Geurts: Nederlandse landbouw inzetten in geopolitiek

Jaco Geurts (50) voert inmiddels acht jaar het woord op landbouwgebied. Hij gaat voor een derde termijn in de Kamer en staat op plaats 11 van de CDA-kieslijst.

U zit inmiddels acht jaar in de Tweede Kamer. Waar bent u trots op?

“Ik ben een calvinist, dan ben je niet zo snel trots. Ik vind het wel positief dat ik het dossier over het verdienmodel voor de boer hoog op de politieke agenda heb gekregen. Met mijn initiatiefnota ‘Een eerlijke boterham’ was ik in 2013 de eerste die het onderwerp ter sprake bracht. Onderdelen hieruit zijn later in het regeerakkoord gekomen en zijn via Cees Veerman ook in Europa op de agenda gekomen. De Wet Oneerlijke handelspraktijken, die recent is aangenomen, is hier het gevolg van.”

“Daarnaast ligt de Wet duurzaamheidsinitiatieven voor en buigt de Raad van State zich over een wet om de mogelijkheden voor kartelvorming in de land- en tuinbouw te verruimen. Op de ‘kip van morgen-wet’ is veel kritiek, vooral vanuit de liberalen. Er zijn best wat mitsen en maren bij de wet over duurzaamheidsinitiatieven. Maar wil je verduurzaming, dan moet je boeren ook de mogelijkheden geven.”

Er zijn veel wetten, maar voor de boer is er feitelijk nog niks veranderd.

“Dat klopt. We hebben ook te maken met een wereldmarkt. Maar de eerste voorzetten zijn nu gedaan. Maar het blijft een groot aandachtspunt om het verdienmodel te verbeteren.”

Wat kunt u als Kamerlid verder doen?

“Ik probeer ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk kostprijsverhogende regels worden ingevoerd. De afgelopen periode zijn feitelijk maar weinig extra regels ingevoerd voor boeren. Ik weet dat het gevoel bij boeren heel anders is. Dat snap ik als geen ander. Maar het is vooral de dreigende regelgeving en onzekerheid waar boeren mee te maken hebben. Er moet echt duidelijkheid komen voor de lange termijn.”

Uw kabinet heeft toch een langetermijnvisie gemaakt? De kringlooplandbouw.

“Ja, maar die visie is alleen maar hoog over. Wij willen rust voor de boeren, zodat ze hun vakmanschap kunnen uitvoeren en ons voedsel kunnen produceren. Met innovatie kunnen we klimaat- en milieudoelen halen. Nederland is de top van de wereld als het gaat om voedselproductie. Die positie moeten we meer inzetten in de geopolitiek.”

Wil je verduurzaming, dan moet je boeren ook de mogelijkheden geven

“In China en India is onvoldoende landbouwgrond beschikbaar voor voedselproductie. Wij zitten in een vruchtbare delta, die moet je optimaal benutten en dan moet je productie niet afknellen. Natuurlijk moet de productie binnen de milieugrenzen worden uitgevoerd. Er zijn hier zeker opgaves, maar het is niet overal zo slecht als linkse partijen ons willen doen geloven. We moeten duurzaamheidsdoelen stellen voor de lange termijn.”

Dat is in deze kabinetsperiode ook geprobeerd, maar niet gelukt. Waarom gaat het straks wel lukken?

“Er wordt nu gewerkt aan een breed gedragen landbouwakkoord, ook om de stikstofproblematiek op te lossen. Het zou goed zijn als dat wordt vastgelegd in een nieuw regeerakkoord, zodat het ook vastligt. De stikstofwet is een kaderwet waarin de doelen zijn gesteld. Er zitten forse weegmomenten in, waardoor niemand wordt gedwongen iets onmogelijks te doen. Er moet nog heel veel ingevuld worden. Het is van belang om daar sturing aan te geven. We willen als CDA geen Haags tekentafelbeleid, het moet in de praktijk toepasbaar zijn. Dat kan met deze wet. Maar dat had door de minister beter uitgelegd moeten worden.”

U staat met plaats 11 op een verkiesbare plek. Toch heeft u aangegeven Eline Vedder de landbouwportefeuille te gunnen. Wat gaat u doen?

“De strijd om de ruimte wordt heel groot. Ik schat in dat er een nieuw ministerie komt voor ruimtelijke ordening en wonen. Dan zou ik graag de portefeuille ruimtelijke ordening gaan doen. Ik wil mijn steentje bijdragen bij de herindeling van Nederland. Bij deze herindeling moet ruimte worden gereserveerd voor landbouw. Vitale landbouwgrond moet worden beschermd. Ik vind dat alle landbouwgrond een beschermde status moet krijgen.”

Ik schat in dat er een nieuw ministerie komt voor ruimtelijke ordening en wonen

U kreeg best veel kritiek van boeren. Laat u het landbouwdossier daarom los?

“De kritiek viel wel mee, het was meer opbouwend. Ik laat de boeren niet in de steek. In de ruimtelijke ordening is ook veel te regelen voor de boeren. Daarnaast zou ik graag ook meer tijd gaan besteden aan uitvoering, zoals bij de NVWA en de ondoorzichtige aanwijzingen van natuur.”

Met BoerBurgerBeweging is een partij opgericht omdat ze vinden dat het boerengeluid onvoldoende wordt gehoord in de Kamer. Wat vindt u daarvan?

“Iedereen is vrij om een partij op te richten. De kiezer zal bepalen of ze in de Kamer komen. Vervolgens moet zichtbaar worden wat ze voor de boeren kunnen betekenen. CDA heeft veel boeren in de achterban en ik durf wel te zeggen dat wij het geluid van de boer vertolken. Ik vertegenwoordig namens het CDA nu 19 zetels. Voor veranderingen heb je meerderheden nodig en Ik heb laten zien dat ik met iedereen kan samenwerken.”