Maak vast contract norm in vleessector

In de vleessector is een vaste baan allang niet meer de norm. 80% van de werknemers werkt voor een uitzendbureau. Om de arbeidskrachten zo goedkoop mogelijk te maken, is het vakmanschap doelbewust uit het werk gesloopt. Medewerkers met een volledige slagersvakopleiding zijn er bijna niet meer.

De vleessector heeft zich in twintig jaar ontwikkeld tot een ongezonde bedrijfstak van goedkope inwisselbare handjes die werken in een handjevol grote bedrijven. De ingrediënten van een lucratief verdienmodel voor werkgevers.

Gebrek aan inspraak

Bijkomend werkgeversvoordeel is het bijna totale gebrek aan inspraak van de groot deels buitenlandse flexwerkers, er is nauwelijks een serieuze OR te vinden. Het recept voor een rotte sector. Dat kan anders: als de vaste baan bij de vleesverwerkende bedrijven weer de norm wordt, voor een eerlijk salaris en onder goede arbeidsvoorwaarden. En het werk zelf vakmanschap vereist. Dat is de toekomst van de vleessector. Weg met het geestdodende werk, maak er weer een echte baan van!

Voorkomen dat mensen vanaf € 10,68 per uur doorgroeien, heet in de vleessector carrière-beperking

Grappig genoeg noemden werkgevers deze versimpeling van het werk: de invoering van vario-lijnen. Het woord suggereert iets anders dan de werkelijkheid. De sector zoekt mensen die 1 handeling per dag duizenden keren uitvoeren. Ongeschoold werk kost weinig: loonschaal B begint met € 10,68 bruto per uur. Dat kan in stappen uitgroeien naar maximaal € 13,39 bruto. Maar de meeste werknemers zijn voor die tijd alweer ingeruild. Werkervaring is immers onbelangrijk. Die inruil van mensen is systemisch. Voorkomen dat mensen vanaf € 10,68 per uur doorgroeien, heet in deze sector carrière-beperking!

90% flexwerkers in sommige bedrijven

Maar het systeem gaat verder. Twintig jaar terug stond in de cao een bepaling dat er maximaal 25% flexkrachten op de werkvloer mochten zijn. Nu werkt op sommige bedrijven 90% van de werknemers op een flex-contract! Zo hebben de bedrijven geen ‘last’ van personeel, want die zijn in dienst bij het uitzendbureau. Van de 12.000 werknemers in de vleessector zijn er 7.500 flexkracht. Poolse en Roemeense arbeidsmigranten vormen het leeuwendeel, maar op de vloer kom je wel twintig nationaliteiten tegen.

Omdat het werk zwaar en laagbetaald is, is er in Nederland nauwelijks animo voor. De vraag naar goedkope flexibele krachten groeit al jaren. Dus worden mensen in het buitenland gezocht. Want naast het natuurlijke verloop door de vergrijzing, is door schaalvergroting het aantal bedrijven fors uitgedund. Flexkrachten waren degenen die het eerst de laan uitgingen bij een volgende fusie, de vaste krachten achterlatend. Weinig handen op elkaar dus om tegen werkgevers op te staan in hun zucht naar winstmaximalisatie.

Deze bedrijfsvoering maakt het ook mogelijk dat rechten van werknemers verder kunnen worden uitgehold. Want veel arbeidsmigranten spreken de taal niet, kennen hun rechten niet en zijn geen vakbondslid. Bovendien durven deze mensen niks te zeggen. Want als het ze niet bevalt, dan rotten ze toch op? Haal je het toch in je hoofd om kritiek te hebben: baan kwijt en meteen ook je huis kwijt.

Kortom: vaste contracten als norm en het vakmanschap moet in ere worden hersteld

Uitzendbureau geen huisbaas

De uitzendbureaus verdienen bovendien aan de huisvesting van arbeidsmigranten. Ze houden bijvoorbeeld € 400 huur in op het loon, plus kosten voor het vervoer naar het werk. Zo maken de bedrijven en de uitzendbureaus winst. De werknemers houden er weinig aan over. Maar kennelijk is dat net iets meer dan ze thuis kunnen verdienen. De ingrediënten die systematische uitbuiting mogelijk maken. Jarenlang vragen wij als FNV al om in de kantines te komen, maar dat mag niet. Want we mogen niet vertellen waarop ze recht hebben!

Kortom: vaste contracten als norm. Het vakmanschap moet in ere worden hersteld; geschoold werk voor een eerlijk salaris en goede arbeidsvoorwaarden. En de uitzendbaas mag geen huisbaas zijn. Dan smaakt een schnitzeltje mij misschien weer.