Multifunctionele landbouw grootste omzetgroeier

Door alle problemen en de negatieve verhalen over de land- en tuinbouw in Nederland zou je bijna vergeten dat er ook dingen wél goed gaan. Dat er veel agrarische bedrijven zijn die zich ‘ondanks alles’ ontwikkelen en zorgen voor een transitie op het platteland. Een transitie met brede maatschappelijke steun: multifunctionele landbouw (mfl).

Direct contact met consument en burger

Bedrijven die agrarische productie combineren met de levering van diensten en producten, in direct contact met consument en burger. Waarbij de agrarische productie niet fungeert als decor, maar onlosmakelijk is verbonden met de andere takken. In de afgelopen jaren was de mfl-tak de grootste omzetgroeier in de landbouw: een omzetverdubbeling in vijf jaar (€ 890 miljoen in 2018).

25% heeft één of meer mfl-takken

Van alle boeren en tuinders heeft 25% één of meer mfl-takken: directe verkoop, zorglandbouw, kinderopvang, boerderijeducatie, recreatie en agrarisch natuurbeheer. Dit zal de komende jaren rap verder groeien, door de grote maatschappelijke vraag en toenemende belangstelling van boeren en tuinders. Mfl is niet meer weg te denken en staat op de kaart, ook als een belangrijke schakel in het contact tussen boer en burger.

Lees ook: LTO vraagt steun voor multifunctionele landbouw

Meer dan voedselproductie

Een veelgestelde vraag: is dit dan nog landbouw? Ja, dit is óók landbouw! Landbouw is altijd meer geweest dan alleen voedselproductie. Door de eeuwen heen heeft de landbouw een brede maatschappelijke functie vervuld. Dat is door verdergaande specialisatie en efficiëntie in de voedselproductie na de Tweede Wereldoorlog uit beeld geraakt. Onze ondernemers regelen dit op een moderne manier weer terug en verdienen er een deel van hun boterham mee.

Niet uit armoede, maar vanuit passie

Mfl wordt wel eens als ‘bijklussen’ gezien, een noodzaak om het bedrijf overeind te houden. Het is natuurlijk een ongezonde situatie dat voedselproductie zo slecht betaald wordt. Maar ondernemen in de multifunctionele landbouw doe je niet uit armoede, maar vanuit passie én omdat er een economisch perspectief inzit. Mfl is ook niet dé oplossing voor alle boeren en tuinders en voor het leefbaar houden van het platteland, maar wel één van de oplossingen.

Mfl is niet dé oplossing voor alle boeren en tuinders en voor het leefbaar houden van het platteland, maar wel één van de oplossingen

Krachtiger en sneller

Helaas is het niet alleen maar halleluja in de mfl-sector. De sector groeit, maar dit kan krachtiger en sneller. Ondernemers ervaren een enorme regeldruk. Mfl-ondernemers combineren meer takken – ook vaak meer agrarische takken – en staan aan de lat voor alle regels die in deze takken gelden, zonder dat rekening gehouden wordt met de omvang van de takken.

Bestemmingsplannen bieden niet altijd ruimte

Ook bieden bestemmingsplannen niet altijd de ontwikkelruimte die nodig is. Sommige gemeenten sluiten activiteiten uit of stellen grenzen aan de omvang van het bedrijf, wat een gezonde bedrijfsvoering onmogelijk maakt. Zoals gemeenten die bepalen dat een boerderijwinkel niet groter mag zijn dan 50 vierkante meter en alleen producten van het eigen bedrijf mag verkopen.

LTO Nederland zet zich met anderen in voor oplossingen. We zitten aan tafel bij politici en beleidsmakers om ondoordachte en onwerkbare regelgeving aan te passen en regeldruk terug te dringen. We bundelen de krachten van ondernemers en zorgen dat we ervaringen uit de sector onder de aandacht brengen.

Versoepeling

Multifunctionele landbouw heeft de potentie om uit te groeien tot een volwaardige economische en maatschappelijke drager van het platteland. Geef ons daarvoor de ruimte. Driekwart van de Nederlanders staat achter versoepeling van wet- en regelgeving om boeren meer ruimte te geven voor nevenactiviteiten op hun bedrijf. Dat blijkt uit onderzoek onder ruim 1.500 Nederlanders, uitgevoerd in opdracht van LTO Nederland. Nu de overheid nog!

Arjan Monteny, voorzitter Multifunctionele Landbouw LTO Nederland