Melkprijs Arla-leden steeds afhankelijker van duurzaamheidsprestaties

Arla’s doel is om de uitstoot van broeikasgasemissies op leden-melkveebedrijven in 2030 met 30% te hebben verlaagd ten opzichte van 2015. Om dit doel te halen, pas het zuivelbedrijf vanaf 2023 zijn melkprijssystematiek aan. Maar liefst € 500 miljoen van het beschikbare melkgeld wordt gericht ingezet om de verduurzaming van melkveebedrijven te versnellen. Naast vet, eiwit en kwaliteit is de melkprijs dus steeds meer afhankelijk van prestaties op duurzaamheid. De boodschap is volgens topman Peder Tuborgh helder. De melkveehouderij moet noodzakelijke veranderingen doorvoeren om gestelde duurzaamheidsdoelen te realiseren en dat heeft een prijs. Leden-melkveehouders die de grootste bijdrage leveren in het realiseren van deze doelen ontvangen daarom de hoogste vergoeding.

Reduceren CO₂-uitstoot

Net als veel andere zuivelbedrijven is Arla al jaren bezig met het verminderen van de CO₂-uitstoot. Op de productielocaties, in het eigen energiegebruik en in het eigen transport zijn al flinke stappen gezet. Doel is om deze zogenaamde scope 1- en scope 2-emissies in 2030 met 63% te hebben teruggebracht. De grootste winst valt echter te behalen in het reduceren van scope-3 emissies. Dit zijn de emissies door de rest van de zuivelketen en die worden voor het grootste deel veroorzaakt door de leden-melkveebedrijven. Maar liefst 83% van de totale emissies in de zuivelketen komen van het boerenerf.

Klimaatcheck

Arla besloot daarom in 2019 de zogenoemde Klimaatcheck in te voeren. Het gaat om een instrument voor leden-melkveehouders om de CO₂-emissies op de boerderij in kaart te brengen. Zo krijgen melkveehouders een concreet beeld van de stappen die zij kunnen zetten om de uitstoot verder te verminderen. Arla beschikt nu over gegevens van 2 jaar. Data over het derde jaar zijnonderweg.

De Klimaatcheck is voor gangbare melkveehouders vrijwillig. Voor de biologische melkveehouders is ze verplicht. Zowel in 2020 als in 2021 deed 94% van de leden-melkveehouders aan de Klimaatcheck mee. In 2020 waren deze leden goed voor 96% van de melkplas, in 2021 is dit percentage zelfs gestegen naar 98%.

Gemiddelde uitstoot

De gemiddelde uitstoot per kilo melk lag bij Arla-leden in 2021 op 1,06 kilo CO₂-equivalenten. De enterische emissie (41%), ofwel de methaanemissie die voornamelijk ontstaat tijdens de fermentatie in de pens, en de voerproductie (33%) leveren de grootste bijdrage. Inclusief de CO₂-uitstoot vanuit eventueel aanwezige veengronden gaat het om een uitstoot van 1,15 kilo CO₂-equivalenten per kilo melk. Opvallend is dat de uitstoot op biologische melkveebedrijven inclusief uitstoot van veengronden met 1,19 kilo CO₂-equivalenten hoger ligt dan die op gangbare bedrijven. Zonder de uitstoot van veengronden mee te rekenen scoren de biologische bedrijven met 0,99 kilo CO₂-equivalenten per kilo melk wel de laagste uitstoot per kilo melk.

5 thema’s

Op basis van de verzamelde data in de Klimaatcheck heeft Arla vijf thema’s vastgesteld waar extra focus op komt. Prestaties binnen deze 5 thema’s blijken verantwoordelijk voor 78% van de variatie in CO₂-uitstoot tussen leden-melkveebedrijven (exclusief effect veengronden). De zuivelonderneming geeft aan dat alleen al door relatief eenvoudige verbeteringen op deze thema’s bijna een derde van het reductiedoel voor 2030 kan worden gerealiseerd. Het gaat om de thema’s Voer- en eiwitefficiëntie, Mest- en landgebruik en Robuustheid veestapel.

Puntensysteem

Leden-melkveehouders kunnen op termijn door deelname aan de Klimaatcheck in totaal 100 punten verdienen. Voor het halen van een punt ontvangt men een beloning van 0,03 cent per kilo melk. In totaal is er dus 3 cent per kilo melk extra te verdienen. Er zijn 19 thema’s, maar met realisaties van punten binnen de 5 hoofdthema’s zijn de meeste punten te verdienen.

Vanaf juli 2023 kunnen Arla-leden 80 punten scoren. In de daarop volgende jaren volgen de overige 20 punten. In het eerste jaar verwacht Arla minstens € 270 miljoen uit te keren op basis van prestaties binnen de 19 thema’s. De zuivelonderneming gaat hierbij uit van een geschat gemiddelde van 39 punten of 2,17 cent per kilo melk, inclusief 1 cent voor het aanleveren van de gegevens voor de Klimaatcheck, wat een voorwaarde is.

Voor een gemiddeld Arla-bedrijf met een jaarproductie van 1,2 miljoen kilo melk betekent dit dat circa € 26.000 van de melkprijs wordt behaald op basis van zijn of haar activiteiten op het gebied van verduurzaming.

Eerste uitbetaling

Arla keert de eerste stimuleringspremie uit als onderdeel van de maandelijkse melkprijs in augustus 2023 op basis van de in juli geleverde melk. De coöperatie betekent de premie op basis van de gegevens die beschikbaar zijn uit de Klimaatcheck van 2022 plus eventuele aanvullende documentatie die de veehouder heeft geüpload, zoals een contract voor levering van duurzame elektriciteit of ontbossingsvrije soja.

Duidelijk is dat er op vele borden moet worden geschaakt om het doel van 30% reductie in 2030 te halen

Dit jaar zijn er met betrekking tot de hoofdthema’s pilots uitgevoerd op 26 bedrijven in 4 landen. Komend jaar volgen nieuwe pilots. Hoewel de focus nu ligt op de 5 hoofdthema’s, ziet Arla nog veel meer mogelijkheden om de doelen voor 2030 te realiseren. Andere interessante thema’s, waar winst valt te behalen, zijn bijvoorbeeld duurzaam voer, groene elektriciteit en de productie van biogas. Duidelijk is dat er op vele borden moet worden geschaakt om het doel van 30% reductie in 2030 te halen. En dat is eigenlijk pas het begin. Voor 2050 streeft Arla Foods naar de productie van 100% netto klimaatneutrale zuivel.