Zetmeelaardappelen bij Avebe. "Avebe heeft nu juist kansen in houdbare producten", zegt Hendrik Jan Bos van Flynth. - Foto: Mark Pasveer
Volgens Hendrik Jan Bos van Flynth komt de echte schade door de coronacrisis voor telers pas volgend jaar.
Bij akkerbouwers met een Veenkoloniaal bouwplan komt directe coronaschade niet snel boven de € 50.000 uit. Dat zegt Hendrik Jan Bos, sectormanager akkerbouw bij Flynth adviseurs en accountants, in reactie op de ledenpeiling van de NAV. Erik Arts van Countus vindt de NAV-schadeschatting ook hoog ingezet.
Uit de NAV-ledenpeiling bleek 14% van de akkerbouwbedrijven meer dan € 100.000 schade te verwachten. Bijna een vijfde denkt dat de schade tussen de € 50.000 en € 100.000 komt en de helft schat tot € 50.000 schade. De rest, ook bijna een vijfde, verwacht geen schade te ondervinden.
‘Schade door corona in het volgende seizoen’
Als er schade komt dan is dat in het volgende seizoen, zegt Bos. “Op dit moment heeft een teler van zetmeelaardappelen, suikerbieten en granen volgens mij nauwelijks coronaschade. Dat kan bij de oogst van 2020 wel gebeuren, maar dat is nog zo onzeker dat we daar op dit moment amper een idee van hebben.”
Bos ziet dat de suikerbietenprijzen al enige tijd in een dal zitten en hierdoor wellicht een prijsstijging langer uit zou kunnen blijven. Belangrijker zijn de kansen voor de zetmeelindustrie. Bos: “Avebe heeft nu juist kansen in houdbare producten, in tegenstelling tot fritesaardappelen die op festivals en in snackbars wordt gegeten. Daardoor verwachten akkerbouwers met een Veenkoloniaal bouwplan niet snel dat de schade boven de € 50.000 komt, denk ik.”
Groot probleem in fritesaardappelen
Een groot probleem ziet Bos in de fritesaardappelen. “Boeren die al land en pootgoed hebben vastgelegd, maar geen contracten meer aangeboden krijgen door de industrie. De vooruitzichten voor de prijsontwikkeling van oogst 2020 begint niet positief. Voor menig teler is het een te grote gok om een veel groter deel vrij te telen. Zeker als je de schuur nog vol vrije aardappelen hebt die nu onverkoopbaar zijn geworden. Dan spreek je over een schade van ettelijke tonnen per teler. Het schijnt bovendien dat de fritesindustrie telers vraagt om de contractaardappelen tot in augustus te bewaren. Echt een enorme strop voor degene die dit betreft.”
In de uiensector staat de prijsvorming nog niet sterk onder druk. Echter ook hier geldt dat voor 2020 er grote onzekerheden zijn. Maar dat is vrije teelten natuurlijk altijd al het geval.
Maatregelen moeilijk passend te maken voor akkerbouw
Het grote probleem met maatregelen van de overheid is dat deze moeilijk passend zijn te maken voor de akkerbouw, ziet Bos. “De effecten op de huidige omzet zijn gemiddeld immers klein en de grootste effecten van de coronacrisis zijn pas volgende winter te verwachten. Hier ligt een grote uitdaging voor de belangenbehartigers om dit namens de sector op een goede manier bij de minister op tafel te krijgen.”
In algemene zin is een pas op de plaats wel de teneur, ziet Bos. “Onzekerheden met investeringen en grote risico’s worden even gemeden, ook na de laatste slechte jaren door de droogte. Tegelijkertijd moeten nu de keuzes worden gemaakt over hoeveel gaat worden gepoot.”
Corona-helpdesk voor telers
Uitstel van aflossing is voor veel telers een goede maatregel, denkt hij, mits dit echt uitstel is tot het einde van de looptijd. Uitstel van belastingbetaling zal de akkerbouw niet snel helpen, omdat het dal in de liquiditeit pas in het najaar zit. Flynth heeft voor klanten een Corona-helpdesk gestart en gaat klanten veel diensten online aanbieden, zodat de ondersteuning zo goed mogelijk doorgang kan blijven vinden.