NVWA maant slachterijen tot betere naleving regels

“Slachterijen nemen onvoldoende verantwoordelijkheid om dierenwelzijn en voedselveiligheid te borgen. Het gaat te vaak mis en het moet beter.” Dat zegt Gerard Bakker, inspecteur-generaal van NVWA, bij de presentatie van de cijfers over NVWA-controles bij de 39 grote slachterijen die onder permanent toezicht staan. NVWA meldt over het eerste halfjaar van 2022 een aantal van 5.700 ’tekortkomingen’ en 401 schriftelijke waarschuwingen of boetes.

Het is voor het eerst dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) het aantal tekortkomingen rapporteert. Een vergelijking met voorgaande jaren is daardoor niet mogelijk, erkent de woordvoerder van de organisatie. Bij tekortkomingen gaat het om niet-toegestane situaties die ter plekke verholpen kunnen worden, en niet de boeken in gaan als officiële waarschuwing of overtreding.

Officiële overtredingen 10% afgenomen

Het aantal officiële overtredingen is ruim 10% afgenomen ten opzichte van de eerste helft van 2021. In de eerste helft van 2022 stelde de NVWA 401 overtredingen vast (132 in roodvleesslachterijen en 269 in pluimveeslachterijen). In 2021 was dat nog 448 (162 en 286). In de tweede helft van 2021 waren dat er nog meer. Dat had vooral te maken met nieuwe regels omtrent reinigen en ontsmetten waar de sector aan moest wennen. De trend over meerdere jaren is bij roodvlees ongeveer stabiel en bij pluimvee dalend.

Verandering moet uit bedrijfsleven komen

Toch vindt NVWA het nodig de slachterijsector te manen om meer werk te maken van naleving van de regels. Bakker: “De vereiste verandering en houding van de sector moet uit het bedrijfsleven zelf komen. Daar waar het bedrijfsleven tekortschiet, grijpen we in.” Een woordvoerder beaamt dat de aantallen overtredingen niet toenemen, maar benadrukt dat elke overtreding er een te veel is. “Er gaat heel veel goed, maar het moet nog beter.”

Van de genoemde 5.700 tekortkomingen hadden ruim 1.400 te maken met dierenwelzijn.
De geconstateerde formele overtredingen hebben vooral te maken met voedselveiligheid, een van de andere speerpunten waar NVWA op let bij slachterijen.

Nederland telt 23 slachterijen voor runderen en/of varkens (roodvlees) en 16 pluimveeslachterijen waar NVWA permanent toezicht houdt. De inspectiegegevens van elk afzonderlijk bedrijf worden ook vrijgegeven, naar aanleiding van zogenoemde woo-verzoeken.

Reactie COV en Nepluvi

Voorzitter Laurens Hoedemaker van slachterijorganisatie COV reageert geprikkeld op de uithaal, zoals hij het noemt, van de NVWA naar de slachterijen. Hij wijst erop dat het aantal boetes en formele overtredingen juist is afgenomen, terwijl het aantal controles juist fors is gestegen. Hij is verbolgen over het feit dat de NVWA nu komt met de nieuwe term ’tekortkomingen’. “Dat is een intern begrip dat wij niet kunnen controleren. Dit lijkt op een puur politieke uitlating van de inspecteur-generaal, in de aanloop naar een Kamerdebat over de NVWA later deze week”, aldus Hoedemaker. Gert-Jan Oplaat, voorzitter van de Pluimveeverwerkende Industrie (Nepluvi), liet zich tegenover de NOS in soortgelijke bewoordingen uit.

Overtredingen vooral bij voedselveiligheid, niet bij dierenwelzijn

Veruit de meeste overtredingen die NVWA constateert bij slachthuizen hebben te maken met voedselveiligheid en niet met dierwelzijn, al trekt dat onderwerp vaak de meeste aandacht. Reinigen en ontsmetten, een jaar eerder nog goed voor veel overtredingen, ging nu nagenoeg overal goed in de roodvleessector.

De meeste overtredingen in roodvleesslachthuizen staan op naam van Gosschalk Exportslachterij. Bij de 23 roodvleesslachterijen onder permanent toezicht ging het om 132 overtredingen. Exportslachterij Gosschalk in Epe heeft daarin met 22 het grootste aandeel, gevolgd door Vion Boxtel (14). Slechts bij drie roodvleesslachterijen werden geen overtredingen vastgesteld, te weten Vion Tilburg, Westfort Gorinchem en Slachterij Erp.

Van de door NVWA genoemde 5.700 tekortkomingen bij alle gecontroleerde slachterijen, hadden ruim 1.400 te maken met dierenwelzijn. Wat precies die tekortkomingen zijn, is niet bekendgemaakt. Ook is onduidelijk of NVWA in andere jaren ook al zulke tekortkomingen constateerde. Brancheorganisatie COV hekelt het gebruik van dit cijfer, omdat het niet controleerbaar is en slachterijen zich er dus ook niet tegen kunnen verdedigen. Hetzelfde bezwaar heeft COV tegen het publiceren van zogeheten ’niet vaststaande boetewaardige overtredingen’.

Ook de overtredingen die bij pluimveeslachterijen geconstateerd zijn, hebben voor het overgrote deel te maken met voedselveiligheid. Besmeuring van vlees met darminhoud is het meest voorkomende risico. Bij pluimveeslachterijen zijn 45 boetewaardige overtredingen vastgesteld in het eerste halfjaar van 2022 en 139 overtredingen die een schriftelijke waarschuwing waard zijn. Beide getallen zijn flink lager dan in de jaren ervoor.Nederland telt 23 slachterijen voor runderen en/of varkens (roodvlees) en 16 pluimveeslachterijen waar NVWA permanent toezicht houdt. De inspectiegegevens van elk afzonderlijk bedrijf worden ook vrijgegeven, naar aanleiding van zogenoemde woo-verzoeken.