Kan je nog wel van een eerlijk product spreken?

De meeste andere keurmerken hebben voor mij een hoog propagandagehalte, omdat ze vaak ‘concerngebonden’ zijn en er geen onafhankelijke organisatie bij is betrokken. Ik heb het etiket van het pakje ham eens bekeken en was verbaasd over wat er allemaal in zit. Zoals je mag verwachten is het belangrijkste ingrediënt varkensvlees. Toch betreft dat maar 78% van het gewicht; dus meer dan een vijfde van een pakje ham is geen varkensvlees.

Water en lucht

Wat zit er dan nog meer in? In de eerste plaats water. Ik vermoed dat dat het grootste deel van die 22% omvat, want na een paar dagen stond er behoorlijk wat vocht in het bakje. Toen moest ik denken aan een uitspraak van professor Gert van Dijk, die ooit iets heeft gezegd in de trant van: de handigste manier om het rendement in de voedingsmiddelenbranche te verbeteren, is om zoveel mogelijk water en lucht aan de producten toe te voegen.

Qua gezondheidsrisico’s zullen al die toevoegingen wel verantwoord zijn, maar het geheel doet nogal kunstmatig aan

Behalve water bevat deze ham, volgens het etiket, glucosesiroop, zout, natuurlijk aroma, voedingszuur, aardappelzetmeel, verdikkingsmiddel, stabilisator, rietsuiker, kruidenextract, aroma, antioxidant, rookaroma, hemoglobine (van een varken, dat wel), dextrose en conserveermiddel. Van sommige ingrediënten, zoals zout en conserveermiddel, kan ik me voorstellen dat ze nuttig of zelfs noodzakelijk zijn. Bij andere heb ik zo mijn twijfels, maar ik ben natuurlijk geen deskundige op het gebied van voedingsmiddelen. Qua gezondheidsrisico’s zullen al die toevoegingen wel verantwoord zijn, maar het geheel doet nogal kunstmatig aan.

De hamvraag

De hamvraag voor mij is of je met al die toevoegingen nog van een ‘eerlijk product’ kunt spreken. Het past in ieder geval niet in het beeld dat ik daarvan heb. Ik zal eens aan de ambachtelijke slager bij wie wij in de regel onze vleeswaren kopen, vragen wat er in de ham zit die hij verkoopt; ik vermoed dat hij heel wat minder ingrediënten toevoegt. Een nadeel is echter dat je bij hem niet kunt zien of het vlees verantwoord is geproduceerd, want hij heeft geen Beter Leven-keurmerk. Zo sta je als consument geregeld voor dilemma’s.