproducenten en voedselproductie te ondersteunen, door bedrijven te ondersteunen via vangnetregelingen en om ervoor te zorgen dat vervoer van producten en productiemiddelen mogelijk zijn, ook grensoverschrijdend. Daarnaast moeten overheden ondersteuning bieden om voedselverliezen te voorkomen, bijvoorbeeld als boeren hun waar niet meer op lokale markten kunnen verkopen, omdat deze markten gesloten zijn.

Belastingen en heffingen verlagen

FAO adviseert om handelsmogelijkheden te optimaliseren, waaronder exportrestricties beperken en het mogelijk maken van opslagmaatregelen en het slim gebruiken van strategische graanvoorraden. Ook adviseert de FAO om de belastingen en heffingen tijdelijk te verlagen. De FAO vreest dat de coronacrisis in gebieden die al kampen met ondervoeding een sterk effect zal hebben op de voedselvoorziening. De organisatie is daarom een hulpprogramma gestart.