Gemengd bedrijf komt terug

Hanna en ik komen beide van een van oorsprong gemengd bedrijf. Bij ons thuis hadden we vooral koeien plus nog wat varkens. Bij Hanna’s ouders lag het net andersom: vooral varkens en ook wat koeien.

Bij beide is de hoofdtak gebleven. Hanna’s broers zijn in Brabant verder gegaan met varkens en hebben nu mooie grote bedrijven. Geurregels noodzaken ze misschien om te stoppen. Maar ze hebben goed verdiend en ook nu hebben ze beste jaren. Met meevoelende dank aan de Chinese collega’s, die te maken hebben met de varkenspest. De één zijn nood is de ander zijn brood.

Nevenactiviteiten

Wij zijn helemaal de kant van de rundveehouderij uitgegaan. Door de jaren heen ging dat goed, maar nu hapert de machine. Zoveel regels, kun je dan nog rendabel boer zijn in de toekomst? Je ziet dat ook om je heen. Steeds meer boeren zoeken een extra inkomstenbron. Dat steeg in vier jaar van 25% van de bedrijven naar 42%. Vooral de productie van duurzame energie steeg sterk. Ik denk trouwens wel dat het duurzame gevoel van de boer vooral wordt aangewakkerd door subsidies.

Onbeperkte uitbreiding van koeien of varkens kunnen we vergeten

Schaalvergroting

Maar is het ook wat om terug te gaan naar het gemengde bedrijf van vroeger? Onbeperkte uitbreiding van koeien of varkens kunnen we vergeten. Toch blijf ik er van overtuigd dat vergroting van het bedrijf nodig blijft. En als je niet kunt specialiseren, komt verbreding weer in zicht. Dat worden op het ogenblik geïntegreerde bedrijven genoemd. Bijvoorbeeld een rundveehouderij bedrijf met een theeschenkerij of een zorgboerderij. Daar moet je voor voelen. En dat doe ik niet.

Een gemengd bedrijf lijkt me wel wat. Niet uitbreiden in voortdurend meer koeien, maar een varkenstak erbij. Of pluimvee. Door alle maatregelen komen er nogal wat varkensbedrijven vrij. Stel dat die gunstig aansluiten bij je bedrijf dan kun je dat overwegen. De groeiambities krijgen inhoud, maar met een andere tak van sport.

Spreiding van risico‘s

Hoe langer ik er over nadenk, hoe meer mogelijkheden ik zie. Vroeger was de neventak bewerkelijk en vroeg veel arbeid. Nu kun je automatiseren, zowel in de veehouderij als in varkens en pluimvee. Dan kun je veel grotere eenheden naast elkaar aanhouden.

Je kunt ook denken aan een varkensbedrijf op afstand te kopen. Dan wordt je nog meer ondernemer, die twee of meerdere bedrijven bestuurt. Voordeel van dit alles is dat je risicospreiding krijgt wat betreft de opbrengsten. Misschien moet je ook nog denken aan een akkerbouwpoot in verband met mogelijkheden voor mestafzet. Kortom, allemaal mogelijkheden, die misschien wel passen in de transitie, die de landbouw te wachten staat. In dit nieuwe jaar maar eens stevig naar kijken.