Lokale partijen winnen in plattelandsgemeenten

De landelijke partijen VVD en CDA leverden in en hebben met z’n tweeën minder zetels dan de lokale politieke bewegingen. In veel plattelandsgemeenten verloor het CDA de positie van grootste partij in de raad.

De opkomst van de gemeenteraadsverkiezingen was met iets meer dan 50% lager dan vier jaar geleden. Net als toen ging dus het grootste deel daarvan naar een lokale poltieke partij, 36,5%, waarmee 3.437 raadsleden een zetel krijgen. In zetelaantal is het CDA de grootste landelijke partij in de gemeenten met 1.097 raadsleden. De VVD heeft echter net iets meer stemmers achter zich: 11,2% van de kiezers. VVD-leider Mark Rutte claimde de titel van ‘grootste landelijke partij in de gemeenten’ in de verkiezingsnacht al.

CDA

Het CDA is de grootste partij geworden in 37 gemeenten waar de uitslag al bekend is. De christelijke partij is in 31 gemeenten de grootste gebleven, maar heeft deze positie in 36 gemeenteraden verloren. In zes gemeenten heeft het CDA de eerste plek overgenomen van een andere partij. In het Twentse Tubbergen wist het CDA vorige verkiezingen nog een meerderheid van de zetels te veroveren, deze keer moeten ze het met de helft van de zetels doen.

Een ‘monsterzege’ voor BBB

De winst van de lokale partijen betekent ook goed nieuws voor de BoerBurgerBeweging (BBB), die vorig jaar voor het eerst het politieke toneel betrad met Caroline van der Plas in de Tweede Kamer. Erik Stegink van de BBB ziet een ‘monsterzege’ van de Bondgenoten. Dit zijn lokale partijen die de lijn van BBB onderschrijven en zich profileren als de stem van en voor het platteland in de gemeente. Twintig bestaande en nieuwe partijen deden dit, waarvan negentien nu in de raad komen.

Er is geen andere landelijke partij die het aantal zetels heeft verdubbeld

Stegink spreekt zijn lof uit voor de lokale campagnevoerders. Het aantal zetels van deze Bondgenoten groeit van 27 in 2018 naar 61 zetels, meer dan een verdubbeling dus. “Er is geen andere landelijke partij die het aantal zetels heeft verdubbeld,” zegt Stegink trots. “En het geeft goede moed richting de volgende verkiezingen, in 2023 in de provincie, waar BBB wel met eigen afdelingen mee wil doen. Mensen kennen en waarderen het geluid van de BBB, ook lokaal.”

Partij voor de Dieren

Een andere sterke stijger is de Partij voor de Dieren, die in sommige gemeenten als nieuwkomer meedeed, van 35 zetels in 2018 zijn er nu in het hele land 63 PvdD-raadsleden. Ook de SGP wint terrein en gaat van 197 naar 229 zetels, ze doen bijvoorbeeld goede zaken in Barneveld, waar ze de koppositie in de raad verstevigen met twee extra zetels naar tien man in de raad.

Landelijk nieuwe partijen hebben zich her en der ook gevestigd in de lokale politiek. Forum voor Democratie, BVNL (de partij van Wybren van Haga) en Volt hebben ook in verschillende plattelandsgemeenten een of meerdere zetels bemachtigd.