Merkappels tegen stagnerende consumptietrend

De appelconsumptie in Europa stagneert. In veel landen is zelfs sprake van een dalende tendens. Dat constateert het Duitse landbouwbureau AMI. Volgens tuinbouwexpert Helwig Schwartau van deze private instantie verliest de appel terrein aan zachtfruit (bessen) van het zuidelijk halfrond en exotisch fruit. Citrusfruit wint ook terrein, maar in dit geval speelt de coronapandemie een afzetbevorderende rol.

Voldoende ruimte in de schappen?

De appeltelers zetten versterkt in op rasseninnovatie, maar daarbij rijst de vraag of de retailers voor het uitgebreidere aanbod wel voldoende ruimte hebben in hun schappen, aldus Schwartau. Naar zijn opvatting kan de consumptie niettemin weer worden aangezwengeld met rassen die een vast vruchtvlees combineren met knapperigheid en sappigheid. De kwaliteit van de traditionele rassen zoals Jonagold en Elstar schommelt vaak sterk en dat leidt ertoe dat de consument zich van het product afwendt en andere fruitsoorten gaat kopen, zo luidt de analyse van de AMI-expert.

Clubras

De appelteeltsector kiest tegen deze achtergrond steeds vaker om de noviteiten onder een geregistreerd handelsmerk ofwel als clubras, zoals dat in vakkringen heet, op de markt te brengen. Een bekend voorbeeld van zo’n clubrasconcept is Pink Lady. Daarvoor gelden dan gelimiteerde teelt- en afzetlicenties en minimumstandaardeisen op het punt van zaken als suikergehalte en kleur. Zo moeten kwaliteitsgebreken van het product in de winkelschappen worden vermeden.

Teeltgebieden in Europa

Schwartau schat dat er inmiddels al wel zo’n honderd van die merkenconcepten op de markt zijn. In de Italiaanse provincie Zuid-Tirol – het grootste appelteeltgebied van Europa – is bij de nieuwe aanplant al in 75% van de gevallen sprake van een merkconcept. In de Duitse regio Altes Land – aan de Elbe ten westen van Hamburg – is het weliswaar minder, namelijk 30%, maar niettemin dus een substantieel aandeel. Aan het Bodenmeer in Zuid-Duitsland – ook een hardfruitteeltgebied van belang – is het 50%.

Veranderend appelassortiment

“Logisch dat het appelsortiment in de winkels de komende jaren massief zal veranderen. In Duitsland ligt het actuele marktaandeel qua waarde op 11%, maar dat zou binnen vijf jaar naar 18 tot 20% kunnen stijgen”, schrijft Schwartau in zijn analyse. Momenteel is althans in Duitsland de meest verkochte appel nog van het oudgediende ras Elstar.

Samenwerkingsverbanden

Om bij de afzet van clubrassen aan de grote supermarktketens succes te boeken, zijn los daarvan grote samenwerkingsverbanden nodig, nationaal of zelfs internationaal. Alleen zo kan een zekere continuïteit bij de levering worden opgebouwd. “Door de in de detailhandel beperkte schapruimte zullen echter niet alle merken vaste voet aan de grond kunnen krijgen. Voor de telers betekent dat een verhoogd risico. Wedt men op het juiste paard?,” zo schetst Schwartau de problematiek op de appelmarkt van nu.