Natuur is niet op sterven na dood door stikstof

Hoe gaat het met jou? Een heel normale vraag die je zelf waarschijnlijk goed kunt beantwoorden.

Hoe gaat het met de buurvrouw van tante Siep? Dan wordt het antwoorden al ietsje lastiger…. Hoe gaat het met de natuur? Dat is helemaal moeilijk te beantwoorden, maar we roepen (bijna) allemaal in koor; niet best, op sterven na dood.

Maar ik kan u vertellen dat het uitzonderlijk goed gaat met de natuur! En niet omdat ik dit vind, nee, dit is door LNV gerapporteerd aan de EU middels een degelijk Europees systeem genaamd Standaard Data Formulier (SDF).

Natura 2000-gebieden

Het staat als volgt omschreven op de site van WUR.nl (Wageningen Universiteit).

“Voor de Natura 2000-gebieden in ons land dient een database van aanwezige soorten en habitattypen, en de bijdrage van Natura 2000-gebieden aan de instandhouding van deze soorten en habitattypen te worden ingediend in Brussel. Dit gebeurt door middel van zogenoemde Standard Data Forms (SDF‘s) per gebied. Deze SDF’s moeten met enige regelmaat geüpdatet worden, aangezien ze geraadpleegd worden wanneer er bijvoorbeeld vragen zijn over juridische aspecten van de Habitatrichtlijn.”

Natuur en stikstof

We hebben het over stikstofdepositie en dit is volgens de site over aanpak stikstof ‘een ramp voor de biodiversiteit’. “Sommige planten profiteren daarvan. Zeldzamere soorten, zoals heide, krijgen het juist moeilijk. Sommige natuurgebieden kunnen daardoor compleet veranderen. Want met de zeldzame planten, verdwijnen ook dieren die daarvan leven. We zeggen dan dat de biodiversiteit afneemt.”

Zelfs de achteruitgang van weidevogels wordt eraan toegeschreven

Oorzaak nummer 1?

Alles, maar dan ook alles, heeft als oorzaak: stikstofdepositie, zelfs de achteruitgang van weidevogels wordt eraan toegeschreven. Noem je dit tegenwoordig niet in je rapport dan is er iets niet goed met je. Maar wat nou als de rapportcijfers (SDF) van de natuur goed zijn, en vele stikstofgevoelige habitattypen krijgen een 10?

Een kleine uitleg van het systeem SDF is op zijn plaats. De richtlijnen van de EU verplichten ieder land om dit systeem in te vullen. Bij de aanwijzing van de gebieden is er een nulmeting gemaakt, een inventarisatie van de habitattypen die voorkwamen op dat moment; de zogenoemde kwalitatieve habitattypen ofwel belangrijke habitattypen die beschermd moeten worden.

Beoordeling habitattypen

De habitattypen zijn allemaal genummerd bijvoorbeeld H6410 (=Blauwgraslanden) of H91D0 (=Alluviale Bossen) Deze worden beoordeeld op;

• Representativiteit – Hoe goed is het habitattype ontwikkeld in het gebied; Klasse A=uitstekend, B=matig of C=slecht.
• Relatief oppervlak – Aandeel van het oppervlak van dat habitattype in het gebied ten opzichte van het landelijke oppervlak van dat habitattype; Klasse A,B of C.
• Behoudstatus – Hoe waarschijnlijk is het dat het habitattype standhoudt, verbetert of verslechtert. Of wel wat is het effect van autonome ontwikkeling (bijvoorbeeld stikstofdepositie) en wat is de kansrijkdom van herstelmaatregelen; Klasse A,B of C.

Dan wordt vervolgens van deze indeling in klassen een eindoordeel gemaakt.

Belabberd?

Nu zou je verwachten dat enkele Natura 2000-gebieden er belabberd voorstaan. Daarom enkele voorbeelden van gebieden waar LNV de SDF beoordeling heeft ingevuld.

De meest besproken provincie is Brabant. Het is dé provincie met de grootste veedichtheid en ook de Amercentrale en veel scheepvaart komt er dwars door via het Hollands diep. Daar ligt de Biesbosch mét stikstofgevoelige habitattypen. Maar dit heeft hele goede eindrapportcijfers.

Veluwe

Over de Veluwe zei ecoloog Jansen van WUR onlangs in de Gelderlander dat de ‘kwetsbare Veluwe er slecht voorstaat’. “Het is dweilen met de kraan open.” En de Stentor meldde: “Oud eikenbos op de Veluwe dreigt te verdwijnen door stikstof.” Maar de SDF-rapportcijfers van de Veluwe zijn ook weer heel goed. In 2004 waren hier 2 habitattypen in klasse A (uitstekend). In 2019 waren dit er maar liefst 11.

Hoogste concentratie ammoniak in Nederland

Bennekom heeft de hoogste ammoniak-concentratie van Nederland – niet zo verwonderlijk want hier staat nog wel een stalletje met vee. Theoretisch zou dan hier ook de hoogste depositie zijn van Nederland en zouden stikstofgevoelige habitattypen hier geen enkele kans van slagen hebben. Hier is 1 habitattype, H6410 (blauwgraslanden), dat was de reden om dit gebied aan te wijzen en het is bijna niet te geloven maar dit zeer stikstofgevoelige type zit in klasse A (uitstekend) ingedeeld en ook de soorten in dit gebied gaan prima.

Er zijn aantoonbaar andere factoren voor achteruitgang van bepaalde natuur, heel natuurlijke oorzaken vaak. Het blijven ‘tamboereren’ op uitsluitend stikstofdepositie is ook voor de natuur het meest schadelijk.