Nieuwe Cosun-strategie moet leiden tot beter resultaat

CEO Hans Meeuwis van Cosun loopt naar zijn bureau en pakt een boek. ‘Beet’ staat in de kaft gegrafeerd. Het boek somt 133 toepassingen op van wat er allemaal te maken is van suikerbieten en bietenblad. Dat zijn niet alleen toepassingen in voer en voedsel. Maar ook in verzorgingsproducten, zoals antirimpelcrème, babydoekjes en shampoo. Ook kunnen uit biet of blad grondstoffen worden gemaakt voor sportkleding, regenkleding, plantpotten, badkuipen en tafelbladen. Het papier in het boek is gemaakt van bietenpulp. Pulp kan 20% van de houtcellulose vervangen in papier. Cosun Beet Company verpakt de suiker in pakken, waarvan het papier deels uit bietenpulp bestaat.

Plantaardig heeft toekomst

Meeuwis laat het boek aan zijn bezoeker zien omdat hij iets duidelijk wil maken. Plantaardige grondstoffen hebben de toekomst, vindt hij. “Onze missie The Plant Positive Way is er op gericht alles uit de planten te halen. We spelen met plantaardige oplossingen in op belangrijke trends. Dat doen we zo duurzaam mogelijk.”

Volgens Meeuwis staat het verdienmodel van Cosun onder druk. “Het einde van de suikermarktregulering in oktober 2017 en de gevolgen van Covid hebben een flinke impact gehad op het rendement. De huidige inflatie en recente stijging van energieprijzen zijn ook fors, voor onze telers en voor onze divisies. Daarom heeft Cosun een nieuwe strategie geformuleerd: Unlock25. Een strategie waarmee we voortbouwen op onze sterke posities en met heldere keuzes inspelen op de ontwikkelingen om ons heen. De nieuwe strategie loopt tot en met 2025.”

Rendement

Dat de omzet en winstgevendheid van Cosun stagneren, is te zien in de jaarverslagen. In 2012 realiseerde de coöperatie een omzet van € 1,945 miljard. Een jaar later steeg dit naar € 2,166 miljard. In alle jaren daarna tot en met 2020 kwam de omzet nooit meer boven die van 2013. Het nettoresultaat laat een vergelijkbaar stagnerend beeld zien, maar wel met meer schommelingen. In 2012 bedroeg het nettoresultaat € 138 miljoen en in 2013 steeg dat naar € 139 miljoen.

In alle jaren daarna kwam het niet meer boven de € 79 miljoen, met als dieptepunt 2018 toen de coöperatie onder de streep € 1 miljoen overhield. Dat was het slechtste resultaat ooit voor Cosun. In 2020 bedroeg het nettoresultaat € 30 miljoen.

Cosun wil vernieuwen

Cosun wil daarom vernieuwen. In de nieuwe concernstrategie zet Cosun rendement, inspelen op maatschappelijke trends en duurzaamheid voorop. Meeuwis noemt een aantal relevante trends voor Cosun. “Dat is ten eerste dat mensen willen genieten en plezier hebben. Een belangrijke trend is de eiwittransitie, de overgang van dierlijke naar plantaardige eiwitten. Een andere trend is de toenemende vraag naar groene biobased grondstoffen, die zijn geproduceerd uit natuurlijke grondstoffen in plaats van uit aardolie of die uit chemische processen voortkomen.”

Daarnaast ziet Cosun dat gezonde voeding en voedingsingrediënten steeds belangrijker worden. “Bedrijven realiseren zich ook dat duurzaam de norm is. Cosun is als verwerker van agrarische grondstoffen goed gepositioneerd om in te spelen op deze maatschappelijke trends. We zitten in de hele keten vanaf de akkers en de producten die onze fabrieken verlaten tot de klant. Maar we kunnen veel meer met deze maatschappelijke trends. Daar is de nieuwe strategie op gericht.”

Groeiplatforms

Bij toekomstbestendige groeiplatforms heeft Cosun gekozen voor het maximaal verwaarden van de suikerbiet en het produceren van aardappelproducten met toegevoegde waarde. Co-producten worden ingezet als circulaire bron voor diervoeding. Cosun richt zich ook op groene en gezondheidsbevorderende ingrediënten, plantaardige eiwitten, voedingsvezels en biobased grondstoffen en materialen.

Het is niet allemaal nieuw voor de businessgroepen. De businessgroep Sensus produceert het voedingsvezel inuline uit cichorei. En Cosun is al langer bezig met de eiwittransitie. Eind 2018 kocht het Green Protein, dat een proces heeft ontwikkeld om het eiwit RuBisCo uit groene bladeren te winnen. In oktober 2019 opende Cosun een proeffabriek in Dinteloord om het RuBisCo-eiwit uit bietenblad te halen. Het plantaardige eiwit heeft dezelfde functionele eigenschappen als kippen-eiwit, dat heel veel wordt gebruikt in voedingsmiddelen. Veel voedingsfabrikanten willen toe naar 100% plantaardig en zoeken daarom een goede vervanger voor het kippeneiwit.

Cosun doet ook onderzoek naar fava-eiwit uit vlinderbloemigen. Deze gewassen horen nu nog niet bij de grondstoffen die de Cosun-businessgroepen aangevoerd krijgen van hun telers.

Cosun is ook actief in groene grondstoffen. Er loopt een onderzoek samen met technologiebedrijf Avantium naar de productie van plantenglycolen. Tevens onderzoekt het bedrijf ook of bietenpulp nog meer kan worden gebruikt als grondstof voor plantaardige producten, die kunnen worden toegepast in onder andere verf, wasmiddelen, tandpasta, shampoo en makeup. Ook andere businessgroepen zijn al actief in de toekomstige groeiplatforms.

Concurrentie

Cosun is een relatieve nieuwkomer op de afzetmarkten voor plantaardige eiwitten en biobased materialen, maar heeft wel veel ervaring met voedingsvezels. Meeuwis denkt dat dat de ambities van Cosun niet gaat belemmeren. “Cosun heeft veel kennis in huis over productietechnieken en toepassingen. We gaan dat met de nieuwe strategie verder versterken en kijken waar nodig ook naar samenwerkingsverbanden om onze positie te verstevigen. De afzetmarkten van plantaardig eiwit en die van vezels groeien hard. We focussen op hoogwaardige markten. We hebben goed contact met alle grote spelers op die afzetmarkten.”

Cosun zet twee aparte bedrijfsunits op voor eiwit- en biobased activiteiten, waarin alle activiteiten binnen het bedrijf samen komen. De activiteiten voor vezels vallen onder Sensus, dat al voedingsvezels (inuline) produceert uit cichoreiwortels.

Strategie Cosun vergt investeringen

De uitvoering van de nieuwe strategie vergt ook investeringen. Daar wil Meeuwis geen vast bedrag aanhangen. “De hoogte van de investeringen laten we gelijk lopen met het financieel resultaat. Daarom is het van belang dat het resultaat op korte termijn stijgt. Dat geeft de ruimte om te investeren in de ambities van Cosun.”

De ambities zijn groot. Meeuwis: “En de uitdagingen zijn fors. Unlock25 moet het verdienvermogen verbeteren en leiden tot een bietenprijs die op termijn € 45 aantikt. In 2030 moet 20% tot 30% van onze omzet komen uit de nieuwe groeiplatforms. Dit doen we op een duurzame en toekomstbestendige manier.”