Moestuintjes redden de wereld niet

Vorige week kwam dagblad Trouw met zijn jaarlijkse Duurzame 100. Deze ranking stond jarenlang vol met de prominenten uit overheid, bedrijfsleven media die het duurzaamheidsdenken en -doen het meeste zouden beïnvloeden.

Jaarlijks kwamen tuinders en boeren er zeer bekaaid af in die lijst. Groenteteler en akkerbouwer Krispijn van den Dries was eigenlijk de enige ooit, als we Jaap Korteweg (boer, maar toch vooral Vegetarische Slager) en Marc van Rijsselberghe (zilte teelten op Texel, maar meer gericht op onderzoek dan productie) niet meetellen.

Kwart Duurzame 100 bestaat uit initiatieven met groente en fruit

Dit jaar voor de tweede keer een lijst met initiatieven van onderaf. En kijk nu eens: in 25 van de 100 lokale initiatieven figureren groente en fruit. Van de Rotterdamse Hotspot Hutspot op 6 tot het Utrechtse Vers Uit De Tuin op 100. Van de vrijwilligers van de Groente- en Fruitbrigade in Poeldijk op 21 tot Lekkernassuh uit Den Haag op plaats 70.

Kortom, ineens wemelt het op de lijst van de idealistisch ingestoken moestuinen en voedselbosjes. Daar schrijven wij als vakmedia ook wel eens over, want het presenteert een (soms volledig) andere kijk op voedsel produceren. Maar de waarde ervan ligt vooral op sociaal-maatschappelijk vlak. En bewustwording en educatie, dat is toch nog heel wat anders dan echt duurzaam produceren.

‘Overheid als regisseur’

Hoe dan wel? Daar geeft de Wageningse bestuurskundige Jeroen Candel een voorzet voor, die overheden aller landen maar moeten inkoppen. “De overheid moet als regisseur optreden en daarbij het voedselsysteem als geheel bekijken”, zegt hij in een interview op deze site. “Duidelijke, consistente regelgeving en een duidelijke langetermijnvisie zijn belangrijk om alle partijen in de keten mee te krijgen.”

Crisisbesef leren door corona

Momenteel kan aan de Nederlandse corona-aanpak goed worden afgemeten hoe terughoudend onze overheid is met optreden als regisseur en met duidelijke consistente regelgeving. Dat een crisis daar wel om vraagt, wordt echter door de meeste burgers en ondernemers wel degelijk begrepen.

Als eenzelfde crisisbesef breed zou doordringen waar het gaat om hoe we al die toekomstige monden blijven voeden én tegelijkertijd de planeet leefbaar houden, dan snappen we pas goed dat we er niet komen met het huidige markt- en kapitaalgedreven voedselsysteem noch met stadstuintjes. En snappen we ook dat we toch eens wat beter moeten gaan luisteren naar alle antwoorden, die we hier in Wageningen en de rest van professioneel agrarisch Nederland al in huis hebben.