Landbouw Collectief demonstreert uniek ‘wij-gevoel’

Zelden heeft zo’n brede coalitie zo’n eensgezind geluid laten horen. Het Landbouw Collectief presenteerde woensdag een strak onderbouwd pakket aan maatregelen en voorwaarden dat een weg moet bieden uit de stikstofimpasse.

Onderaan de streep stond het bedrag dat ervoor nodig was: € 2,9 miljard. En of het kabinet even wil tekenen bij het kruisje – want over de voorwaarden valt natuurlijk niet meer te onderhandelen.

Samenwerken vanwege druk op landbouw

Het bijzondere aan het collectief is dat ze met zijn dertienen onderschrijven dat natuur belangrijk is en dat de depositie op de natuur – hoe hoog of laag die ook is – naar beneden kan en dat de landbouw daar een bijdrage aan wil leveren.

Het collectief is een samenwerking tussen organisaties van boeren en tuinders, inclusief LTO Nederland. Dat de dertien samenwerken, heeft alles te maken met de druk die van buiten de landbouw wordt uitgeoefend. Sieta van Keimpema (Dutch Dairymen Board) zei dat het niet de burgers zijn die tegenover de landbouw staan, maar het kabinet en het parlement.

Opvallend enthousiast

Landbouwbestuurders zijn opvallend enthousiast over de samenwerking en het bereikte akkoord. Jeroen van Maanen van Farmers Defence Force (“Wij vertegenwoordigen de hele Nederlandse landbouw“) zegt het zelf ook verbazingwekkend te vinden dat alle partijen zo snel tot een gezamenlijk plan konden komen. Het is alsof Ajax-, Feyenoord- en PSV-fans gebroederlijk naast elkaar achter het Nederlands elftal staan. Lange tenen werden ingetrokken, organisaties sprongen over hun eigen schaduw heen voor het gezamenlijke doel. De jubelstemming na afloop van de presentatie verraadt ook iets van de verbazing en trots dat ‘de sector’ dit toch maar even gefikst heeft.

Leerproces voor LTO

LTO-bestuurder Trienke Elshof schetst dat de grootste drempel aanvankelijk was dat alle partijen erkenden dat er een probleem is. “Daarna ging het allemaal vrij snel”, zegt ze. Elshof ziet de hele ontwikkeling ook voor LTO als een leerproces. Haar organisatie heeft veel moeite om de jongeren erbij te betrekken, terwijl FDF daar geen enkele moeite mee heeft: zij zijn juist heel populair onder de jonge boeren.

Saamhorigheid

De dertien organisaties hebben elkaar nodig om voldoende druk te kunnen uitoefenen. Die saamhorigheid mag dan zijn ontstaan door druk van buitenaf, afgelopen woensdag gaven ze nadrukkelijk blijk van een ‘wij-gevoel’, dat in de laatste halve eeuw maar zelden vertoond is in de land- en tuinbouw. Toch had het pakket ook wel elementen van een compromis – dat de sanering van de nertsenhouderij en de gewasbescherming onderdeel uitmaakten van het plan, leek enigszins geforceerd.

Twee uitersten verenigd

Het collectief heeft in FDF en LTO twee uitersten verenigd, die in de woorden van LTO-vakgroepvoorzitter Wil Meulenbroeks aan een prille verkering zijn begonnen. De twee partners vullen elkaar goed aan. De een is goed in actievoeren, de ander juist in praten met de overheid. Zelfstandig halen ze de buiten niet binnen, met vereende krachten is er meer mogelijk. En dat biedt ook de overtuiging dat het nu gepresenteerde plan een reële uitweg kan zijn.

Al zal minister Schouten vast niet tekenen bij het kruisje.

Mede-auteur: Mariska Vermaas