JA21: Oostvaardersplassen als graanschuur van Nederland

Dat is de kern van de landbouwvisie die JA21 heeft gepresenteerd. De klimaat- en stikstofplannen moeten van tafel en plaatsmaken voor investeringen in het landbouwareaal, door bij voorbeeld de Oostvaardersplassen om te ploegen tot de graanschuur van Nederland.

De landbouwvisie van JA21 staat vooral in het licht van de huidige ontwikkelingen in Oekraïne. Volgens de partij laat de oorlog in Oekraïne zien dat er niet minder landbouw nodig is, maar meer landbouw. Landbouw moet een kerntaak worden in Nederland; ‘Robuust, vernieuwend en winstgevend produceren van voedsel, zodat er vaste grond voor voedselzekerheid is.’

Volgens JA21 wordt de beschikbaarheid van voedsel ten onrechte gezien als een wetmatigheid, ook in Brussel. Klimaatbeleid ondermijnt de landbouw; de stikstofreductie komt de natuur niet ten goede en schaadt de landbouw, aldus de visie.

Cees Veerman

In de visie wordt voormalig landbouwminister Cees Veerman aangehaald, die in 2005 een rapport presenteerde om vooroordelen over de Nederlandse landbouw te ontkrachten. JA21 somt op: Nederland produceert 6% van de wereldvoedselproductie, de werkgelegenheid bedroeg in 2018 595.000 arbeidsjaren (7,9% van de werkgelegenheid), het aandeel van de land- en tuinbouw aan de economie is stabiel, ondanks het afnemend aantal bedrijven. De bijdrage van de gehele voedsel- en genotmiddelenketen bedroeg in 2020 ongeveer 6,4% van het nationale inkomen (bruto binnenlands product). De landbouwexport bedroeg in 2021 voor het eerst meer dan € 100 miljard, waarvan ongeveer driekwart van Nederlandse makelij. Een groot deel daarvan komt voor rekening van de sierteelt, maar het voedselaandeel (vlees, zuivel, eieren, aardappelen, groenten, uien, fruit) is groter.

‘De landbouw is geen zieltogende folklore die alleen kan worden gered door boeren aan het infuus van natuurbeheer te leggen’, aldus JA21. ‘Het is een levendige sector van vitaal belang voor Nederland.’

Ondanks Veermans constatering in 2005 zijn de vooroordelen over de landbouw nog niet de wereld uit, stelt JA21. Sterker nog, vijftien jaar later liggen de vooroordelen ‘bewust of misschien onbewust aan de basis (…) van het beleid om diezelfde sector te ondermijnen’.

Regionale productie

JA21 hecht aan goed gereguleerde vrije wereldhandel. Verstoring van de handelsketens kan leiden tot politiek onrust, stelt de partij. Als voorbeeld haalt de landbouwvisie de Arabische Lente aan die in 2010 mede ontstond door hoge voedselprijzen, mede als gevolg van verstoorde handelsketens. De verschillende handelsblokken in de wereld kunnen niet los van elkaar worden gezien. ‘Aandacht voor regionale producten is prachtig, maar biedt geen alternatief voor de noodzakelijke toegevoegde waarde van de wereldmarkt.’