Ministerie VWS: Nationale Aanpak Productverbetering serieus nemen

Wat is er sinds de start gebeurd met de NAPV? Hoe gaat de aanpak in z’n werk en waar liggen de grootste uitdagingen? Nicole Gras en Maria van Delft zijn senior beleidsmedewerkers van het Ministerie van VWS en geven uitleg.

Kunnen jullie iets vertellen over de aanleiding van de NAPV?

“De inzet op verbetering van de samenstelling van het voedselaanbod komt voort uit het Nationaal Preventieakkoord (NPA). Er werd al gewerkt aan productverbetering, maar in het kader van het NPA hebben partijen met elkaar afgesproken te werken volgens een nieuw systeem. Hiermee kan stapsgewijs over de hele breedte van productgroepen verbetering van de samenstelling worden bereikt. Het gaat om bewerkte producten die relatief veel bijdragen aan de inname van zout, suiker en verzadigde vetten. Een verbeterde samenstelling van deze producten draagt bij aan het voorkomen en verminderen van overgewicht en chronische ziekten. Overgewicht en obesitas brengen een grote ziektelast met zich mee. Het is belangrijk om daar maatregelen op in te zetten. De NAPV is één van die maatregelen.”

Hoe gaat de NAPV in z’n werk?

“De NAPV-productgroepen zijn ingedeeld in vier tredes per nutriënt (zout, suiker en verzadigd vet). In trede één zitten de producten met laagste gehaltes aan zout, suiker of verzadigd vet en in trede vier de producten met de hoogste gehaltes aan zout, suiker of verzadigd vet. Fabrikanten kunnen de samenstelling van hun product zodanig verbeteren dat het product verschuift naar gunstiger tredes, dus bijvoorbeeld van 4 naar 3 of 2 of 1. Het tempo waarin dat gebeurt is onder meer afhankelijk van de technologische haalbaarheid, smaakgewenning et cetera.”

Is er een relatie tussen de Nutri-score en NAPV?

“De NAPV is de basis voor het verbeteren van producten en Nutri-Score is een hulpmiddel voor de consument in de gezondere keuze voor producten. Nutri-Score kan in het algemeen wel als prikkel gezien worden voor productverbetering, hoewel dit niet voor alle productgroepen op zal gaan. Waar mogelijk zullen voor een aantal productgroepen één of meer grenswaarden voor productverbetering in lijn worden gebracht met de afkappunten van Nutri-Score.”

Wat zijn de doelstellingen voor 2030?

“Dan moet minimaal de helft van de voedingsmiddelen de beste trede halen. Maximaal 10% mag dan nog in de laagste trede vallen. Voor sommige productcategorieën zal de technologische uitdaging groter zijn dan voor andere. Het uitgangspunt is dat ieder product zoveel als mogelijk verbetert. Voor bepaalde producten is verbetering binnen trede 4 echter het hoogst haalbare.”

Is er al meer bekend over een eventuele aanpak in de horeca?

“Een groot deel van de producten in de groothandel past qua type product binnen de bestaande NAPV-groepen. Daarom heeft VWS besloten dat de huidige grenswaarden ook van toepassing zijn op groothandelsproducten.”

Hoeveel animo is er onder de voedselverwerkende bedrijven?

“In het voorjaar van 2022 is een informatiecampagne gestart. Er zijn bedrijven die hun eerste ervaringen met de NAPV hebben gedeeld. De informatiecampagne loopt nog tot het vierde kwartaal. We hopen nog meer inspirerende verhalen op te halen.”

De NAPV is niet verplicht. Is vrijblijvendheid wel genoeg om forse stappen te kunnen zetten?

“De NAPV staat niet in de wet, maar moet wel serieus genomen worden. Er worden wettelijke normen voor productsamenstelling voorbereid. De hoop is wel dat de NAPV werkt en dat niet overgegaan hoeft te worden op wettelijke normen.”

Waar liggen de grootste knelpunten bij NAPV?

“De vragen die in de eerste fase zijn gesteld door branches en bedrijven gingen vooral over het proces, bijvoorbeeld over productgroepindeling, de monitoring van het NAPV-systeem en het communiceren over verbeterstappen. In de aanpak kunnen er bijvoorbeeld ook technologische knelpunten gaan optreden, dan gaan we daarover in gesprek en zoeken we naar een oplossing.”

Welke stappen zijn afgelopen jaar genomen?

“Na publicatie van de NAPV-criteria begin 2022 is informatie- en communicatiemateriaal op de webpagina’s van de Rijksoverheid en het RIVM geplaatst en zijn levensmiddelenfabrikanten middels een brief van de Staatssecretaris geïnformeerd. Ook is onder meer een Linkedin-groep gemaakt en zijn vier grotere bijeenkomsten georganiseerd, om vragen te beantwoorden en praktijkvoorbeelden te delen. Verder heeft het Voedingscentrum het voor fabrikanten mogelijk gemaakt om op te zoeken welke producten in de Levensmiddelendatabank staan en in welke NAPV-groep ze vallen.”

Wat gaat er in de nabije toekomst gebeuren?

“Dit jaar volgen nog twee bijeenkomsten en voeren we een eerste tussentijdse evaluatie uit. In 2025 verschijnt de eerste monitor van de NAPV op basis van levensmiddelendata in 2024. We gaan dan echt zien in welke mate er al beweging is over de tredes en welke stappen gezet worden.”

Welke tips hebben jullie voor ondernemers?

“Het systeem is niet complex, maar biedt juist de ruimte aan branches en bedrijven om zelf een plan van aanpak te bedenken. Laat je inspireren door bedrijven die hun aanpak al hebben gedeeld. Ga met de brancheorganisaties om tafel om kennis en ervaringen van elkaar te benutten en maak zo mogelijk per productgroep gezamenlijk een stappenplan om een gelijk speelveld te creëren.”