Vergadering van het algemeen bestuur van waterschap Vallei en Veluwe. - Foto: ANP
Er ligt een wetsvoorstel om de geborgde zetels in de waterschapsbesturen op te heffen. Erik Luiten pleit voor behoud hiervan.
Wat is de meerwaarde van geborgde zetels in de waterschapsbesturen? Dit is een legitieme vraag om te stellen. Immers, het is en blijft van belang om de waterschappen in staat te stellen om de hen toevertrouwde taken goed te kunnen uitoefenen met een bijpassend goed bestuur en om de rol die geborgde zetels daarin vervullen.
In plaats daarvan gaat het, op initiatief van GroenLinks en D‘66, enkel om de vraag: Hoe komen we zo snel mogelijk van de geborgde zetels af. Hiertoe hebben beide partijen een initiatief wetsvoorstel geschreven, nog door de Tweede en Eerste Kamer moet worden goedgekeurd. Vooral de geborgde zetels voor landbouw en bedrijven zijn een doorn in het oog van de genoemde partijen.
WaterNatuurlijk meeste zetels in Waterschappen
Beide partijen zijn in alle waterschappen gezamelijk vertegenwoordigd door WaterNatuurlijk, de partij die nu al de meeste zetels ‘bezet’ in de Waterschappen. U raadt het al, deze partijen zijn uit op nog meer zeggenschap door de vrijkomende geborgde zetels deels te kunnen toevoegen aan de eigen partij om daarmee meer invloed te krijgen.
Hoe doen we dat vervolgens in bestuurlijk Nederland? We laten er een commissie naar kijken, die een mooi rapport schrijft met een mooie slogan, en het advies dat volgt past precies in het gewenste antwoord. Echter, wanneer je het rapport Boelhouwer goed leest, komt het advies niet overeen met de inhoud. Er wordt duidelijk gemaakt dat vooral landbouw en in mindere mate de natuur een belangrijke rol hebben, en houden in de toekomst met de verbreding die er mogelijkerwijs bijkomen voor de waterschappen.
Kijkje nemen bij gemiddeld waterschapbestuur
Het argument dat veelal wordt aangedragen is het idee dat de geborgde zetel een te grote invloed heeft. Binnen de waterschapen zijn maximaal 9 van de 30 zetels geborgd (veelal 3 zetels voor landbouw). Zouden deze 3 categorieën het al overal over eens zijn, dan nog halen ze bij lange na geen meerderheid. Je vraagt je toch in alle gemoede af welk probleem de beide politieke partijen nu eigenlijk aan het oplossen zijn. Het zou ze gesierd hebben wanneer ze eens een kijkje genomen hadden bij een gemiddeld waterschapbestuur. Uit eigen ervaring kan ik u melden dat het er binnen het waterschap beter aan toe gaat dan in heel wat andere bestuurslagen. Er wordt goed naar elkaar geluisterd en het algemeen belang wordt er gediend door alle partijen, geborgd of gekozen.
Als uitvoerende democratie heerst er een besef van oplossen en aanpakken in plaats van oeverloze discussies voor de Bühne te voeren. In dat opzicht zouden mevrouw Bromet van GL en dhr. De Groot van D‘66 nog heel wat kunnen leren van een waterschapsbestuur (dit geldt overigens voor meerdere Tweede kamerleden).
Uitdagingen
De geborgde zetels kunnen nog wel eens cruciaal gaan worden in de komende decennia die voor ons liggen met alle uitdagingen op het gebied van droogte, CO2, biodiversiteit, enzovoort. Om daarin oplossingen te vinden zijn boeren, bedrijven en natuur keihard nodig. Het zou van zinnig verstand getuigen wanneer je juist die groepen een geborgde plek blijft geven binnen het bestuur. Juist partijen die het ‘ínclusief denken’ zo hoog in het vaandel hebben’, zouden de geborgde zetels moeten omarmen om gezamenlijk met de overgrote meerderheid van de gekozen zetels de uitdagingen van de huidige tijd op te pakken.
De voorgangers van de geborgde zetels hebben hun meerwaarde al eeuwen bewezen en verdienen het vertrouwen van de politiek in plaats van telkens bediscussieerd te worden ten faveure van het eigenbelang van enkele politieke partijen.
Duidelijk is dat de meerwaarde van de geborgde zetels aanzienlijk groter is dan een extra zetel voor de gevestigde politieke partijen, denk aan kennis en kunde op het deelgebied en, minstens zo belangrijk, om het broodnodige draagvlak te behouden voor de uitdagingen van de komende decennia.