Herstel en inleveren op pluimveemarkt in 2020

Geen jaar is hetzelfde. En in hetzelfde jaar liggen de perspectieven voor de verschillende deelsectoren in de pluimveehouderij ook anders. 2019 was voor de vleeskuikenhouderij duidelijk geen topjaar. Door toegenomen import uit Oekraïne en Brazilië leverden slachterijen in en verlaagden hun (contract)prijzen.

Goed jaar voor legbedrijven

Legbedrijven hebben juist een goed jaar achter de rug. Het zou mooi zijn om dat te kopiëren, maar binnen de sector wordt er breed rekening mee gehouden dat dat niet het meest realistische scenario is. Broedeieren blijven gewild. Maar de afzet is sterk afhankelijk van de export. Calamiteiten kunnen daarmee ineens een streep door de rekening zetten.

Uitdagingen in sector

Maar er zijn ook uitdagingen die de hele sector raken. Zo is het gevolg van de stikstofdiscussie nog ongewis. Tot een halvering van het aantal dieren komt er dan wellicht niet, maar het aantal kippen in Nederland zal in ieder geval niet toenemen. Afname van het aantal dieren heeft invloed op het aanbod van kippen en eieren.

Vleeskuikens: 2020 wordt een beter jaar

Vleeskuikenhouders hadden in 2019 geen denderend jaar. De notering van vrije kuikens lag in de eerste helft van het jaar op vergelijkbaar niveau met 2018, maar in de tweede helft van het jaar duidelijk lager. De contractprijzen lagen het hele jaar beduidend lager dan het niveau van 2018. De VCN lag in de eerste drie maanden van 2019 op € 0,78 per kilo, waar die het jaar daarvoor in die periode rond € 0,83 schommelde. In het voorjaar volgde herstel, waardoor de achterstand terugliep tot een cent of 2 tussen week 18 en 24. Maar daarna kwam de VCN in een glijvlucht die tot week 46 zou duren. Het prijsverschil met 2018 liep op tot maar liefst een dubbeltje rond week 42.

Tekort aan vlees in Azië geeft hoop

Dit jaar zal de import van kip uit Oekraïne en Brazilië vergelijkbaar zijn met 2019. Waar de concurrentie in 2019 toenam, blijft die dit jaar gelijk. Toch lijken de vooruitzichten voor dit jaar minder slecht. Met name het tekort aan vlees in Azië geeft hoop. Een Chinese delegatie heeft in Duitsland slachterijen en pluimveehouderijen bezocht. Als zij dit jaar toestemming krijgen om vlees naar Azië af te zetten, geeft dat hier verlichting op de vleesmarkt. Kanttekening daarbij is wel dat het met name knelt bij de afzet van de filet en in dat deel van de kip hebben Aziaten de minste interesse. Maar elke kilo kip wordt maar een keer gegeten en als dat in China is, komt die niet op de Europese markt. Kipfilet gaat wel veel naar het Verenigd Koninkrijk. Het is nog onzeker hoe die exportstroom blijft lopen als de brexit geeffectueerd wordt. En inlands blijft het de vraag hoe het stikstofverhaal afloopt voor de pluimveehouderij.

Leghennen: niveau handhaven wordt lastig

Eieren liggen goed in de markt. Vegetarische producten en gerechten blijven aan marktaandeel winnen en daar zijn steeds meer eieren voor nodig. Toch zal het voor de legpluimveesector niet eenvoudig zijn om dit jaar de resultaten van het jaar 2019 te overtreffen. Vanaf april lag de eierprijs continu boven die in 2018. En vooral de tweede helft van het jaar was goed met eierprijzen tot € 8,49 per 100.

Laagpathogene vogelgriep in België

In 2019 had de eiermarkt echter flinke ondersteuning door de uitbraak van het laagpathogene vogelgriepvirus H3N1 op pluimveebedrijven in België. Daardoor zijn 250 miljoen eieren uit de markt gehaald in Noordwest-Europa. Maar ook die bedrijven zijn inmiddels weer herbevolkt en binnen enkele weken zitten zij weer op volle productie. Daarmee worden de kaarten opnieuw geschud, liggen de kansen anders. Hoewel ook dat grotere aanbod is niet onoverkomelijk als de eierconsumptie 0,7 ei per hoofd van de bevolking toeneemt in Europa, is dat verschil al weer vereffend.

Productie consumptie-eieren Europa groeit

Dat wordt lastiger als het aanbod verder toeneemt. En de productie van consumptie-eieren in Europa groeit. In 2019 groeide de productie in Frankrijk (+4% in 2019), Spanje (+5%), het Verenigd Koninkrijk (+4,6%) en Polen (+5,6%). Met name in Spanje, de op twee na grootste eierproducent in de EU, neemt de productiecapaciteit een enorme vlucht. Daar groeide de productie in 2018 ook al met 10%.

Broedeieren: perspectief gunstig als AI weg blijft

De broedeiersector heeft goed jaar achter de rug. De NOP-notering voor broedeieren startte 2019 op € 0,18 per ei en begon na een week of acht aan een opmars. In week 23 doorbrak de notering de grens van € 0,19 en zakte daar de rest van het jaar ook niet meer onder. Sinds juli staat de notering stabiel op € 0,1919 per ei. Dat is ook het niveau waarmee het 2020 start. Gemiddeld lag de broedeiprijs over 2019 daarmee ruim een cent hoger dan in 2018.

Sterk afhankelijk van export

Hoe de broedeiprijs zich dit jaar zal ontwikkelen, laat zich lastig voorspellen. De sector is sterk afhankelijk van export; bijna de helft van de broedeieren gaat de grens over. En die export staat of valt bij de ziektestatus van landen. En met recente verdenkingen van AI in Polen blijkt die waarde maar weer al te goed. Polen exporteert ook broedeieren. Vogelgriep daar kan de exportkansen hier vergroten. Maar boven dat pluspunt is vooral zorg te bespeuren in de sector over de ontwikkelingen ten oosten van Nederland vanwege de geringe afstand. Als vogelgriep hier de kop op steekt, zal dat de Nederlandse export schaden. In welke mate is weer afhankelijk van de plekken van besmetting en hoe afnemende landen daarmee om gaan. Worden eieren uit het hele land geweerd of gelden provinciale- of gemeentegrenzen dan als beperkende factor aangewezen?

Politieke stabiliteit

Daarnaast speelt ook de politieke stabiliteit van afnemende landen een rol. Zo was Irak in 2019 een van de grote afnemers, maar nemen in dat land de spanningen weer toe. Ook Rusland is een grootafnemer. Daar is de behoefte aan broedeieren zo groot dat broedeieren in het verleden nooit onder een handelsboycot vielen.

Rendement vleeskuikenhouderij onder druk

Hoewel het aanbod van broedeieren in 2020 wat zal afnemen doordat er iets minder moederdieren zijn opgezet, ligt er ook inlands nog wel een uitdaging. Het rendement in de vleeskuikenhouderij staat onder druk. Afnemers van eendagskuikens laten daardoor vooral in de wintermaanden de stallen langer leeg om te besparen op verwarmingskosten. Als de vleeskuikenprijzen stabiliseren blijft de binnenlandse markt stabiel en is het huidige niveau van broedeiprijzen houdbaar. Maar als de prijsdruk verder toeneemt, zal dat lastiger zijn.