Fritesindustrie bestelt minder pootgoed

Door de coronacrisis is de vraag naar frites in elkaar gezakt en zit de sector met een overschot van 1 miljoen ton fritesaardappelen. Pootgoedhandelshuis HZPC merkt de gevolgen, zegt directeur Gerard Backx. “Met nagenoeg alle industrieën lopen discussies over wat nog wel en niet afgenomen gaat worden. Dat gaat om het totale areaal pootaardappelen in Europa. Ik kan geen hoeveelheden noemen. Dat is bij de ene industrie meer dan bij andere. Buiten de fritesindustrie zien we deze discussie niet.” Agrico heeft tot nu toe beperkt last van annuleringen, stelt commercieel manager Wieger van der Werff. “We proberen samen met de industrie oplossingen te vinden.”

Onzekerheid voor telers

Ook voor telers is er veel onzekerheid. “Het raakt mij persoonlijk namelijk ook,” zegt Mark Brantjes, akkerbouwer en voorzitter van PotatoNL. “Ik heb Agria’s in de schuur liggen, waarvan we het grootste gedeelte dit najaar met bloed, zweet en tranen uit de grond hebben getrokken. Het is maar de vraag of en zo ja waar en wanneer ik die kan afzetten. Als je het mij vraagt zou er een regeling moeten komen of een schadeloosstelling om fabrieken draaiende te houden of producties op te starten. Vanuit onder andere Aviko is gevraagd om de aardappelen een graadje kouder te koelen en we proberen de kiemremming tegen te gaan.”

Het zou goed kunnen dat telers zomertarwe verkiezen boven aardappelen

Friteslijnen moeten soms worden stilgezet, omdat er geen personeel beschikbaar is om de lijnen draaiende houden. Maar ook omdat directe afzet of opslag in koelhuizen ontbreekt. Brantjes: “Het zijn bijzonder onzekere dagen. Ik weet ook niet of een fabriek zich uiteindelijk kan beroepen op overmacht.” Ik denk dat dit voor de relatie met de teler niet gezond zou zijn. Laten we eerst maar eens afwachten wat er uit het overleg van de Brancheorganisatie Akkerbouw met de overheid komt.”

Keuze voor zomertarwe

Er is veel onzekerheid en het is maar de vraag hoe de sector hier uitkomt. Vroege aardappelen worden volgens Brantjes fors minder uitgeplant, omdat de oude oogst meer dan ophoopt. Leveranciers van zaaizaad voor zomergraan zien tot dusver nog geen extra vraag in zomergranen buiten de verwachte stijgende vraag doordat minder wintertarwe is ingezaaid door de natte winter. “Het zou goed kunnen dat telers zomertarwe verkiezen boven aardappelen, maar tot dusver is de vraag naar zomertarwe niet boven verwachting,” zegt Jurriaan Visser, hoofd afdeling granen van CZAV. “Wel merken we dat vorige week zomertarwe goed zijn verkocht.” Arco Amperse van Agrifirm staat er hetzelfde in. “Telers zijn volop aan het zaaien. Het is mij nog niet duidelijk waar de zomergranen precies worden ingezaaid en of dat als vervanging is voor aardappelen.”

Mede-auteur: Jan Engwerda