Frankrijk gaat positie boer in keten verder versterken

Het Franse wetsvoorstel schrijft voor dat de boer van de eerste verwerker van zijn producten een afnamecontract voor drie jaar krijgt aangeboden. De productiekosten voor de boer – en een indexering daarvan – moeten daarin de basis vormen voor de prijs die hij of zij ontvangt.

Loi Egalim

Frankrijk kent sinds 2018 al een wet – de Loi Egalim – voor eerlijker relaties in de handelsketen voor de voedingsindustrie. Die schrijft voor dat supermarkten en andere winkelbedrijven, de voedings- en drankenindustrie en de primaire producenten afspraken maken zodat de veelal slecht betaalde boer uiteindelijk een betere beloning tegemoet kan zien. Ook zijn al te forse reclame-acties met levensmiddelen – zoals twee voor één – verboden en is verkoop met verlies ervan evenmin toegestaan.

Zuivel

De wet heeft de nodige resultaten afgeworpen, met name in de zuivelwereld. Grote supermarkten roepen eensgezind dat ze meerjarige contracten hebben afgesloten met zuivelbedrijven die leiden tot een hogere melkprijs ‘aan het hek’. Dat weerspiegelt zich in een melkprijs die volgens het ministerie van Landbouw in mei uitkwam op gemiddeld € 34,80 per 100 kilo. Dat is 2,8% hoger dan een jaar eerder.

Kamerlid: mechanismen Loi Egalim versterken

Maar in andere sectoren is van die contractualisering weinig terecht gekomen, constateerde kamerlid Grégory Besson-Moreau dit voorjaar. Dat bleek vooral weer tijdens de recente jaarlijkse prijzenronde tussen supermarkten en de voedingsindustrie waar niet of nauwelijks hogere prijzen voor de boer of tuinder uit voort zijn gekomen. Daarom kwam hij met een voorstel ‘om de mechanismen die de Loi Egalim heeft ingevoerd te verbeteren en te versterken’.

Besson-Moreau wil het invoeren van driejarige contracten in de land- en tuinbouwwereld verplicht stellen. Daarin wil hij een directe en verplichtende link leggen tussen de verkoopprijs voor boer of tuinder en de prijsontwikkeling van agrarische grondstoffen, waarover verder niet onderhandeld kan worden. In het voorstel staat ook dat aanbiedingen alleen toegestaan zijn als alle partijen in de keten daarmee instemmen en de positie van de bemiddelaar voor dat soort contracten versterken. Bovendien schrijft het wetsvoorstel scherpere eisen voor voor de etikettering van voeding en dranken met als achterliggende gedachte dat de chauvinistische Franse consument dan eerder producten van eigen bodem koopt.

Minister: ‘Loi Egalim heeft zijn tekortkomingen’

Minister Julien Denormandie van Landbouw heeft vorige week in het parlement toegezegd dat hij het plan zal indienen als officieel regeringsvoorstel. “De Loi Egalim heeft zijn tekortkomingen. De ene keer worden de regels ontdoken door de voedingsbedrijven, de andere keer door de supermarkten. De situatie is verbeterd, maar de prijzenoorlog blijft woeden. Dat is strijdig met ons agrarische model dat is gebaseerd op kwaliteit. Die kwaliteit moet dus beloond worden. Het wetsvoorstel wil de partijen niet tegenover elkaar stellen, maar zoekt een delicaat evenwicht. Bij de prijsonderhandelingen moet in ieder geval de agrarische grondstof centraal staan.”

Boerenbond voorlopig tevreden

De boerenbond FNSEA is voorlopig tevreden. “Dit is precies waar we al jaren op hameren. Het vormt de basis voor een samenhangend stel maatregelen. De resultaten van de laatste prijsonderhandelingen waren ver verwijderd van waar de boeren op hadden gehoopt. De Loi Egalim heeft de beloften over de beloning van de boer niet waargemaakt. De nieuwe wet is over het algemeen positief. Het spoor is naar een precieze tekst die de regels voor de contractualisering inkadert. Maar het is wel nodig dat de partijen de aangereikte middelen toepassen en ook respecteren in een sfeer van dialoog en hernieuwd vertrouwen opdat de waarde terugkeert op het boerenerf.”