Nieuw-Zeelandse exporteurs verheugd, Britse boeren woest

Exporteurs en boeren in Nieuw-Zeeland gaan straks volop profiteren van het nieuwe handelsverdrag met het Verenigd Koninkrijk. “Dit neemt iets weg van onze afhankelijkheid van China”, zegt rundvee- en schapenhouder Greg Anderson. Britse boeren zijn op hun beurt woedend over het nieuwe verdrag.

Het nieuwe handelsverdrag bespaart exporteurs straks jaarlijks € 23,2 miljoen. Het Verenigd Koninkrijk (VK) is in grootte de zevende handelspartner van Nieuw-Zeeland. De handelswaarde van de export tussen beide landen in beide richtingen bedraagt € 3,7 miljard. Nieuw-Zeeland verwacht dat de uitvoer naar het VK met 40% stijgt, hetgeen de economie in Nieuw-Zeeland jaarlijks bijna € 600 miljoen oplevert.

Dit is een enorme deal

Er gaat een streep door 97% van de tarieven op uitvoer naar het VK. Van de huidige export gaat het om 63% van het volume. “Dit is een enorme deal”, onderstreept premier Jacinda Ardern van Nieuw-Zeeland. De overeenkomst heeft grote voordelen voor de agrarische sector in Nieuw-Zeeland. De handel in lams- en schapenvlees wordt na vijftien jaar volledig vrijgegeven. In de overgangsperiode komen er tariefvrije quota die oplopen van 35.000 ton tot 50.000 ton per jaar. Ook rundvlees is over vijftien jaar uit te voeren zonder tarieven. Ondertussen komen er tariefvrije quota die toenemen van 12.000 ton tot 60.000 ton per jaar.

Kaas en boter straks zonder tarief

Zuivelland Nieuw-Zeeland mag over vijf jaar ook kaas tariefvrij exporteren naar het VK. Tot die tijd komen er tariefvrije quota, oplopend van 24.000 ton tot 48.000 ton per jaar. Voor boter is het eveneens vijf jaar wachten op tariefvrije uitvoer. Tot die tijd komen er quota die toenemen va 7.000 ton tot 15.000 ton per jaar. De export van appels wordt na drie jaar vrijgegeven, met quota van 20.000 per jaar tot die tijd.

Boeren in Nieuw-Zeeland hebben verheugd gereageerd op het verdrag. “Het ziet er goed uit en boeren zijn hiermee ingenomen”, zegt president Greg Anderson van Federated Farmers South Canterbury. “Dit neemt iets weg van onze afhankelijkheid van China.” Anderson is zelf rundvee- en schapenhouder. “De vooruitzichten voor onze sector zijn positief”, benadrukt hij. “Onze kosten voor brandstof en kunstmest stijgen weliswaar, maar deze deal is veelbelovend.”

Landbouw- en handelsminister Damien O’Connor van Nieuw-Zeeland meent dat de overeenkomst, waar zestien maanden over werd onderhandeld, een mooi resultaat voor Nieuw-Zeeland oplevert. “Onze rood vlees- en zuivelsector kunnen direct profiteren van tariefvrije quota die toegang zullen bieden tot deze markt uiteindelijk volledig is geliberaliseerd”, aldus de minister.

‘Historisch resultaat’

Fonterra-topman Miles Hurrell spreekt van een historisch resultaat. “Het VK is wat waarde betreft de tweede markt voor onze zuivelsector, met consumenten die bereid zijn iets meer te betalen voor producten uit Nieuw-Zeeland, dankzij onze duurzaamheid en innovatie.”

Voorzitter Malcolm Bailey van de Associatie van Zuivelbedrijven in Nieuw-Zeeland betoogt dat de overeenkomst de lang verwachte eerlijke concurrentieverhoudingen schept voor exporteurs in Nieuw-Zeeland. Nieuw-Zeeland is nu nog maar goed voor 1% van zuivelimport in het VK. Ondanks deze flinke stap voorwaarts heeft Nieuw-Zeeland nog een lange weg te gaan. Het land heeft nog steeds te maken met forse tarieven voor export naar de EU, de Verenigde Staten, Japan en Canada.

Britse boeren woest

De Britten zijn op hun beurt woedend dat de regering de poort wijd open zet voor invoer uit Nieuw-Zeeland. “Dit kan de levensvatbaarheid van veel Britse boeren de komende jaren ondermijnen, tot schade van het publiek dat juist meer Britse voeding wil, en tot schade van onze plattelandsgemeenten en het zo gewaardeerde landschap. In plaats van steeds maar te herhalen dat deze handelsakkoorden goed zijn voor de Britse landbouw moet de regering nu eens uitleggen wat dat voordeel voor onze boeren dan wel is. Handelsakkoorden moeten voor beide partijen werken. Deze deal brengt enorme voordelen voor boeren aan de andere kant van de wereld die nu kunnen profiteren van toegang tot onze hoogst waardevolle markt, maar heeft geen enkel herkenbaar voordeel voor onze Britse producenten”, zegt voorzitter Minette Batters van de National Farmers Union.

Hogere kosten

Batters wijst erop dat Britse boeren aanzienlijk hogere kosten hebben dan hun collega’s in Nieuw-Zeeland of Australië, waar Londen eerder een soortgelijk akkoord mee sloot. “De regering vraagt onze boeren nu op te boksen tegen sommige van de meest export-georiënteerde boeren in de wereld zonder de serieuze, lange-termijn en goed gefinancierde investeringen in de Britse landbouw die ons in staat stellen dat te doen. Dat is precies het soort strategische investeringen in de landbouw en de export dat de Australische en Nieuw-Zeelandse regeringen de laatste decennia wel hebben gedaan. Het is erg, erg moeilijk voor de NFU om ook maar enige steun te tonen voor deze akkoorden.”

Onze zorg blijft dat de regering de veehouderij in het VK wil afbouwen om aan klimaatverplichtingen te voldoen

Phil Stocker, CEO van de National Sheep Association, voegt er aan toe: “Bij alle warme woorden die we hebben gehoord van onze regering is dit nieuws hoogst teleurstellend hoewel het niet als een verrassing komt. Je hoeft alleen maar te kijken naar de verklaringen die uit Nieuw-Zeeland komen om te zien dat ze meer en meer lamsvlees onze kant op willen sturen. Dat komt dan nog eens bovenop dat wat uit Australië komt. In een jaar of tien hebben die twee landen toegang tot het volledige volume aan lamsvleesconsumptie in ons land. Onze zorg blijft dat de regering de veehouderij in het VK wil afbouwen om aan klimaatverplichtingen te voldoen en dan de hele wereld moet afzoeken om onze natie te voeden van bronnen waar we geen zicht op hebben.”

Steeds meer import

Het landbouwschap AHDB onderschrijft die kritiek met een berekening van de gevolgen. Nieuw-Zeeland mag nu slechts 454 ton rundvlees tariefvrij uitvoeren naar het VK. Dat wordt fasegewijs verhoogd, eerst naar 15.000 ton en uiteindelijk naar 60.000 ton. Voor lamsvlees ligt het quotum met 114.000 ton veel hoger, terwijl dat bovendien de laatste jaren niet wordt opgebruikt. Die hoeveelheid wordt over een termijn van vijftien jaar opgevoerd met 50.000 ton. Voor zuivel is het plaatje ernstiger, want daar heeft NZ tot nu toe geen toegang tot de Britse markt terwijl dat na zes jaar tariefvrij 7.000 ton aan boter en 24.000 ton aan kaas mag zijn.

Het akkoord heeft nauwelijks tot geen effect voor ons BNP

En wat is er te zeggen over de kansen, aldus het schap. “Het akkoord heeft nauwelijks tot geen effect voor ons BNP. Daarom vragen velen zich af waarom we dat soort akkoorden überhaupt sluiten. Maar met nog een reeks van deze akkoorden in de pijplijn en daarbij ook nog eens vanaf volgend jaar het afbouwen van de gemengde rechten kunnen boeren en tuinders niet achterover leunen en maar afwachten.”

Mede-auteur: Ruud Peijs