Herformuleren grote uitdaging voor voedingsbedrijven

De overheid lanceerde vorige week de Nationale Aanpak Product Verbetering (NAPV). De NAPV formuleert doelen die in 2030 behaald moeten zijn wat betreft gehaltes aan suiker, vet, zout en vezels in voeding. De overheid gaat met de levensmiddelenproducenten in gesprek om hun producten gezonder te maken.

Verminderd zoutgehalte niet altijd succesvol

De samenstelling van een product aanpassen kan de voedingsmiddelenproducent een risico opleveren. Dat ondervond Unilever een jaar of tien geleden, zei Lucie de Peuter, Nutrition & Health manager Benelux bij Unilever, vorige week bij de presentatie van de NAPV. “We hebben toen in één keer het gehalte aan zout in Cup-A-Soup sterk verminderd. Dat is slecht ontvangen door de consument. De soep smaakte ineens anders. In 2020 hebben we het zoutgehalte opnieuw verlaagd, maar we doen het nu in kleine stappen.”

De tactiek van de gestage vermindering past Unilever ook toe bij Lipton-ijsthee. De Peuter: “Sinds 2012 hebben we het suikergehalte in kleine stapjes met 40% verminderd. De suiker is langzaam vervangen door alternatieve zoetstoffen. We hebben ook de marketing van Lipton erop aangepast en die meer gericht op gezondheid.”

Unilever

Unilever is voorzichtig met het herformuleren van voedingsmiddelen, zegt De Peuter. “Het is gemakkelijker een nieuw product te lanceren, dan een bestaand product te verbeteren. Zo willen we het zoutgehalte in bouillon verminderen. Daar heeft Unilever een nieuw product voor gelanceerd. We proberen via marketing het nieuwe product langzaam de plek te laten innemen van het bestaande product.”

Unilever produceert meer dan 400 merken voedingsmiddelen. De Peuter: “We voelen onze verantwoordelijkheid voor gezonde voeding. Het kan ook een strategie zijn van een bedrijf om zich juist te richten op gezonde voeding, maar mensen denken niet zo veel na over of het zoutgehalte in hun eten wel zo gezond is. Een voedingsmiddel moet voor mensen vooral smakelijk zijn. Daarna komen prijs en gemak. Gezondheid staat op de vierde plaats.”

NS-stations

Vooral reizigers die trek hebben na een lange reis kiezen nogal eens voor de ‘snelle hap’. Op de stations van de Nederlandse Spoorwegen wordt dan ook veel voedsel geconsumeerd. Daar komen iedere dag ruim 2 miljoen bezoekers, als tenminste geen coronamaatregelen gelden. Ook de NS worstelt wel eens met het herformuleren van voedingsmiddelen, vooral als die veel worden gegeten. De sandwich is erg populair op de stations, zegt Marjolijn Somers, manager bij NS Stations Retail. “We hebben in 2021 het witbrood vervangen door 100% volkoren brood. Dat was erg spannend, want veel reizigers zijn gewend aan witbrood. Die kopen nooit volkorenbrood. Samen met onze leveranciers hebben we twee kleuren volkorenbrood gebruikt, een lichte en een donkere variant. De lichtere variant gebruiken we bij de bacon-egg-sandwiches en de donkere bij de gezondere varianten.”

Het is vaak de vertrouwdheid van een product die de smaak bepaalt.

NS-Retail zat in een dilemma, volgens Somers. “Moeten we de verandering aan de grote klok hangen? Of juist niet? We hebben ervoor gekozen om de overgang stilletjes te maken. We hebben consumenten gevraagd of ze de verandering opmerkten en het blijkt dat mensen niet in de gaten hebben dat ze volkorenbrood eten in plaats van witbrood. Ook voor ons geldt dat de mensen de voeding lekker moeten blijven vinden. Ze moeten het willen eten. Het is vaak de vertrouwdheid van een product die de smaak bepaalt. Het kost tijd om mensen aan een andere smaak te laten wennen.”

Op de treinstations worden vooral hartige en zoete snacks gekocht. NS-Retail heeft al wat stappen gezet, zegt Somers. “Zo bevat de appelflap 30% minder suiker en binnenkort zit in het saucijzenbroodje 25% minder zout.”

Consumentenpanel

Voedingsbedrijf Zwanenberg heeft ook de ervaring dat consumenten sterk gehecht zijn aan een bepaalde smaak, zegt Eelco Hendriksen, hoofd productontwikkeling. “Wanneer wij de formulering van een product aanpassen, testen we het altijd eerst in een consumentenpanel.”

Zwanenberg produceert onder andere soepen en sauzen. Hendriksen: “We willen voldoen aan de convenanten die zijn gesloten voor gezonde voeding. Zwanenberg is de grootste soepproducent van Nederland. We willen vooroplopen en in de herformulering een stap verder gaan. We willen producten aanbieden die gezond zijn. Inmiddels voldoet 95% van onze soepen aan de afspraken die zijn gemaakt. Daar zijn we best trots op. In de Struik-soepen doen we steeds minder zout en suiker en steeds meer groenten. In de Chinese tomatensoep hebben we zelfs alle suiker kunnen verwijderen, terwijl deze soep voor de consument een zoete smaak heeft.”

Wij hebben geen invloed op wat de mensen thuis doen.

Hendriksen realiseert zich dat de fabrikant alleen de voeding niet gezond kan maken. “Wij hebben geen invloed op wat de mensen thuis doen. Als wij het zout uit de soep halen en de consument strooit er thuis weer zout in, dan heeft het nog geen effect. Het moeilijkste is om de consument mee te nemen in gezonde voeding. Veel van ons gedrag is aangeleerd. Als iemand altijd zout op zijn eten strooit, dan is voeding met minder zout ineens smakeloos. Na verloop van tijd went de consument daaraan en wordt dat het nieuwe normaal. Als bedrijf moet je het voortouw nemen, maar de consument moet ook opnieuw leren eten.”