Food processing in a box: voedsel verwerken om de hoek in container

Met FOX moeten regionale voedselsystemen een impuls krijgen en aantonen dat voedselverwerking op een kleinere schaal kan. Met het project wordt in vier Europese gebieden (Food Circles) gekeken of het mogelijk is om los te breken van centrale voedselverwerking.

Deelnemers in het project zetten in op ‘milde’ verwerkingstechnieken: ze gebruiken geen toevoegingen. Ook de voedingswaarde van de producten blijft behouden. Daarnaast kijken ze in het project naar het verduurzamen van de regionale voedselstromen. Dit doen ze door te bekijken hoe ze reststromen kunnen verwaarden.

Dit doen de 4 Food Circles in Europa

• Food Circle 1: In Duitsland wordt gewerkt aan het produceren van verse sappen die langer houdbaar zijn dan gangbare.

• Food Circle 2: Polen en Hongarije onderzoeken ze hoe ze nieuwe producten kunnen ontwikkelen door ze te drogen: gedroogde appelchips, maar ook gedroogde paddenstoelen. Hiervoor wil de Circle lage tempraturen gebruiken omdat dit duurzamer is.

• Food Circle 3: In Frankrijk en Spanje kunnen producenten hun producten duurzaam verpakken met de box. De verpakkingen moeten gecomposteerd worden.

• Food Circle 4: In Noord-Brabant werken de deelnemers aan het verwaarden van reststromen

_{Lees verder onder de afbeelding}

Food processing in a box: dichter bij consument

Fox heeft ook als doel om de voedselproductie weer dichter naar de consument te brengen. De consument zou weer moeten weten hoe en waar zijn voedsel vandaan komt. Daarom lanceerde FOX in maart 2022 de Foxlink-app. Hiermee kunnen consumenten de regio’s beter leren kennen op gebied van voedsel.

Technologieën die voedselverwerkers normaal alleen in grote fabrieken gebruiken, test FOX op kleinere en mobielere schaal. Ariette Matser, betrokken bij het project vanuit WUR: “Die flexibiliteit geeft het voordeel dat kleine bedrijven en boeren toegang krijgen tot de nieuwste technieken zonder dat zij hierin hoeven te investeren. Uiteindelijk zouden deze partijen de boxen kunnen huren.”

Gebruikmaken van bestaande productielocatie

De flexibiliteit van de boxen zorgt ervoor dat kleine producenten minder afhankelijk worden van grote fabrikanten. Daarnaast is het volgens Matser duurzamer omdat het transport van boerderij naar fabriek niet langer nodig is.

Waar de andere regio’s de voedselverwerking in een container proberen te krijgen, is dat in de regio Nederland niet het geval. In deze regio gebruiken ze een bestaande productielocatie met nieuwe technologie. Nederland is relatief klein in vergelijking met de andere gebieden. Daarom werken ze in deze regio voor een vaste locatie waar de technologie al beschikbaar is voor voedselproducenten.

Reststromen verwaarden met Procestimator

De focus in Nederland ligt bij het beter verwaarden van groentenreststromen. In het project kijken de deelnemers of ze reststromen van Van Rijsingen kunnen gebruiken in de cateringgelegenheden van Hutten. Hiervoor ontwikkelt Wageningen UR een speciale tool, Procestimator. Daarmee schatten ze in wat het economische succes kan zijn van het verwaarden van de reststroom.

In de Procestimator kan iemand een reststroom, bijvoorbeeld tomantenplanten of wortelschillen, invoeren en wat die ervan zou willen maken. De tool kijkt dan naar de samenstelling, volume, beschikbaarheid, structuur en mircobiële en enzymatische stabiliteit van de reststroom en bepaalt wat voor verwerking nodig is om het gewenste resultaat te leveren.

Martijntje Vollebregt van WUR: “De Procestimator vertelt dan welke stappen er nodig zijn in de verwerking – bijvoorbeeld vermalen, bevriezen of verhitten – en wat dat gaat kosten. De tool laat ook zien welke voedingsstoffen behouden blijven.” De tool kan ook inzicht geven in of het duurzaam en winstgevend kan zijn om de reststroom te verwaarden.

Eind volgend jaar resultaten

Het project Food Processing in a Box startte in 2019. Eind volgend jaar ronden de deelnemers het af en hopen de vier Food Circles resultaten te kunnen laten zien over hoe reststromen op een lokale en milde manier kunnen worden verwerkt. Het project heeft financiering van € 7 miljoen gekregen vanuit het Europese Horizon 2020-innovatieprogramma. Wanneer het project is afgelopen, wordt de kennis gedeeld binnen de netwerken, maar ook in het bedrijfsleven. Het wordt waarschijnlijk ook mogelijk om de Procestimator-tool te gebruiken, als deze verder is ontwikkeld.