Hoezo exportschaamte?

Sommigen vinden dat we ons moeten schamen vanwege het simpele feit dat een klein land zoveel landbouwproducten exporteert. Anderen schreeuwen van de daken dat ze apetrots zijn op dit geweldige resultaat. Dus moeten we de cijfers wat meer kleur geven om goed te begrijpen wat werkelijk aan de hand is.

Wederuitvoer

Ten eerste is het belangrijk om te weten dat Nederland de tweede landbouwexporteur is in de wereld, mede dankzij het feit dat we een handelsnatie zijn. Zo is circa € 26 miljard van de € 94 miljard wederuitvoer, uitvoer na eventuele lichte bewerking van eerdere invoer. De land- en tuinbouwbedrijven in ons land spelen een kleine rol in dit deel van de export. Toch is het percentage wederuitvoer een stuk minder bij de landbouw (27,5) dan het geval is bij andere goederen in de goederenexport (bijna de helft). Ook andere landen hebben wederuitvoer, al is het percentage wederuitvoer daar wat lager.

Chocola van Nederlandse makelij

Als we inzoomen op de exportwaarde van Nederlandse makelij komen we nog behoorlijk wat landbouwgrondstoffen tegen die niks te maken hebben met de primaire landbouwproductie in Nederland. Zo importeren we bijvoorbeeld voor € 4,3 miljard aan cacao(bonen), verwerken we deze en exporteren we voor € 3 miljard aan bijvoorbeeld chocola van Nederlandse makelij. Ook hier speelt de Nederlandse boer geen enkele rol. De BV Nederland verdient er wel goed aan.

In termen van enkel landbouwproductie is Nederland circa elfde in de wereld

Dit betekent dat een veel kleiner deel van de exportwaarde van landbouwgoederen op het conto is te schrijven van de Nederlandse land- en tuinbouwbedrijven. Niettemin resteert ook dan nog een behoorlijk bedrag. Ook als je rekening houdt met import. Zo is meer dan de helft van het Nederlandse goederenhandelsoverschot te danken aan de landbouw.

Niemand praat over importschaamte

Landbouwproductie per inwoner of grondoppervlakte is logischer en daarmee staat Nederland wereldwijd in de top.Toch bijzonder om te zien dat wordt gesproken over exportschaamte, terwijl niemand het heeft over importschaamte. De consument wil kennelijk ook dat vlees, kaas en groente uit het buitenland in de winkelschappen ligt. En we zijn ook een heel belangrijke importeur van soja, palmolie, cacao en koffiebonen. Dat de Nederlandse boeren kwalitatief hoogwaardige landbouwgoederen produceren in bedrijfsprocessen met een grote milieu-efficiëntie ontgaat velen. Kortom, over de landbouwexport van € 94 miljard is nog veel meer te zeggen.

Milieu- en natuurbelasting

Toch is de hoogte van de exportwaarde feitelijk niet zo belangrijk. Het draait om de milieu- en natuurbelasting per eenheid product. We kunnen ons milieustraatje in Nederland keurig schoonvegen, maar als elders in de wereld die belasting toeneemt omdat we de landbouwproductie verplaatsen, dan win je nog niets. We moeten vooral kijken naar onze broeikasvoetafdruk wereldwijd.