Minder EU, met minder geld voor de boer

“Een kleinere Europese Unie vraagt om een kleiner budget”, schreef Stef Blok, minister van Buitenlandse Zaken, anderhalf jaar geleden toen hij namens het kabinet een oordeel gaf over de toen gepresenteerde plannen voor het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). De brief van Blok ademde zuinigheid.

Nederland wil niet meer gaan betalen aan de Europese Unie, zegt het kabinet. De regering vindt dat het landbouwbudget omlaag moet. Bovendien moet het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid meer gericht zijn op innovatie, verduurzaming, de verbinding tussen boer en burger en de regionale kringlooplandbouw.

Verzet tegen vergroten begroting EU

Samen met drie andere zuinige landen (Oostenrijk, Zweden, Denemarken) vormt Nederland een kleine groep landen die zich in de Europese raad verzet tegen een vergroting van de begroting. In een brief aan de Financial Times schreef premier Mark Rutte samen met de Oostenrijkse kanselier Sebastian Kurz, de Deense premier Mette Frederiksen en de Zweedse regeringsleider Stefan Lofven, dat de Europese Unie prioriteiten moet stellen die in het belang zijn van de belastingbetaler. “Dat we zuinig zijn, betekent niet dat we minder betrokken zijn bij de Europese Unie dan andere lidstaten die vinden dat de begroting groter moet.”

Lees ook: EU-voorstel: fors korten op GLB

Charles Michel, voorzitter van de Europese Raad, verspreidde vrijdag 14 februari een document van meer dan vijftig pagina’s waarin hij onder andere uit de doeken doet hoe het gemeenschappelijk eruit zou kunnen zien.

Opvallend is dat in het voorstel-Michel de omvang van het landbouwbudget iets groter is dan wat de Europese Commissie vorig jaar mei voorstelde, maar minder dan het Finse voorzitterschap in het afgelopen halfjaar op tafel legde.

Voorstel-Michel: hectaretoeslagen dichter bij elkaar

Michel stelt voor om de hectaretoeslagen verder naar elkaar toe te brengen in de verschillende landen. Deze zogenoemde externe convergentie is niet in lijn met de wens van Nederland. Michel zegt dat landen waar de directe betalingen onder 90% van het gemiddelde van de EU liggen, dat verschil voor de helft kunnen verkleinen in zes gelijke stappen vanaf 2022, ten koste van de overige lidstaten.

Nederland: geen economisch onderscheid tussen lidstaten

Nederland vindt dat daarvoor geen economische argumenten bestaan (er bestaan grote verschillen tussen lidstaten in arbeidskosten, grondprijzen en kosten van levensonderhoud). Bovendien is het schadelijk voor de concurrentiepositie van de Nederlandse landbouw. De verschillen in de steun per hectare zijn historisch bepaald en vastgelegd bij de toetreding van nieuwe lidstaten.

Minister Wopke Hoekstra en premier Mark Rutte zullen ‘zich actief inzetten om een dergelijke ongerechtvaardigde herverdeling tegen te gaan’.

Hoekstra zei dinsdag 18 februari voorafgaand aan de vergadering van ministers van Financiën dat de Europese begroting op de toekomst gericht moet zijn en niet een begroting van het verleden. Nederland wil onder andere geld weghalen dat nu nog wordt besteed aan arme achtergebleven regio’s (cohesiegelden).

_{Tekst gaat verder onder de video}

Europees parlement voert druk op regeringsleiders op

Vanuit het Europees Parlement wordt de druk op de regeringsleiders inmiddels ook opgevoerd. De fractieleiders van de christendemocraten (Manfred Weber), sociaaldemocraten (Iratxe García Pérez), de liberalen (Dacian Ciolos) en de Groenen (Ska Keller en Philippe Lamberts) stuurden deze week een brief aan Michel, waarin ze aandringen op een sterke en geloofwaardige Europese begroting die de verwachtingen van de burgers waarmaakt en tegemoetkomt aan de politieke ambities en afspraken. De fractieleiders willen dat het landbouwbudget in elk geval op hetzelfde niveau blijft.

Daarmee nemen de fractieleiders in het Europees parlement andere posities in dan de beleidsbepalers in Nederland. D66 en VVD zijn uitgesproken voor een verkleining van het landbouwbudget. CDA en ChristenUnie zijn daarin minder uitgesproken, maar ook zij conformeren zich aan het regeerakkoord, waarin een verkleining van het landbouwbudget wordt bepleit.