Langjarig praktijkonderzoek met strokenteelt

Op 12 hectare in West-Brabant wordt 7 jaar lang strokenteelt op praktische haalbaarheid getoetst. De initiatiefnemers spreken van een ecologisch evenwichtige akkerbouw.

Op Landgoed Dassenberg bij Steenbergen in West-Brabant wordt op een 12 hectare groot perceel van akkerbouwer Eugène van den Eijnden het concept De Natuurakker uitgerold. De akker moet zorgen voor onder meer een rijke biodiversiteit, hoge bodemvruchtbaarheid en (economisch) duurzame voedselproductie. Daartoe worden 10 gewassen geteeld, verdeeld over stroken van 6 meter breed. Nuttige insecten kunnen dan nog overspringen of schadelijke juist niet, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek.

Strookbreedte van 6 meter

Daarbij sluit de strookbreedte van 6 meter aan bij de bestaande standaardisering in de mechanisatie. Naast aardappelen, suikerbieten en cichorei, zijn de gewassen onder meer rogge, zomertarwe en kapucijners. Verder komen er bloemstroken, heggen en keverbanken. Dankzij de strokenteelt is een perceel minder bevattelijk voor ziekten en plagen dan een monocultuur. Eventuele schade is bovendien altijd veel beperkter. De bestrijding en gewasbescherming komen grotendeels van insecten. Het gebruik van extra middelen wordt geminimaliseerd.

Combineren van natuur en akkerbouw beperkt gebruik middelen

Levensvatbaar

Het concept van De Natuurakker komt uit de koker van de HAS Hogeschool ‘s-Hertogenbosch. “Decennialang heeft de akkerbouw, mede dankzij de mechanisatie en om aan de wereldvoedselvoorziening te voldoen, vooral zoveel mogelijk geproduceerd voor een zo laag mogelijke kostprijs”, vertelt lector Erwin van Woudenberg. “Het combineren van natuur en akkerbouw is een belangrijke volgende stap. Niet alleen komt dit de biodiversiteit ten goede en levert het een mooi landschap op, het beperkt ook de hoeveelheid benodigde gewasbeschermingsmiddelen.” Daarom heeft de HAS Hogeschool onderzocht hoe je een natuurgebied kunt ontwikkelen met reguliere gewassen die een lonende teelt opleveren. “Dat is De Natuurakker geworden. De theorie laat zien dat dit levensvatbaar is”, aldus Van Woudenberg.

Duurzaamheidsambities Cosun

Om te weten of dit in de praktijk ook het geval is en nadat een akkerbouwer wilde meedoen, zocht Van Woudenberg partijen die wilden meedoen. Met de businessgroepen Suiker Unie, Sensus en Aviko is Cosun samen met akkerbouwer Eugène van den Eijnden en CZAV initiatiefnemer van het uitvoeren van het plan in de praktijk. “De Natuurakker past 100% bij de duurzaamheidsambities van Cosun”, verklaart René Schunselaar, manager Agro bij Sensus. “Wij financieren de mogelijke extra kosten van het demonstratieproject en ondersteunen de akkerbouwer met advies.” Dat de tijd nu rijp is om andere teeltsystemen te onderzoeken, heeft ook te maken met de precisielandbouw, die in opkomst is. Schunselaar: “Daarmee kun je kleinschalige en robuuste plantaardige productiesystemen realiseren. Cosun neemt hierin graag initiatief met het opdoen van praktijkervaring, inclusief de bedrijfseconomische kant.”

Kijken of andere partijen willen aanhaken

Voorbeeldtraject

Onlangs zijn de voorjaarsgewassen op De Natuurakker ingezaaid. Aan de hand van de ervaringen volgen er in de loop der jaren aanpassingen en experimenten, onder meer bij de inzet van insecten en het gebruik van andere gewasbescherming. “Ondertussen kijken we of andere partijen die actief zijn in biodiversiteit en duurzaamheid willen aanhaken. Vanuit de Groene Cirkels Circulaire Suikerbietenketen werken diverse partijen zoals de provincie Noord-Brabant, Naturalis en ZLTO met onze Cosun-businessgroepen hier al samen aan”, zegt Schunselaar.

Ook elders in Nederland wordt door akkerbouwers ervaring opgedaan met teelt op stroken van verschillende breedtes. Op Goeree-Overflakkee heeft Cornelis Mosselman stroken van 3 meter breed aangelegd. Op de proefboerderij in Lelystad kijkt Wageningen University & Research naar hoe de teelt op stroken van 3 en 21 meter breed zich onder een min of meer prakrijkregime houdt.