Nog een jaar geen importheffing voor Oekraïens product

De Europese Unie is van plan Oekraïne nog een jaar langer vrij te stellen van importheffingen en quota. De parlementaire commissie die zich bezighoudt met internationale handel heeft hiervoor groen licht gegeven. De EU-landen steunen de verlenging, ook al heerst met name in Oost-Europa onvrede over de gevolgen van die maatregel voor de eigen boeren.

Algehele vrijstelling

Oekraïne kreeg de algehele vrijstelling in juni vorig jaar om het land aan inkomsten te helpen na de Russische invasie. Voor die tijd konden sommige producten ook al zonder heffingen worden ingevoerd, maar daar kwamen bijvoorbeeld ook granen, zuivel en vlees bij. Die importproducten brengen boeren in EU-landen als Polen in de problemen, zeggen zij. Ze kunnen niet op tegen de goedkope Oekraïense waar, die meer en meer via Oost-Europa wordt geëxporteerd, omdat de Zwarte Zee in handen is van Rusland.

Vijf lidstaten besloten een aantal Oekraïense landbouwproducten niet langer toe te laten, ook al gaat de Europese Commissie daar eigenlijk over. De Europese Commissie heeft nu een akkoord bereikt met deze landen. “Er ligt een oplossing die tegemoetkomt aan de zorgen van boeren in de buurlidstaten en aan die van Oekraïne”, zegt verantwoordelijk Eurocommissaris Valdis Dombrovskis.

Noodmaatregelen

Volgens Dombrovskis zal de commissie noodmaatregelen uitvaardigen voor de invoer van Oekraïens tarwe, mais, koolzaad en zonnebloemzaad. Dat zijn ‘de vier gevoeligste producten’, aldus de vicevoorzitter van de commissie. Het komt er volgens EU-bronnen op neer dat die producten niet in Oost-Europa mogen blijven, maar moeten worden doorgevoerd.

De verlenging van de vrijstelling van importheffingen en quota moet nog door het Europees Parlement goedgekeurd worden, maar het voornemen bleek daar al op veel steun te kunnen rekenen. Het Europees Parlement gaat er komende maand over stemmen. Voordat het besluit definitief is, moet ook de Europese Raad hier nog mee in stemmen.

Copa-Cogeca: solidariteit met Oekraïne niet over rug van boer

De koepel van Europese landbouworganisaties en coöperaties (Copa-Cogeca) maakt zich grote zorgen over de marktverstoringen door de invoer van graan, zonnebloemen, koolzaad en andere landbouwproducten vanuit Oekraïne. Volgens Copa-Cogeca is er te weinig oog voor de boeren in de EU-lidstaten die grenzen aan Oekraïne.

“We moeten Oekraïne helpen”, zegt Ramon Armengol, de Spaanse voorzitter van Cogeca, de coöperatie-tak van Copa-Cogeca. “Maar onze solidariteit met de Oekraïense boer leidt tot verstoring van onze markten, door een grote toename van de import uit Oekraïne.” Ondanks de handelsverstoringen vanwege de Oekraïense export, bepleit Armengol de toelating van Oekraïne tot de Europese Unie. “We moeten daarvoor wel de tijd nemen. Oekraïne is een landbouwgrootmacht, die grote impact heeft op de productie in de Europese Unie. Vroeger of later zal Oerkraïne deel uitmaken van de Europese Unie. Hoe lang dat moet duren? Ik ben geen expert, ik kan de impact niet overzien.”

Armengol zegt dat een vangnet moet worden gespannen om boeren in Polen, Tsjechië, Bulgarije, Hongarije en Roemenië te helpen. Dat vangnet bestaat uit geld voor de verbetering van de logistiek en de infrastructuur om de invoer vanuit Oekraïne te verwerken, maar ook om boeren te ondersteunen. En dat geld moet niet alleen uit de landbouwbegroting komen. De solidariteit hoeft niet alleen van de boeren te komen, vindt hij. “€ 156 miljoen is verre van genoeg”, zegt hij. Hij doelt daarbij op de € 56 miljoen die de Europese Commissie al heeft uitgetrokken en de € 100 miljoen die aanvullend daarop beschikbaar komt en waar de lidstaten zelf nog € 100 miljoen kunnen bijleggen. Alleen al het feit dat lidstaten de vrijheid krijgen om zelf de steun vanuit de Europese Unie bij te plussen, zal tot een ongelijk speelveld leiden, verwacht Armengol.

Andere crises zoals droogte

Armengols Franse collega Christine Lambert, voorzitter van de koepel van landbouworganisaties (Copa), sluit zich daarbij aan. Zij stelt dat de Europese boeren te maken krijgen met allerlei dreigingen, waarvan de oorlog in Oekraïne de meest urgente, maar niet de enige is. Zij noemt de droogte in Zuid-Europa als een van de andere dreigingen, evenals de klimaatverandering in het algemeen.

Terwijl de crises zich aaneenschakelen, maakt de Europese Commissie wet op wet die de Europese landbouwproductie aan banden leggen. Lambert noemt de regels voor de industriële emissies, waaraan ook landbouwbedrijven worden onderworpen, ze noemt de regels voor natuurherstel en voor de vermindering van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, ze noemt de onderhandelingen om handelsakkoorden te sluiten met Zuid-Amerikaanse landen. “Terwijl de Europese boer steeds minder kan produceren, worden vanuit die landen producten ingevoerd die zijn behandeld met gewasbeschermingsmiddelen die in Europa zijn verboden.”

Auteur: Jan Braakman