Nertsen besmet met corona op 2 bedrijven in Brabant

Op 2 nertsenhouderijen in Milheeze en Beek en Donk (N.-Br.) is het coronavirus bij enkele nertsen vastgesteld. De bedrijven worden op slot gezet. Afvoer van dieren en mest van de bedrijven is verboden. Rond de bedrijven is een veiligheidszone van 400 meter ingesteld voor het publiek, om te voorkomen dat ze besmet raken. Dat maakte minister Carola Schouten zondagochtend 26 april bekend.

7.500 en 13.000 dieren

Op de 2 bedrijven hadden de dieren gezondheidsproblemen. Na onderzoek bleek dat ze besmet waren met het Covid-19-virus. Het vermoeden bestaat dat de dieren door mensen besmet zijn. Er zijn geen aanwijzingen dat huisdieren of andere landbouwhuisdieren bij de verspreiding van het virus betrokken zijn. Op de 2 bedrijven zijn respectievelijk 7.500 en 13.000 dieren. De bedrijven hebben geen verband met elkaar en liggen ook niet heel dicht bij elkaar.

Schouten: geen ruiming

De betroffen bedrijven worden niet geruimd. “Dit is niet overwogen. Om te ruimen moet het een gevaar vormen voor de volksgezondheid of voor de diergezondheid. Voor volksgezondheid zien we nu geen verhoogde risico’s omdat het virus, voor zover we nu weten, niet van dier op mens overgaat, maar van mens op dier. We nemen uit voorzorg wel maatregelen om daar alle risico’s uit te sluiten”, aldus Schouten tijdens een persmoment op het ministerie zondagmiddag. Schouten doelt op de veiligheidszone van 400 meter rondom de bedrijven en beschermingsmaatregelen voor medewerkers.

Verder onderzoek op nertsenbedrijven

Ook de situatie op het gebied van diergezondheid is voor het ministerie geen reden om over te gaan om ruimen. “We zien ook geen verhoogde mortaliteit onder dieren. Het is niet zo dat het virus door de stal raast”, zegt Schouten. Op de bedrijven zijn enkele (3 en 5) monsters met verschijnselen positief getest op het Covid-19-virus. Op de bedrijven wordt verder onderzoek gedaan naar de oorzaak van de besmetting en de verspreiding van het virus in de stal.

Van een testscenario wil Schouten niet spreken. “Het is een scenario om precies te weten te komen wat het doet. We weten dat het virus van mens op dier overgaat. Eerder heb ik al een groter onderzoek aangekondigd naar het coronavirus in de veehouderij, omdat we kennis willen opdoen hoe het zich ontwikkelt. Hier zien we dat een aantal dieren besmet is. We gaan dit onderzoek nu doen om met zekerheid uit te kunnen sluiten dat dieren een besmettingsbron zijn.”

Niet onnodig dieren ruimen

Uit voorzorg ruimen kan volgens Schouten ook niet, omdat er dan ook sprake moet zijn van een verhoogd risico. “Dat is nu niet het geval. Dat is juridisch ook moeilijk. En als er vanuit volksgezondheid en diergezondheid geen risico’s zijn, ga je ook niet onnodig dieren ruimen.” Schouten heeft kort met de betroffen veehouders gesproken. “Het gaat niet in de koude kleren zitten.” Of de bedrijven op termijn hun dieren nog voor productiedoeleinden gebruikt mogen worden moet verder onderzoek uitwijzen.

_{Lees verder onder het kader.}

Meldplicht verdenkingen en besmettingen

De minister heeft een meldplicht ingesteld voor nertsenhouders, dierenartsen en onderzoeksinstellingen om verdenkingen van besmettingen met het coronavirus te melden.

De besmetting is donderdag 23 april in eerste instantie vastgesteld door de Gezondheidsdienst voor Dieren op een bedrijf in Gemert Bakel. De dieren hadden maagdarm- en ademhalingsproblemen en werden voor sectie aangeboden. De vaststelling door de Gezondheidsdienst voor Dieren is bevestigd door Wageningen Bioveterinary Research in Lelystad.

Waarschijnlijk besmetting via medewerkers

Twee medewerkers van het bedrijf in Gemert-Bakel zijn waarschijnlijk besmet geweest met het coronavirus. De besmetting lijkt een geval te zijn van een infectie van mens op dier, dus minister Carola Schouten in een brief aan de Tweede Kamer. Ook in Beek en Donk lijkt dat het geval te zijn.

Deskundigen op het gebied van tussen mens en dier overdraagbare ziekten (zoönosen) gaan ervan uit dat de besmetting op nertsenhouderijen geen extra gevaar oplevert voor de volksgezondheid, omdat ook nertsen het virus maar over beperkte afstand uitscheiden. Medewerkers van de bedrijven moeten zich wel extra beschermen. Daarvoor krijgen ze advies van GGD en RIVM.

Nader onderzoek nertsenhouderij

Dieren van de nertsenhouderij zullen nader worden onderzocht, ook om te kijken of er dieren besmet zijn, maar niet ziek worden; en of er dieren zijn die het virus bij zich dragen en verspreiden zonder zelf ziek te zijn.

Er zullen op en om de bedrijven ook stof- en luchtmonsters worden genomen, om te zien of het virus zich daar heeft verspreid. De resultaten van de onderzoeken worden binnen 2 tot 3 weken verwacht.

Veiligheidszone 2 weken van kracht

De betrokken gemeenten hebben voor alle zekerheid de omgeving van de 2 bedrijven afgesloten in een straal van 400 meter rond de getroffen bedrijven. Voetgangers en fietsers en ander verkeer worden er geweerd. De veiligheidszone blijft 2 weken van kracht, tot meer duidelijkheid is over de verspreiding van het virus. Schouten zegt dat de adressen van de bedrijven niet bekend worden gemaakt door het ministerie. “Dat doen we nooit”, aldus de minister.

Nertsenhouders waar het virus bij nertsen is vastgesteld krijgen advies om extra maatregelen te nemen.

Burgemeesters erg geschrokken

Burgemeesters Frank van der Meijden (Laarbeek) en Michiel van Veen (Gemert Bakel) zeggen in een verklaring op de gemeentelijke websites dat ze ‘erg geschrokken zijn’. Beide burgemeesters hebben contact met het getroffen bedrijf in hun gemeente. “De familie is, net als ik, erg geschrokken”, aldus Van der Meijden. In beide gemeenten is een zone rond de getroffen bedrijven afgesloten voor voetgangers en (brom-)fietsers. Ook de bedrijven zijn afgegrendeld. “Nu is het wachten op de resultaten van het onderzoek op de lucht- en stofmonsters”, zegt Van der Meijden. Van Veen: “Uiteraard leef ik mee met de getroffen ondernemer.”

‘Besmetting nertsen versterkt roep onderzoek luchtvervuiling’

“De besmetting van nertsen met corona versterkt alleen maar de roep om snel onderzoek te doen naar het verband tussen luchtvervuiling en corona”, dat zegt voormalig hoofd infectiebestrijdingen Jos van de Sande van de GGD Hart van Brabant tegen Omroep Brabant. Hij vind het erg toevallig dat nu hetzelfde gebied getroffen wordt waar eerder veel varkenspest en Q-koorts heerste.

De omgeving van de betrokken nertsenbedrijven is uit voorzorg afgesloten. Er worden onder meer lucht- en stofmonsters genomen in de omgeving. Verschillende partijen riepen eerder op om onderzoek te doen naar het verband tussen luchtkwaliteit en corona. Onder meer GGD’s en het RIVM gaven aan een dergelijk onderzoek te willen doen.

“De kans op besmetting door het coronavirus is groter van mens op mens dan van dier op mens”, duidt Van de Sande. Hij waarschuwt wel om voorzichtig te zijn. “Zeker de mensen die werken in de nertsenhouderij moeten goed oppassen. Er zijn namelijk steeds meer aanwijzingen dat de hoeveelheid besmet materiaal waarmee je in contact komt, de ernst van de ziekteverschijnselen bepaalt.”

Medeauteurs: Mariska Vermaas en

ANP